Ἡ ψυχική κατάσταση πού ἡ Ἐπιστήμη ὀνομάζει στρές, ἀπό ποιά πάθη προέρχεται καί πώς θεραπεύεται;

Περί θυμού και αοργησίας Γ΄, 19-3-2021 

Αρχιμ. Σάββα Αγιορείτη 

Ακούστε όλη την ομιλία εδώ: 

https://www.youtube.com/watch?v=KgIkRyhGQoc&t=118s

Ερώτηση: Γέροντα, η ψυχική κατάσταση που η Επιστήμη ονομάζει στρες, από ποια πάθη προέρχεται και πώς θεραπεύεται; 

Απάντηση: Η ψυχική κατάσταση που ονομάζεται στρες από την Επιστήμη, από τους Αγίους Πατέρες θα μπορούσαμε να πούμε ότι αντιστοιχεί σε αυτό που λέμε λύπη και ακηδία. Είναι και θυμός, είναι και λύπη, είναι και ακηδία, είναι όλα αυτά μαζί. Είναι μια κατάσταση που πηγάζει οπωσδήποτε από την ολιγοπιστία. 

Η ολιγοπιστία μετά γεννάει αυτήν την άσχημη κατάσταση, το άγχος όπως το λέμε σήμερα, μια σύγχρονη έκφραση, την αγωνία, τις ανασφάλειες, τις φοβίες, τον φόβο. Όλα αυτά ξεκινάνε από την ολιγοπιστία. Ποιου είδους ολιγοπιστία; Όχι ότι δεν υπάρχει Θεός, αλλά ότι δεν προνοεί ο Θεός. Αυτή είναι η ολιγοπιστία των περισσοτέρων ανθρώπων, εκεί είναι, όχι στο ότι δεν υπάρχει Θεός. 

Αν το ρωτήσεις, οι περισσότεροι θα πούνε: Ναι, υπάρχει Θεός. Άλλοι θα πούνε, μια Ανώτερη Δύναμη, κάτι υπάρχει πάντως. Αυτό και οι δαίμονες το πιστεύουν. Αλλά τι γίνεται τώρα; Πιστεύεις ότι ο Θεός ασχολείται μαζί σου; Ότι έχει μετρήσει και τις τρίχες σου; Ότι σε έχει σαν το μωρό, όπως ο πατέρας έχει το μωρό στην αγκαλιά του, έτσι σε έχει και εσένα ο Θεός; Ότι σε αγαπάει και σε νοιάζεται και για αυτά που εσύ δεν νοιάζεσαι για τον εαυτό σου, νοιάζεται ο Θεός για αυτά; Δεν το πιστεύουμε αυτό. Για αυτό και βασιζόμαστε στα μπράτσα μας, στις δυνάμεις μας τις σωματικές, στις διανοητικές δυνάμεις, στην Επιστήμη, στην Τεχνολογία και τα κάνουμε θάλασσα. 

ΑΠΟΜΑΓΝΗΤΟΦΩΝΗΜΕΝΕΣ ΟΜΙΛΙΕΣ ΑΡΧ, ΣΑΒΒΑ ΑΓΙΟΡΕΊΤΙΚΟΥ

ΗΧΗΤΙΚΕΣ & ΑΠΟΜΑΓΝΗΤΟΦΩΝΗΜΕΝΕΣ ΟΜΙΛΙΕΣ π.ΣΑΒΒΑ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ

ΔΩΡΕΑΝ EBOOKS / PDFs - ΔΙΑΒΑΣΤΕ ONLINE 

ΚΑΤΕΒΑΣΜΑ ΑΠΟΜΑΓΝΗΤ. ΟΜΙΛΙΩΝ ΣΕ ΑΡΧΕΙΑ PDF

Σημείωση 1:

Κλίκ στις εικόνες - Μόλις ανοίξει το αρχείο,κατεβάστε τα αρχεία PDF πατώντας 

(Λήψη - το βελάκι πάνω δεξιά στην οθόνη) - και μετά (Αποθήκευση).

Σημείωση 2:

Τα PDF είναι σε φάκελο της μορφής (ZIP) και χρειάζεται κάποιο ανάλογο πρόγραμμα υπολογιστή για να ανοίξει ο φάκελος που θα κατεβάσετε.Σε περίπτωση που δεν έχετε κάποιο αντίστοιχο πρόγραμμα,προτείνουμε τα 2 παρακάτω δωρεάν προγράμματα:

A)PeaZip - B)7-zip (Κλίκ στα Links)

«Ὁ Ἅγιος Παΐσιος γιά τούς ψυχολόγους».Ἀρχ. Σάββας Ἁγιορείτης

«Ὁ Ἅγιος Παΐσιος γιά τούς ψυχολόγους» 

Ὁμιλία τοῦ π. Σάββα στίς 05-07-2019 

«Ὁ διάβολος», λέει ἡ Ἁγία Γραφή, «εἶναι ὁ πλανῶν τήν οἰκουμένην ὅλην»[1], αὐτός πού πλανᾶ ὅλη τήν οἰκουμένη καί ἔχει πάρα πολλές μεθοδεῖες, πάρα πολλούς τρόπους, γιά νά πλανᾶ τούς ἀνθρώπους. Πλανῶ σημαίνει βγάζω ἀπό τόν σωστό δρόμο. Στήν σύγχρονη γλώσσα τό λέμε παραπλανῶ, δηλαδή ἀπομακρύνω τόν ἄνθρωπο ἀπό τόν σωστό δρόμο καί ἀπό τόν σωστό στόχο καί τόν βγάζω ἀπό τόν δρόμο ἤ τόν πάω σέ ἄλλους δρόμους. Ὁ δρόμος πού πρέπει νά βαδίσουμε εἶναι ὁ Χριστός. «Ἐγώ εἶμαι ἡ ὁδός καί ἡ ἀλήθεια καί ἡ ζωή»[2]. Καί ὁ διάβολος προσπαθεῖ πάντα νά βγάλει τόν ἄνθρωπο ἀπό τήν ὁδό. Καί οἱ χριστιανοί μάλιστα λέγονται οἱ ἐν τῇ ὁδῷ, γιατί βαδίζουμε τήν καλή στρατεία, τήν σωστή στράτα καί εἴμαστε σέ μία διαρκῆ πορεία ἐδῶ στήν γῆ καί σέ μία συνεχῆ ἐκστρατεία. Γι’ αὐτό καί ἡ Ἐκκλησία ἡ ἐπί γῆς λέγεται στρατευομένη καί οἱ πιστοί ἀποτελοῦμε τόν στρατό τοῦ Κυρίου. 

Μία ἀπό τίς μεθόδους πού ὁ διάβολος παραπλανᾶ τόν ἄνθρωπο εἶναι ἡ ψυχολογία, ὅσο κι ἄν ἀκούγεται παράδοξο. Γιατί σήμερα, ἤ μᾶλλον τούς τελευταίους αἰῶνες, ἔτσι ὅπως ἔχει διαμορφωθεῖ ἡ ψυχολογία ἐμπνέεται ἀπό δαιμονικά πνεύματα, νά τό ποῦμε ἔτσι ἁπλά. Οἱ ἅγιοι Πατέρες, ὁ Ἅγιος Παΐσιος, ὁ Ἅγιος Πορφύριος, βεβαίως δέν εἴχανε ἐμπάθεια πρός τούς ψυχολόγους καί τούς ψυχιάτρους ὡς ἀνθρώπους, ἀλλά δέν ἤθελαν νά ἀκούσουν γιά τίς θεωρίες αὐτές τῆς ψυχολογίας πού ἔχουν ἐπικρατήσει πλέον στήν λεγόμενη ἄς ποῦμε παιδαγωγική ἐπιστήμη, στό πῶς δηλαδή θά πρέπει οἱ γονεῖς νά μεγαλώνουν τά παιδιά καί πῶς οἱ δάσκαλοι, οἱ νηπιαγωγοί ἐπίσης, νά καταρτίζουν τά παιδιά. 

