Ὁ Ἅγιος γέροντας Πορφύριος γιά τήν μελαγχολία, τήν θλίψη, τό ἄγχος καί τήν κατάθλιψη

Τό σπουδαῖο εἶναι νά μποῦμε στήν Ἐκκλησία. Νά ἑνωθοῦμε μέ τούς συνανθρώπους μας, μέ τίς χαρές καί τίς λύπες ὅλων. Νά τούς νιώθουμε δικούς μας, νά προσευχόμαστε γιά ὅλους, νά πονᾶμε γιά τήν σωτηρία τους, νά ξεχνᾶμε τούς ἑαυτούς μας. Νά κάνομε τό πᾶν γι’ αὐτούς, ὅπως ὁ Χριστός γιά μᾶς. Μέσα στήν Ἐκκλησία γινόμαστε ἕνα μέ κάθε δυστυχισμένο καί πονεμένο κι ἁμαρτωλό. Κανείς δέν πρέπει νά θέλει νά σωθεῖ μόνος του, χωρίς νά σωθοῦν καί οἱ ἄλλοι. Εἶναι λάθος νά προσεύχεται κανείς γιά τόν ἑαυτό του, γιά νά σωθεῖ ὁ ἴδιος. Τούς ἄλλους πρέπει νά ἀγαπᾶμε καί νά προσευχόμαστε νά μή χαθεῖ κανείς· νά μποῦν ὅλοι στήν Ἐκκλησία. Αὐτό ἔχει ἀξία. Καί μ’ αὐτή τήν ἐπιθυμία πρέπει νά φύγει κανείς ἀπ’ τόν κόσμο, γιά νά πάει στό μοναστήρι ἤ στήν ἔρημο.

Μέσα στήν Ἐκκλησία, πού ἔχει τά μυστήρια πού σώζουν, δέν ὑπάρχει ἀπελπισία. Μπορεῖ νά εἴμαστε πολύ ἁμαρτωλοί. Ἐξομολογούμαστε, ὅμως μᾶς διαβάζει ὁ παπάς κι ἔτσι συγχωρούμαστε καί προχωροῦμε πρός τήν ἀθανασία, χωρίς καθόλου ἄγχος, χωρίς καθόλου φόβο.

Κατάθλιψη, ἐγωισμός καί φιλαυτία (Κατά τούς ὁσίους Γέροντες Πορφύριο καί Παΐσιο).

Παθῶν με ταράττουσι προσβολαί, πολλῆς ἀθυ­μίας ἐμπιπλῶσαί μου τὴν ψυχήν· εἰρήνευσον, Κόρη, τῇ γαλήνῃ, τῇ τοῦ Υἱοῦ καὶ Θεοῦ Σου, Πανάμωμε[1] 

Ἕνας πρῶτος λόγος

Βέβαια, καλό θά ἦταν νά μήν ἀσχολούμαστε μέ τά πάθη. Ὁ μακαριστός π. Πορφύριος ἔλεγε νά «ἀφήσουμε» τίς ἀδυναμίες καί τό κακό· νά μήν μᾶς ἀπασχολεῖ ἡ ὕπαρξή τους. Ἀντίθετα νά προσπαθοῦμε νά βροῦμε τρόπους ν’ ἀγαπήσουμε τόν Θεό. Αὐτή εἶναι ἡ καλλίτερη ἀντιμετώπιση τῶν παθῶν καί τῆς ἁμαρτίας.

Νομίζω, ὅμως, ὅτι ὁ Γέροντας δέν ὑπονοοῦσε μέ τά λεγόμενά του ὅτι ἤθελε νά ἔχουμε ἄγνοια γιά τό τί εἶναι τά πάθη, πῶς δημιουργοῦνται καί πῶς θεραπεύονται. Ἁπλῶς δέν ἤθελε νά «ματώνουμε» ἀντιμετωπίζοντάς τα «κατά μέτωπο».

Τά λεγόμενα «ψυχολογικά» εἶναι κατ’ οὐσίαν πνευματικά προβλήματα.

   Ἡ κουλτούρα τοῦ σύγχρονου ἀνθρώπου εἶναι μία «κουλτούρα τῆς πτώσης»[15] καί τῶν παθῶν. Ἡ ὑποδούλωση στήν ὕλη καί στόν αἰσθησιασμό ἔφερε τήν λύπη[16] καί τήν ἀπελπισία.