Ὑπάρχουνε ἀναφορές στά βιβλία πού ἔχουνε γραφτεῖ γιά τόν Ἅγιο Παΐσιο καί ἔχω μερικές ἐδῶ μπροστά μου. Ὅπως ὑπάρχουν ἀναφορές τοῦ Ἁγίου Πορφυρίου. Μάλιστα ὁ Ἅγιος Πορφύριος ἔλεγε ὅτι κατάφερε ὁ διάβολος μέσα ἀπό τήν ψυχολογική ὁρολογία, πού ἔχει πλέον ἐνσωματωθεῖ στό λεξιλόγιό μας, νά πείσει τούς ἀνθρώπους νά τούς βγάλει ἀπό τήν Πατερική ὁρολογία, τήν ἐκκλησιαστική, καί νά τούς πείσει ὅτι δέν ὑπάρχουν πάθη, δέν ὑπάρχει διάβολος.. ὑπάρχουνε αὐτές οἱ λέξεις καί οἱ ὅροι πού χρησιμοποιοῦν οἱ ψυχολόγοι, ἄγχος, στρές, ἀνασφάλεια. Ἐνῶ, ἔλεγε ὁ Ἅγιος Πορφύριος, ἐμεῖς μιλᾶμε γιά τόν διάβολο τῆς ἀκηδίας, δέν μιλᾶμε γιά κατάθλιψη. Μιλᾶμε γιά τόν διάβολο τῆς λύπης. Ὑπάρχει εἰδικό δαιμόνιο πού προξενεῖ λύπη στόν ἄνθρωπο. Οἱ ψυχολόγοι καί ἡ ψυχολογία θεωροῦν ἀντιεπιστημονικό τό νά παραδεχθοῦμε ὅτι ὑπάρχει διάβολος καί λένε ὅτι δέν ὑπάρχει διάβολος. Ἐπίσης καί ὅτι ὑπάρχει Θεός. Πολλοί δέν πιστεύουνε ὅτι ὑπάρχει Θεός. Ἄλλοι πάλι, πιστεύουν στόν ντεϊσμό, ὅπως λέγαμε κάποια ἄλλη φορά, δηλαδή στήν θεωρία ὅτι ναί μέν ὑπάρχει Θεός, ἀλλά δέν ἀνακατεύεται στή ζωή μας. Εἶναι κάπου μακριά καί ἐμεῖς εἴμαστε ὑπεύθυνοι ἄς ποῦμε γιά τήν ζωή μας καί ὁ Θεός μᾶς ἔχει παρατήσει στήν «τύχη» μας. 

Ἀντί, ἑπομένως, ὁ ἄνθρωπος νά πάει στόν πνευματικό, ὅπως ἔλεγε καί ὁ Ἅγιος Παΐσιος, πηγαίνει στόν ψυχολόγο σήμερα καί στόν ψυχίατρο. Καί ἀντί νά βοηθηθεῖ βεβαίως, ταλαιπωρεῖται. Γιατί αὐτοί οἱ ἄνθρωποι, οἱ ψυχολόγοι, δέν μποροῦν νά βοηθήσουν, δηλαδή νά θεραπεύσουν τήν ψυχή. Πρῶτον, γιατί δέν τήν γνωρίζουν. Ἄν ρωτήσετε ἕναν ψυχολόγο καί ἕναν ψυχίατρο, τί εἶναι ἡ ψυχή, δέν ξέρει νά πεῖ. 

- Ἄν δέν γνωρίζεις τί εἶναι ἡ ψυχή, πῶς μπορεῖς νά τήν θεραπεύσεις;

«Οὐκ ἔστιν ἡμῖν ἡ πάλη πρός αἷμα καί σάρκα», Β΄ μέρος Ἐφ. 6, 12, Ἁγ Ἰουστίνου Πόποβιτς. Ἀρχ.Σάββας Ἁγιορείτης

Ἀκούστε τήν ὁμιλία ἐδῶ:«Οὐκ ἔστιν ἡμῖν ἡ πάλη πρός αἷμα καί σάρκα», Β΄ μέρος

Ἐφ. 6, 12, Ἁγ Ἰουστίνου Πόποβιτς

Ὁμιλία στίς 04-07-2018

            Μέ τή Χάρη τοῦ Θεοῦ ἀρχίσαμε τό πρωί νά μελετᾶμε τόν 12^ο στίχο τοῦ 6^ου Κεφαλαίου τῆς πρός Ἐφεσίους, «Οὐκ ἔστιν ἡμῖν ἡ πάλη πρός αἷμα καί σάρκα»[1], πού λέγει ὁ Ἀπόστολος. Δέν εἶναι ὁ ἀγώνας μας πρός αἷμα καί σάρκα, πρός ἀνθρώπους δηλαδή πού ἔχουνε αἷμα καί σάρκα, ἀλλά πρός τίς ἀρχές, πρός τίς ἐξουσίες, πρός τούς κοσμοκράτορες τοῦ σκότους τοῦ αἰῶνος τούτου. Καί ὀνομάζονται ἔτσι οἱ δαίμονες, ὄχι γιατί ὄντως εἶναι ἀρχές καί ἐξουσίες καί κοσμοκράτορες, ἀλλά πρός καταισχύνη τους κρατᾶνε ἀκόμα αὐτά τά ὀνόματα, γιατί ξέπεσαν. Ἦταν ἄγγελοι πού ἀνῆκαν στό τάγμα τό ἀγγελικό τῶν Ἀρχῶν, τῶν Ἐξουσιῶν καί οὔτε κοσμοκράτορες εἶναι, ἀλλά γίνονται, ἀποκτοῦν ἐξουσία ἐπάνω σέ μᾶς τούς ταλαίπωρους ἀνθρώπους, γιατί ἐμεῖς μέ τή θέλησή μας ὑποτασσόμαστε σ’ αὐτούς, ἐπειδή ἀκολουθοῦμε τό κοσμικό φρόνημα, τό κοσμικό πνεῦμα. Ὁπότε ὁ διάβολος ἀποκτᾶ δικαιώματα καί κυριαρχεῖ ἐπάνω μας. Ἀσκεῖ ἐξουσία, ἔχει κράτος, ἔχει δύναμη ἐπάνω στόν ἄνθρωπο, ὁ ὁποῖος ἑκούσια πηγαίνει καί τόν προσκυνᾶ, ἑκούσια ὑποτάσσεται στό πνεῦμα τοῦ κόσμου καί τό ἀκολουθεῖ. Συμβιβάζεται μέ τό πνεῦμα τῆς φιληδονίας, τῆς φιλαργυρίας καί τῆς φιλοδοξίας, γιατί αὐτό εἶναι τό πνεῦμα τοῦ κόσμου. Καί λέγαμε ὅτι ὁ πόλεμος τῶν δαιμόνων ἄρχισε ἀπό τόν οὐρανό. Οἱ δαίμονες προσπάθησαν νά κυριαρχήσουν καί νά κατατροπώσουν τούς Ἀγγέλους, ἀλλά κατατροπώθηκαν ἀπό τόν Ἀρχάγγελο Μιχαήλ καί τίς ἄλλες ἀγγελικές δυνάμεις, ὁπότε ἔπεσαν στή γῆ καί κάνουν πόλεμο τώρα ἐναντίον ἡμῶν τῶν ἀνθρώπων.

            Λέει ὁ Ἅγιος Ἰουστίνος[2], νικημένοι πλέον στόν οὐρανό, οἱ πονηροί δαίμονες, μετέφεραν πλέον τόν πόλεμο στή γῆ καί τόν διεξάγουν ἐκεῖ μέ ὅλες τους τίς δυνάμεις. Ὅσο καί ἄν θέλουμε νά μήν τό λέμε καί νά μήν τό πιστεύουμε, ἔχουμε πόλεμο. Εἴμαστε πάντοτε σέ ἐμπόλεμη κατάσταση καί δέν πρέπει νά περιμένουμε καμία ἀνακωχή σ’ αὐτή τή ζωή. Κάθε στιγμή θά πρέπει νά μαχόμαστε ἐναντίον τῶν πονηρῶν πνευμάτων, «πρός τά πνευματικά τῆς πονηρίας ἐν τοῖς ἐπουρανίοις»[3]. Καί ὅταν λέμε ἐπουρανίοις, ἐννοοῦμε τόν ἀέρα, γιατί οἱ δαίμονες πλέον δέν ἔχουν ἐξουσία καί παραμονή καί διαμονή στόν οὐρανό, ὅπου εἶναι μόνο οἱ Ἄγγελοι, ἔχουνε παραμονή καί δράση πάνω στή γῆ, κάτω ἀπ’ τή γῆ καί στόν ἀέρα πάνω ἀπό τή γῆ.

            Στρέφονται ἐνάντια στό καλό τοῦ Θεοῦ, ἐνάντια σέ κάθε καλό τοῦ Θεοῦ, πού βρίσκεται ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ καί σέ ὅλους τούς συγκληρονόμους τοῦ Χριστοῦ, τούς χριστιανούς. Πολεμοῦν τήν ὀρθή πίστη, τήν ὀρθή δόξα γιά τόν Θεό καί τήν ὀρθή ζωή καί πολεμοῦν τούς χριστιανούς τούς ὀρθοδόξους. Ἰδού ποίος εἶναι ὁ αἰώνιος ἐχθρός μας, ὁ αἰώνιος ἀντίπαλός μας. Τά βάζουμε πολλές φορές μέ ἀνθρώπους, ἀλλά ὁ ἀληθινός ἐχθρός, πού βρίσκεται πίσω ἀπό τούς ἀνθρώπους πού εἶναι θύματά του, εἶναι ὁ διάβολος.

«Οὐκ ἔστιν ἡμῖν ἡ πάλη πρός αἷμα καί σάρκα», Α΄ μέρος Ἐφ 6, 12, Ἁγ Ἰουστίνου Πόποβιτς

Ἀκούστε τήν ὁμιλία ἐδῶ:«Οὐκ ἔστιν ἡμῖν ἡ πάλη πρός αἷμα καί σάρκα», Α΄ μέρος

Ἐφ 6, 12, Ἁγ Ἰουστίνου Πόποβιτς

Ὁμιλία στίς 03-07-2018

            Πέρυσι, μέ τή Χάρη τοῦ Θεοῦ, εἴχαμε ἀρχίσει νά μελετᾶμε τήν πρός Ἐφεσίους ἐπιστολή τοῦ Ἀποστόλου Παύλου καί φέτος, μέ τή Χάρη τοῦ Θεοῦ, ἀφοῦ συνεχίσαμε στή διάρκεια τοῦ ἔτους νά τή μελετᾶμε, ἔχουμε φτάσει πρός τό τέλος, στό 6^ο Κεφάλαιο, καί εἴμαστε στόν στίχο ἐκεῖνο πού μιλάει γιά τήν ὑποχρέωσή μας νά ἀναλάβουμε τήν πανοπλία τοῦ Θεοῦ, γιά νά μπορέσουμε νά ἀντισταθοῦμε. Εἴμαστε στόν 12^ο στίχο τοῦ 6^ου Κεφαλαίου πού λέγει τά ἑξῆς: «Οὐκ ἔστιν ἡμῖν ἡ πάλη πρός αἷμα καί σάρκα, ἀλλά πρός τάς ἀρχάς, πρός τάς ἐξουσίας, πρός τούς κοσμοκράτορας τοῦ σκότους τοῦ αἰῶνος τούτου, πρός τά πνευματικά τῆς πονηρίας ἐν τοῖς ἐπουρανίοις»[1]. Δέν εἶναι ἡ πάλη μας, λέγει ὁ Ἀπόστολος, πρός αἷμα καί σάρκα, δηλαδή πρός ἀνθρώπους, ἀλλά εἶναι πρός τάς ἀρχάς, τάς ἐξουσίας καί τούς κοσμοκράτορας τοῦ σκότους, καί μιλάει φυσικά ἐδῶ γιά τούς δαίμονες, πρός τούς κοσμοκράτορας τοῦ σκότους τοῦ αἰῶνος τούτου. Θά τά ἐξηγήσουμε ὅλα αὐτά, πῶς καί μέ ποιά ἔννοια εἶναι κοσμοκράτορας ὁ διάβολος καί τά ὄργανά του, οἱ ἄλλοι δαίμονες. Ἡ πάλη μας εἶναι πρός τά πνευματικά τῆς πονηρίας ἐν τοῖς ἐπουρανίοις.

            Ἄς δοῦμε πρῶτα τήν ἑρμηνεία τοῦ Ἁγίου Νικοδήμου[2], ὁ ὁποῖος βασίζεται στόν Ἅγιο Θεοφύλακτο Βουλγαρίας, ὁ ὁποῖος βασίζεται στόν Ἅγιο Ἰωάννη τόν Χρυσόστομο, ὁ ὁποῖος βασίζεται στόν Ἀπόστολο Παῦλο. Βλέπουμε, πῶς οἱ  Ἅγιοί μας ὁ ἕνας ἀκολουθεῖ τόν ἄλλον. Καί ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος εἶναι ὁ πλέον αὐθεντικός ἑρμηνευτής, γιατί γνωρίζουμε ὅτι ὁ ἴδιος ὁ Ἀπόστολος Παῦλος πήγαινε καί τοῦ ἑρμήνευε τά χωρία τῶν ἐπιστολῶν του. Εἶχε θεαθεῖ νά εἶναι πάνω ἀπό τό αὐτί του καί νά τοῦ ἐξηγεῖ. Ἐνῶ ἔζησε βεβαίως τέσσερις αἰῶνες πρίν ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, ὅμως εἶναι ζωντανός καί αὐθεντικός ἑρμηνευτής τῶν λόγων του. Ἔτσι οἱ Ἅγιοι εἶναι οἱ αὐθεντικοί ἑρμηνευτές τῆς Ἁγίας Γραφῆς. Γι’ αὐτό, ὅταν θέλουμε νά βροῦμε τήν ἔννοια ἑνός χωρίου, θά πρέπει νά καταφεύγουμε στούς Ἁγίους Πατέρες καί νά μή λέμε δικά μας λόγια πού πηγάζουν ἀπό τήν ἀνθρώπινη σκέψη καί τόν στοχασμό.