 «Ἡ ἀπελπισία» παρατηροῦσε ὁ μακαριστός π. Σωφρόνιος Σαχάρωφ «εἶναι ἡ ἀπώλεια τῆς συνειδήσεως ὅτι ὁ Θεὸς θέλει νὰ μᾶς δώσει τὴν αἰώνια ζωή. Ὁ κόσμος ζεῖ στὴν ἀπελπισία. Οἱ ἄνθρωποι ἔχουν καταδικάσει οἱ ἴδιοι τὸν ἑαυτὸ τοὺς στὸν θάνατο. Πρέπει νὰ παλέψουμε σῶμα πρὸς σῶμα μὲ τὴν ἀκηδία»[17].

Σύμφωνα μέ τόν Ἅγιο Ἰωάννη τῆς Κλίμακος: «Ἀκηδία σημαίνει παράλυσις τῆς ψυχῆς καὶ ἔκλυσις τοῦ νοῦ, ὀκνηρία καὶ ἀδιαφορία πρὸς τὴν ἄσκηση, μίσος πρὸς τὶς μοναστικὲς ὑποσχέσεις. (Ἡ ἀκηδία εἶναι ἀκόμη) αὐτὴ ποὺ μακαρίζει τοὺς κοσμικούς, ποὺ κατηγορεῖ τὸν Θεὸ ὅτι δὲν εἶναι εὐσπλαγχνικὸς καὶ φιλάνθρωπος, ποὺ φέρνει ἀτονία τὴν ὥρα τῆς ψαλμῳδίας καὶ ἀδυναμία τὴν ὥρα τῆς προσευχῆς»[18]

 Ἡ σωματική ἄνεση καί ἡ ἀχαλίνωτη ἱκανοποίηση τῶν παθῶν ἔφερε τήν ἀνία, τήν ἀκηδία καί τήν διάχυτη ἀπογοήτευση. Ὁ πλοῦτος καί ἡ εὐμάρεια δέν ἔλυσαν τά λεγόμενα ψυχολογικά προβλήματα, ἀλλά τά αὔξησαν.

 «Τελικά, οἱ ἄνθρωποι», παρατηρεῖ ὁ Γέροντας Παΐσιος, «βασανίζονται καί ἀπό τόν πλοῦτο, γιατί τά ὑλικά ἀγαθά δέν τούς γεμίζουν, εἶναι διπλό βάσανο. Ξέρω ἀνθρώπους πλούσιους, πού τά ἔχουν ὅλα, δέν ἔχουν καί παιδιά καί βασανίζονται.

Προσευχές γιά τήν ἀπαλλαγή ἀπό τήν κατάθλιψη καί τά ποικίλα ψυχικά νοσήματα

ΕΥΧΗ ΕΚΤΕΝΗΣ

 

Εὐχή ἐκτενής γιά τήν ἀπαλλαγή ἀπό τήν Κατάθλιψη καί τά ποικίλα ψυχολογικά νοσήματα

Δέσποτα Πολυέλεε, Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, Ἰατρέ τῶν ψυχῶν καί τῶν σωμάτων ἡμῶν, ἐλθέ καί θεράπευσον καί ἐμέ τόν ἀχρεῖον δοῦλον σου.

Ἐμακρύνθην ἀπό Σοῦ. Ἐπλήγωσα τήν Ἀγαθότητα καί τήν Ἀγάπην Σου. Ἥμαρτον εἰς τόν Οὐρανόν καί ἐνώπιόν Σου. Πάσας τάς ἀνομίας διέπραξα. Ὅλος κεῖμαι στερημένος πάσης ἀρετῆς καί ὑγείας ψυχικῆς καί σωματικῆς. Τό σῶμα μου ἡσθένησε. Ἡ ψυχή ἐκακώθη. Τό πνεῦμα ἀδυνατεῖ. Ἡ βούλησις ἐξετράπη. Τά πάντα συμπνίγονται καί πάσχουν ἐντός μου. Κατέβην ἕως «Ἅδου κατωτάτου».

Λύτρωσέ με Κύριε ἀπό τόν ψυχικόν πνιγμόν τόν ὁδυνηρόν καί τό βάρος τῆς καρδίας τό καταθλίβον με δικαίως.