            «Οὐκ ἔστιν ἡμῖν ἡ πάλη πρός αἷμα καί σάρκα»[3]. Στόν προηγούμενο στίχο -γιά νά κάνουμε ἔτσι καί μιά σύνδεση μέ τά προηγούμενα- μᾶς λέγει ὁ Ἅγιος Παῦλος νά ἐνδυθοῦμε τήν πανοπλία τοῦ Θεοῦ «πρός τό δύνασθαι ὑμᾶς στῆναι πρός τάς μεθοδείας τοῦ διαβόλου»[4] καί εἴχαμε ἀναφερθεῖ στό ποιές εἶναι οἱ μεθοδεῖες τοῦ διαβόλου. Ἡ κατεξοχήν καί κύρια μεθοδεία τοῦ διαβόλου εἶναι νά κρύβει τό κακό κάτω ἀπό ἕνα φαινομενικό καλό καί νά νομίζει ὁ ἄνθρωπος ὅτι κάνει τό καλό ἐνῶ κάνει τό κακό. Αὐτή εἶναι ἡ κύρια μεθοδεία καί ἀπάτη τοῦ διαβόλου. Μ’ αὐτή τήν ἀπάτη ξεγέλασε καί τόν Ἀδάμ καί τήν Εὔα. Τούς εἶπε, γιά τό καλό σας, νά φᾶτε ἀπό αὐτόν τόν καρπό, θά γίνετε θεοί.. καί ἀφῆστε τόν Θεό πού σᾶς λέει νά μή φᾶτε.. ὁ Θεός εἶναι κακός, εἶναι πονηρός, δέν θέλει νά τοῦ πάρετε τή θέση, γι’ αὐτό σᾶς εἶπε ἔτσι.. Κάτω ἀπό ἕνα φαινομενικό καλό, τούς ἔβαλε νά ἁμαρτήσουν, νά παρακούσουν τόν Θεό. Καί σήμερα πάρα πολλοί ἄνθρωποι παρασύρονται ἀπ’ αὐτό. Ἀφῆστε τί λέει ἡ Ἐκκλησία, τί λένε οἱ παπάδες.. ὁ Χριστός δέν τά λέει αὐτά τά πράγματα, ὁ Χριστός ἄλλα λέει.. δέν εἶναι αὐτά πού λένε οἱ Πατέρες καί οἱ παπάδες.. ζῆστε καί χαρεῖτε τή ζωή σας, καί ἐντάξει, θά πηγαίνετε καί λίγο στήν ἐκκλησία.. καλό πράγμα εἶναι κι αὐτό. Καί ἔτσι βάζει τούς ἀνθρώπους νά ζοῦνε κοσμικά, ἀντιχριστιανικά καί νά μή χαίρονται καθόλου τήν ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι χαρά, ἀλλά νά προσπαθοῦν νά ζήσουν μιά κοσμική χαρά, πού δέν εἶναι τίποτα ἄλλο παρά μία θλίψη καί μία κατάθλιψη.

«Ψυχοσωματική ὑγεία» Ἀρχιμ. Σάββας Ἁγιορείτης

Ἀκούστε τήν ὁμιλία ἐδῶ:«Ψυχοσωματική ὑγεία»

Ἀρχιμ. Σάββας Ἁγιορείτης

Ὁμιλία στή Θεσσαλονίκη στίς 11-11-2018

            Θά ἤθελα νά εὐχαριστήσω πρῶτα ἀπ’ ὅλα τόν Πανάγιο Τριαδικό Θεό, πού μέ ἀξιώνει καί πάλι νά εἶμαι μαζί σας. Βέβαια ἐδῶ στόν Σύλλογο γιά πρώτη φορά, ἀλλά μέ πολλούς ἀπό σᾶς πολλές φορές καί ἐδῶ στή Θεσσαλονίκη καί στήν Ἔδεσσα καί σέ ἄλλους τόπους ἔχουμε βρεθεῖ. Θέλω νἀ εὐχαριστήσω τόν Παναγιότατο Μητροπολίτη σας γιά τήν εὐλογία καί τήν ἄδεια νά ἔρθω νά μιλήσω ἐδῶ σ’ αὐτόν τόν εὐλογημένο Σύλλογό σας. Θέλω νά εὐχαριστήσω καί τόν δικό μου Μητροπολίτη, Σεβασμιότατο Ἐδέσσης, τόν κ.κ. Ἰωήλ, πού μοῦ ἔδωσε τήν εὐλογία του γιά νά ἔρθω νά σᾶς ὁμιλήσω καί νά εὐχαριστήσω καί τούς σεβαστούς Πατέρες καί ὅλους ἐσᾶς πού ἤρθατε καί νά σᾶς παρακαλέσω νά εὐχηθεῖτε, ὥστε ὅλοι νά ὠφεληθοῦμε ἀπό τόν λόγο τοῦ Θεοῦ. Δέν θά ποῦμε δικά μας πράγματα οὔτε αὐτά πού λέει -ἄς ποῦμε- ἡ κοσμική ἐπιστήμη, ἀλλά αὐτά πού λέει ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ, τό Πνεῦμα τό Ἅγιο μέσα ἀπό τήν Ἁγία Γραφή καί μέσα ἀπό τούς Ἅγιους Πατέρες.

            Τό θέμα μας εἶναι «Ψυχοσωματική ὑγεία» καί, ὅπως καταλαβαίνετε, οὐσιαστικά περιλαμβάνει ὅλη μας τήν πίστη. Ὅλο τόν ρόλο τῆς Ἐκκλησίας τόν κλείνουμε σ’ αὐτές τίς δύο λέξεις. Ὁ ρόλος τῆς Ἐκκλησίας εἶναι ἀκριβῶς νά μᾶς δώσει ὑγεία, πνευματική καί σωματική. Ὁ ἅγιος Μέγας Ἀθανάσιος, χρησιμοποιεῖ αὐτή τή λέξη, ὅτι ὁ Χριστός, λέει, εἶναι Αὐτός ὁ μόνος πού κατέβηκε στή γῆ καί σταυρώθηκε γιά τήν ὑγεία μας. Λέει αὐτή τή λέξη «ὑγεία».

            Ἑπομένως, τά πάντα μποροῦμε νά περιλάβουμε σ’ αὐτό τό θέμα, καί φυσικά δέν ἐξαντλεῖται σέ μία ὁμιλία πού κρατάει 50 λεπτά συνήθως. Θά προσπαθήσουμε νά δώσουμε κάποιες ἀφορμές καί κάποια βασικά νά ποῦμε, πρῶτα ἀπό τήν Ἁγία Γραφή. Κοιτάξτε πῶς ἡ Ἁγία Γραφή μιλάει γιά τήν ὑγεία. Στήν Παλαιά Διαθήκη, στή Σοφία Σειράχ, τριακοστό κεφάλαιο, δέκατος τέταρτος στίχος, «Κρείσσων», λέει, «πτωχός ὑγιής καί ἰσχύων τῇ ἕξει ἤ πλούσιος μεμαστιγωμένος εἰς σῶμα αὐτοῦ»[1]. Εἶναι προτιμότερος ἕνας ὑγιής καί ἰσχυρός εἰς τήν κράση, παρά ἕνας πλούσιος πονεμένος καί κτυπημένος ἀπό ἀσθένειες στό σῶμα. Μήν ξεχνᾶμε ὅτι εἴμαστε στήν Παλαιά Διαθήκη καί μερικά μπορεῖ νά μή μᾶς ἀκούγονται καί τόσο πνευματικά. Ἀλλά γιά τό ἐπίπεδο τῶν ἀνθρώπων ἐκείνης τῆς ἐποχῆς αὐτά εἶναι πολύ σημαντικά. Τά λέει τό Πνεῦμα τό Ἅγιο ἐξάλλου. Νά πῶ καί κάτι, μή μέ παρεξηγήσετε. Δυστυχῶς, καί σήμερα πολλοί χριστιανοί μας -γιά νά μήν ποῦμε ὅτι εἴμαστε κι ἐμεῖς μέσα σ’ αὐτούς- εἴμαστε στό πνεῦμα τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, μᾶς ταιριάζει πιό πολύ ἡ Παλαιά Διαθήκη. Ἔχουμε μείνει λίγο πίσω..

            «Ὑγίεια καί εὐεξία βέλτιον παντός χρυσίου»[2]. Ἡ ὑγεία καί ἡ εὐεξία εἶναι προτιμότερες ἀπό κάθε πλῆθος χρυσῶν νομισμάτων «καί σῶμα εὔρωστον ἤ ὄλβος ἀμέτρητος»[3]. Καί σῶμα γεροδεμένο εἶναι ἀνώτερο ἀπό ἀμέτρητο πλοῦτο.

«Ἡ ἁμαρτία καί οἱ ὀδυνηρές συνέπειές της», Ἀρχ. Σάββας Ἁγιορείτης

Ἀκοῦστε τήν ὁμιλία ἐδῶ:«Ἡ ἁμαρτία καί οἱ ὀδυνηρές συνέπειές της»

Ὁμιλία στίς 14-01-2018

            Μέ τή Χάρη τοῦ Θεοῦ, τήν εὐχή τοῦ Σεβασμιωτάτου καί τίς εὐχές τῶν ἁγίων πατέρων πού εἶναι ἐδῶ, σήμερα θά ἀσχοληθοῦμε μέ τό θέμα «τί εἶναι ἡ ἁμαρτία καί ποιά εἶναι τά ὀδυνηρά ἀποτελέσματά της». Ὁ Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης ἔχει ἕνα ὡραιότατο βιβλίο, πού λέγεται Ἐξομολογητάριο, τό ἔχω φέρει ἐδῶ νά σᾶς τό δείξω, καί ἐκεῖ μέσα ἔχει συμβουλή καί πρός τόν Πνευματικό καί πρός τόν μετανοοῦντα, δηλαδή στόν κάθε χριστιανό. Καί ἀφοῦ μᾶς δίνει τίς συμβουλές του, μέ βάση τούς ἁγίους Πατέρες καί τήν Ἁγία Γραφή, πῶς πρέπει νά ἐξομολογούμαστε, στό τέλος ἀπευθυνόμενος στόν μετανοοῦντα, ὁ ὁποῖος μπορεῖ νά εἶναι κληρικός, μπορεῖ νά εἶναι καί λαϊκός, ὅλοι πρέπει καί ὀφείλουμε νά μετανοοῦμε, μᾶς δίνει κάποια φάρμακα, γιά νά μήν ἐπαναλάβουμε τίς ἁμαρτίες, τίς ὁποῖες ἐξομολογηθήκαμε. Γιατί πολλές φορές, δυστυχῶς, ναί μέν ἐξομολογούμαστε, ἀλλά πάλι πέφτουμε στά ἴδια. Καί ἀνάμεσα στά ἄλλα φάρμακα, μᾶς δίνει καί ἕνα, τό ὁποῖο τό ὀνομάζει «ἡ γνῶσις τῆς ἁμαρτίας». Δηλαδή, ὅταν κανείς γνωρίσει τί εἶναι ἡ ἁμαρτία καί ποιά τά ὀδυνηρά ἀποτελέσματά της, αὐτό εἶναι ἕνας ἀνασταλτικός παράγοντας στήν ἁμαρτία τήν ἴδια, στό νά μήν ἁμαρτήσει ξανά ὁ ἄνθρωπος. Καί αὐτό εἶναι τό πέμπτο κατά σειρά ἀπό τά φάρμακα πού δίνει ὡς προφυλακτικό ἀπό τήν ἁμαρτία.

            Ὅλοι οἱ ἄνθρωποι κάνουν τήν ἁμαρτία, ἐπειδή δέν γνωρίζουν πόσο μεγάλο κακό εἶναι. Γι’ αὐτό καί στήν Ἁγία Γραφή ὀνομάζονται οἱ ἁμαρτωλοί ἄφρονες καί ἄγνωστοι, μέ τήν ἔννοια ὅτι δέν ἔχουν γνώση πνευματική. Λέει στίς Παροιμίες, «ἐν γέλωτι ἄφρων πράττει κακά»[1]. Μέ γέλια, δηλαδή, ὁ ἀνότητος πράττει πονηρά ἔργα. Και, δυστυχῶς, πολλές φορές μέ γέλιο ἐξομολογεῖται κιόλας, πού σημαίνει ὅτι δέν μετανοεῖ. Καί ὁ σοφός Σειράχ λέει «ἀνήρ ἄφρων καί πλανώμενος διανοεῖται μωρά»[2]. Ὁ ἀσύνετος ἄνθρωπος σκέπτεται ἀνόητα. Πάλι μιλάει γιά ἀφροσύνη, γιά ἔλλειψη σύνεσης.

«Νηστεία καί ἐγκράτεια» Πνευματικό Ἀλφάβητο, Ἁγ. Δημητρίου Ροστώβ, Ἀρχ. Σάββας Ἁγιορείτης

Ἀκοῦστε τήν ὁμιλία ἐδῶ:«Νηστεία καί ἐγκράτεια»

Πνευματικό Ἀλφάβητο, Ἁγ. Δημητρίου Ροστώβ

Ὁμιλία Ἀρχιμ. Σάββα Ἁγιορείτου στίς 04-12-2018

            Συνεχίζουμε τή σειρά αὐτῶν τῶν πολύ πνευματικῶν θεμάτων ἀπό τό βιβλίο πού ἔχει γράψει ὁ Ἅγιος Δημήτριος τοῦ Ροστώβ καί λέγεται «Πνευματικό Ἀλφάβητο»[1] καί μᾶς βάζει στή θεμελιώδη πνευματική πορεία, μᾶς δίνει μᾶλλον τίς ὁδηγίες γιά μία καλή πνευματική ἀρχή, μᾶς βάζει τά θεμέλια τῆς πνευματικῆς ζωῆς. Γι’ αὐτό λέγεται καί Ἀλφάβητο. Μᾶς δίνει δηλαδή τίς βάσεις πάνω στίς ὁποῖες πρέπει νά χτίσουμε τήν πνευματική ζωή, δηλαδή τή σωτηρία μας. Μᾶς μίλησε στήν ἀρχή γιά τούς λογισμούς. Τό πρῶτο κεφάλαιο ἦταν ὁ πόλεμος τῶν λογισμῶν. Μετά μᾶς μίλησε ὁ Ἅγιος γιά τόν φωτισμό, τόν θεῖο φωτισμό, καί τό τρίτο μάθημα ἦταν γιά τή συνείδηση καί γιά τή διάκριση πού πρέπει νά ἔχουμε. Γιατί κανείς μπορεῖ ν’ ἀγωνίζεται, ἀλλά, ἄν δέν ἔχει διάκριση, θά κοπιάζει χωρίς ὠφέλεια. Ὅπως ἕνας πού χτυπάει ἕνα σίδερο, ἀλλά δέν ἔχει σχεδιάσει τί θέλει νά φτιάξει. Δέν θά βγεῖ κάτι καλό.

            Τό τέταρτο μάθημα πού ἔχει ὁ Ἅγιος εἶναι περί νηστείας καί ἐγκρατείας. Εἶναι βέβαια ἐπίκαιρο αὐτό, γιατί καί τώρα, μέ τή Χάρη τοῦ Θεοῦ, νηστεύουμε ἑτοιμαζόμενοι γιά τή μεγάλη γιορτή τῶν Χριστουγέννων, τῆς Ἐνανθρωπήσεως τοῦ Κυρίου. Ἡ νηστεία, ὅπως μᾶς λένε οἱ ἅγιες γραφές, εἶναι συνηλικιώτης τῆς ἀνθρωπότητας. Τί θά πεῖ αὐτό; Ὅτι ἔχει ἴδια ἡλικία μέ τήν ἡλικία πού ἔχει ἡ ἀνθρωπότητα. Ὁ πρῶτος ἄνθρωπος δηλαδή, πού ἦταν ὁ Ἀδάμ καί ἡ Εὔα πῆραν ὡς ἐντολή νά νηστεύουνε. Αὐτή ἦταν ἡ πρώτη ἐντολή πού πῆραν ἀπό τόν Θεό, νά τρῶνε ἀπό ὅλα τά δέντρα πού ἦταν ἐκεῖ στόν Παράδεισο ἐκτός ἀπό ἕνα, ἀπό τό δέντρο τῆς γνώσεως τοῦ καλοῦ καί τοῦ κακοῦ. Ἤτανε, λοιπόν, ἡ πρώτη-πρώτη ἐντολή.

            Σήμερα πολλοί ἄνθρωποι, δυστυχῶς, λένε ὅτι «ἐντάξει οἱ ἐντολές.. ἀλλά ἡ νηστεία δέν εἶναι τίποτα» καί μποροῦμε νά τή βάζουμε στήν ἄκρη. Παραθεωροῦν τή νηστεία καί δυστυχῶς πολύ λίγοι ἄνθρωποι νηστεύουν στίς μέρες μας. Κι ἄν κάποιος πεῖ ὅτι νηστεύει, τόν κοιτᾶνε καί παράξενα, καί μάλιστα τοῦ ἐπιτίθενται κιόλας.. τί εἶναι αὐτά πού κάνεις;… τάχατες ἀπό ἐνδιαφέρον.. θά κινδυνέψει ἡ ὑγεία σου.. θά ἀρρωστήσεις.. μήν κάνεις ὑπερβολές…

            Κι ὅμως αὐτή ἡ ἐντολή ἦταν ἡ πρώτη πού δόθηκε στόν ἄνθρωπο καί μάλιστα ἐνῶ ἤτανε μέσα στόν Παράδεισο. Ὄχι ἀφοῦ βγήκαμε ἀπό τόν Παράδεισο, ἀλλά ἐνῶ ἤμασταν μέσα στόν Παράδεισο, μᾶς ἔδωσε τήν ἐντολή νά νηστεύουμε, δηλαδή νά ἐγκρατευόμαστε ἀπό κάποιες τροφές. Καί συγκεκριμένα στόν Παράδεισο, ὅπως εἴπαμε, ἀπό ἐκεῖνο τό δέντρο, ἀπό τούς καρπούς ἐκείνου τοῦ δέντρου, τό δέντρο τῆς γνώσεως τοῦ καλοῦ καί τοῦ κακοῦ.

Πώς θα Σωθούμε - Αρχιμ. π.Σάββα Αγιορείτου

Αρχιμ. π.Σάββα Αγιορείτου – Πώς θα Σωθούμε
Ομιλίες Ορθόδοξης κατήχησης – Σειρά Ψυχοφελών Ομιλιών

Μια διαδικτυακή συλλογή επιλεγμένων
ψυχοφελών ομιλιών του π.Σάββα Αγιορείτη,
ταξινομημένες σε urls-συνδέσμους,σε pdf μορφή,
για ευκολότερη και γρηγορότερη εύρεση,
ακρόαση και μελέτη τους στο διαδύκτιο.

Σημείωση 1:
Μόλις ανοίξει το αρχείο,κατεβάστε τα αρχεία PDF πατώντας 
(Λήψη - το βελάκι πάνω δεξιά στην οθόνη) - και μετά (Αποθήκευση).

ΠΩΣ ΘΑ ΣΩΘΟΥΜΕ – NEO PDF ΕΩΣ 1.9.2019 - ΚΑΤΕΒΑΣΤΕ ΤΟ PDF [ΕΔΩ]

ΠΩΣ ΘΑ ΣΩΘΟΥΜΕ – HOW SHALL WE BE SAVED

ΟΜΙΛΙΕΣ ΤΟΥ ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΟΥ ΣΑΒΒΑ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΣΕ ΗΧΗΤΙΚΗ ΜΟΡΦΗ ΚΑΙ ΑΠΟΜΑΓΝΗΤΟΦΩΝΗΜΕΝΕΣ, ΠΩΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΖΟΥΜΕ ΩΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ, ΠΩΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΓΩΝΙΖΟΜΑΣΤΕ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΘΑΡΣΗ ΑΠΟ ΤΑ ΠΑΘΗ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ. ΚΕΝΤΡΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ: Η ΜΙΑ ΑΓΙΑ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΚΑΘΟΛΙΚΗ ΚΑΙ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ, Η ΜΕΤΑΝΟΙΑ, Η ΚΑΘΑΡΣΗ, Η ΝΟΕΡΑ ΠΡΟΣΕΥΧΗ, Ο ΦΩΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ Η ΘΕΩΣΗ. ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΕΣ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΑΪΣΙΟΥ, ΑΓΙΟΥ ΠΟΡΦΥΡΙΟΥ Κ.Λ.Π. ΠΩΣ ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΕΙΤΑΙ Η ΘΕΙΑ ΧΑΡΗ ΚΑΙ ΠΩΣ ΕΠΙΤΥΓΧΑΝΕΤΑΙ Η ΚΑΘΑΡΣΗ, Ο ΦΩΤΙΣΜΟΣ, ΚΑΙ Η ΘΕΩΣΗ ΜΑΣ.

IN THIS SMALL DOCUMENT THERE ARE FUNDAMENTAL SPEACHES IN GREEK OF ARHIMANDRITE SAVVAS AGIOREITIS FOR SALVATION, LORD JESUS CHRIST, ORTHODOX CHURCH, THEOTOKOS, FILOKALIA, PASSIONS, JESUS PRAYER AND SPIRITUAL STRUGGLE.

Δείτε περισσότερα και στον παρακάτω σύνδεσμο:
http://hristospanagia3.blogspot.com/p/blog-page_27.html

«Προϋποθέσεις γιά τήν Θεία Κοινωνία» Β΄ μέρος (Εὐεργετινός), Ἀρχ. Σάββας Ἁγιορείτης

Ἀκούστε τήν ὁμιλία ἐδῶ:«Προϋποθέσεις γιά τήν Θεία Κοινωνία»

Β΄ μέρος (Εὐεργετινός)

Ὁμιλία στίς 13-11-2010

           

            Εἴχαμε ἀρχίσει τήν προηγούμενη φορά νά λέμε, μέ τή  βοήθεια τοῦ Θεοῦ, τό τελευταῖο κεφάλαιο τοῦ μικροῦ Εὐεργετινοῦ πού ἀναφέρεται στή Θεία Εὐχαριστία: «Πῶς, πότε καί μέ ποιά συνείδηση πρέπει νά προσερχόμαστε στή μετάληψη τῶν Τιμίων Δώρων; Ἡ συχνή Θεία Κοινωνία εἶναι πολύ ὠφέλιμη»[1]. Αὐτός εἶναι ὁ τίτλος. Εἴχαμε πεῖ τήν προηγούμενη φορά, ὅτι ὁ Χριστός μας εἶναι Αὐτός πού πολεμᾶ μαζί μας, ὅταν κοινωνοῦμε. Ἐνῶ τά ἄλλα τέσσερα ὅπλα, τά ὁποῖα μᾶς συνιστᾶ ὁ Ἅγιος Νικόδημος ὡς ἀπαραίτητα γιά τόν πνευματικό πόλεμο, τόν πνευματικό ἀγῶνα, εἶναι αὐτά πού χρησιμοποιοῦμε ἐμεῖς καί τά εἴχαμε ἀπαριθμήσει. Εἶναι ἡ ἀπελπισία ὡς πρός τόν ἑαυτό μας, ὡς πρός τίς δυνάμεις μας καί τίς ἱκανότητές μας. Ἡ τελεία ἀπελπισία ἀπό τόν ἑαυτό μας, ὅτι δέν μποροῦμε ἀπό μόνοι μας δηλαδή νά κάνουμε τίποτα, τό πρῶτο ὅπλο, ἀπαραίτητο. Τό δεύτερο ὅπλο εἶναι ἡ τέλεια ἐλπίδα στόν Θεό, ὅτι ὅλα μποροῦμε νά τά κάνουμε μέ τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ, μέ τή Χάρη τοῦ Θεοῦ. Τό τρίτο ὅπλο εἶναι τό νά ἀγωνιζόμαστε συνεχῶς, πάντοτε, νά κόβουμε τό κακό, τήν ἁμαρτία, νά σταματᾶμε ὅ,τι γνωρίζουμε ὅτι δέν πρέπει νά κάνουμε καί νά κάνουμε τό ἀντίθετο καλό. Αὐτό εἶναι τό τρίτο ὅπλο, ὁ ἀγώνας ὁ πνευματικός. Καί τό τέταρτο ὅπλο εἶναι νά προσευχόμαστε ἀδιαλείπτως.

            Κοντά σ’ αὐτά τά ὅπλα μᾶς δίνει ὁ Ἅγιος Θεός τό πέμπτο ὅπλο καί τό μεγαλύτερο ἀπ’ ὅλα, τό ὁποῖο εἶναι αὐτός ὁ Ἴδιος ὁ Χριστός, μέσω τῆς Θείας Κοινωνίας. Γι’ αὐτό εἶναι καί τό μεγαλύτερο ὅπλο καί θά πρέπει ὁ χριστιανός νά τό χρησιμοποιεῖ συχνά, συχνά νά κοινωνεῖ, εἰ δυνατόν ὅπως κοινωνοῦσαν καί οἱ πρῶτοι χριστιανοί, καί κάθε μέρα ἄν μπορεῖ μέ τήν ἄδεια τοῦ πνευματικοῦ του βέβαια πάντοτε.

            Ἄς δοῦμε λοιπόν αὐτά πού δέν εἴχαμε ἀναλύσει τήν προηγούμενη φορά, τά ὁποῖα ἔχει ἀποθησαυρίσει ὁ ἅγιος συλλέκτης τῆς Μονῆς Εὐεργέτιδος, ἐξ οὗ καί τό βιβλίο «Εὐεργετινός». Ἡ Μονή τῆς Παναγίας τῆς Εὐεργέτιδος ἦταν στήν Κωνσταντινούπολη καί ὁ μοναχός Παῦλος ἦταν αὐτός ὁ ὁποῖος συγκέντρωσε ὅλα αὐτά τά ὡραῖα πράγματα πού ἀναλύσαμε καί ἀναλύουμε ἐδῶ καί δύο χρόνια - ἄν δέν κάνω λάθος.

            Τό θέμα μας λοιπόν εἶναι: Πῶς, πότε καί μέ ποιά συνείδηση πρέπει νά προσερχόμαστε στή μετάληψη τῶν Τιμίων Δώρων; Ἡ συχνή Θεία Κοινωνία εἶναι πολύ ὠφέλιμη, ὅταν γίνεται μέ τίς σωστές προϋποθέσεις. Γιατί, δυστυχῶς, πολλοί κοινωνοῦν ἀλλά ἀπροετοίμαστοι. Κοινωνοῦνε ἀπροϋπόθετα ἤ μέ μιά στοιχειώδη νηστεία ἀπό τροφές, ἡ ὁποία νομίζουν ὅτι τούς ἐξασφαλίζει καί τό δικαίωμα νά κοινωνήσουν. Καί τό βλέπουμε στήν ἐξομολόγηση, πού ἔρχονται καί μᾶς λένε πολλές φορές οἱ ἄνθρωποι, ἀπό ἄγνοια βέβαια, «ἔκανα νηστεία πάτερ, πότε νά κοινωνήσω;». Γιατί νομίζουν ὅτι μόνο αὐτό εἶναι ἡ προϋπόθεση γιά νά κοινωνήσουνε. Ὑπάρχουν κι ἄλλοι πού κἄν δέν πᾶνε στόν Πνευματικό καί κοινωνᾶνε ἀνεξομολόγητοι κι αὐτό βέβαια εἶναι ἀκόμα πιό μεγάλο λάθος.

«Ἡ ἐπίγνωση τοῦ θελήματος τοῦ Θεοῦ» Ἅγιος Σιλουανός ὁ Ἀθωνίτης, Π. Σωφρονίου, 11ο Μέρος Ἀρχ. Σάββας Ἁγιορείτης

Ἀκοῦστε τήν ὁμιλία ἐδῶ:«Ἡ ἐπίγνωση τοῦ θελήματος τοῦ Θεοῦ»

Ἅγιος Σιλουανός ὁ Ἀθωνίτης, Π. Σωφρονίου, 11ο Μέρος

Ἀρχ. Σάββας Ἁγιορείτης, Ὁμιλία στίς 04-04-2015

Συνεχίζουμε, μέ τή Χάρη τοῦ Θεοῦ, τή διδασκαλία τοῦ Ἁγίου Σιλουανοῦ. Τό θέμα σήμερα θά εἶναι γιά τήν ἐπίγνωση τοῦ θελήματος τοῦ Θεοῦ. Πῶς, δηλαδή, ὁ ἄνθρωπος μπορεῖ νά γνωρίσει τό θέλημα τοῦ Θεοῦ. Βεβαίως, γενικῶς γνωρίζουμε τό θέλημα τοῦ Θεοῦ ἀπό τήν Ἁγία Γραφή καί ἀπό τήν Ἱερά Παράδοση, ἀπό τούς Ἱερούς Κανόνες, ἀπό τήν ὅλη διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας μας, ἤ τουλάχιστον ὀφείλουμε νά γνωρίζουμε. Γνωρίζουν αὐτοί πού φροντίζουν νά μελετοῦν καί νά μαθαίνουν τέλος πάντων μέσω κηρυγμάτων ἤ μελέτης τό γενικό θέλημα τοῦ Θεοῦ, τί ζητάει ὁ Θεός ἀπό τούς ἀνθρώπους ἤ πιό σωστά ποιές εἶναι οἱ ὁδηγίες τοῦ Θεοῦ πρός τόν ἄνθρωπο. Γιατί ὁ Θεός δέ ζητάει κάτι γιά τόν ἑαυτό Του, ἀλλά αὐτά πού λέμε ἐντολές δέν εἶναι γιά τόν Θεό, εἶναι γιά μᾶς, γιά νά μᾶς δώσει ὁδηγίες χρήσεως τῆς ψυχῆς καί τοῦ σώματός μας. Ἐπειδή εἶναι ὁ κατασκευαστής μας, μᾶς δίνει καί τίς ὁδηγίες, τίς προδιαγραφές, ἔτσι ὥστε νά πραγματώσουμε τόν σκοπό γιά τόν ὁποῖο πλαστήκαμε, νά φτάσουμε στό καθ’ ὁμοίωση, στή θέωση.

«Ὁ Γέροντας ἔλεγε: Εἶναι καλό νά ζητᾶς πάντα ἀπό τόν Θεό «σύνεσιν ἐν πᾶσι», δηλαδή τί καί πῶς πρέπει νά κάνεις καί νά πεῖς. Μέ ἄλλα λόγια, πρέπει νά ζητᾶς σέ κάθε περίπτωση νά μάθεις τό θέλημα τοῦ Θεοῦ καί τόν τρόπο πού ὁδηγεῖ στήν ἐκπλήρωσή του»¹. Καί γιά νά τό κάνεις αὐτό, λέει ὁ Ἅγιος, πρέπει νά ζητᾶς συνεχῶς σύνεση σέ ὅλα τά πράγματα.

«Ἡ ἀναζήτηση τοῦ θελήματος τοῦ Θεοῦ εἶναι τό σπουδαιότερο ἔργο τῆς ζωῆς μας, γιατί ὅταν ὁδεύουμε τήν ὁδόν τοῦ θελήματος τοῦ Θεοῦ μετέχουμε στήν αἰώνια θεία ζωή»². Καί ἐδῶ βεβαίως λέει καί ἐννοεῖ ὁ π. Σωφρόνιος νά ζητᾶμε τί τό θέλημα τοῦ Θεοῦ, ποιό εἶναι τό θέλημα τοῦ Θεοῦ σέ κάθε στιγμή τῆς ζωῆς μας. Σέ συγκεκριμένη στιγμή, στή συγκεκριμένη περίσταση, στόν συγκεκριμένο χῶρο, χρόπο, τόπο, τί θέλει ὁ Θεός ἀπό μᾶς. Καί αὐτό εἶναι πάρα πολύ δύσκολο. Δέν εἶναι ἁπλό πράγμα.

«Ἡ γνῶσις τοῦ θελήματος τοῦ Θεοῦ εἶναι δυνατή μέ διαφόρους τρόπους. Ἕνας εἶναι ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ, οἱ ἐντολές τοῦ Χριστοῦ. Στίς εὐαγγελικές ἐντολές ὅμως, παρά τήν τελειότητά τους ἤ μᾶλλον ἐξαιτίας τῆς τελειότητάς τους, τό θέλημα τοῦ Θεοῦ ἀποκαλύπτεται στήν ἔσχατη γενική του ἔννοια»³. Εἶναι κάτι γενικό καί ἀπόλυτο. Ἄς ποῦμε ὅτι «ὁ Θεός εἶναι ἀγάπη, καί ὁ μένων ἐν τῇ ἀγάπῃ ἐν τῷ Θεῷ μένει καί ὁ Θεός ἐν αὐτῷ»⁴. Εἶναι ἡ γενική ἐντολή τῆς ἀγάπης. Ἀλλά πῶς αὐτή ἡ ἐντολή, πού εἶναι συγκεκριμένη, θά ἐφαρμοστεῖ στόν συγκεκριμένο χρόνο καί χῶρο κάθε στιγμή;

«Καί ἔτσι ὁ ἄνθρωπος, πού στή ζωή του ἀντιμετωπίζει μία ἀτέλειωτη ποικιλία καταστάσεων, συχνά δέν ξέρει πῶς πρέπει νά ἐνεργήσει γιά νά βρίσκεται ἡ πράξη του μέσα στά ὅρια τοῦ θείου θελήματος»⁵. Γι’ αὐτό οἱ Πατέρες μίλησαν γιά τήν ἀρετή τῆς διακρίσεως, ὅτι εἶναι -μάλιστα εἶπαν- ἡ μεγαλύτερη ἀπ’ ὅλες τίς ἀρετές.

«Ἀπό ποῦ ἀρχίζουμε τήν ἄσκηση» Εὐεργετινός Τόμος Α΄, Ὑπόθεση ΚΗ', Ἀρχ. Σάββας Ἁγιορείτης

Ἀκοῦστε τήν ὁμιλία ἐδῶ:«Ἀπό ποῦ ἀρχίζουμε τήν ἄσκηση»

Εὐεργετινός Τόμος Α΄, Ὑπόθεση ΚΗ'

Ὁμιλία στίς 31-3-2018

Μέ τή Χάρη τοῦ Θεοῦ σήμερα, πού εἶναι ἡ μεγάλη γιορτή τῆς ἀναστάσεως τοῦ Λαζάρου καί προανάκρουσμα τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου, ἀλλά καί τῆς ἀναστάσεως ὅλων τῶν δικαίων καί ὅλων τῶν ἀνθρώπων, συνεχίζουμε νά διαβάζουμε ἀπό τόν Εὐεργετινό καί νά ἑρμηνεύουμε τό κατά δύναμιν. Ἔχουμε φτάσει στήν 28^η Ὑπόθεση, στόν Α΄ Τόμο, ἡ ὁποία ἔχει τόν ἑξῆς τίτλο: «Περί τοῦ ἀπό ποῦ πρέπει νά ἀρχίζουμε τήν ἄσκηση, καί ὅτι ὅσοι ἀρχίζουν ἔχουν ἀνάγκη ὑπομονῆς καί βίας στόν ἑαυτό τους, διότι ἡ ἀρετή στήν ἀρχή μέν φαίνεται ὅτι εἶναι δύσκολη, ἐξαιτίας τῶν παθῶν καί τῶν προλήψεων»¹. Ὅταν λέει «προλήψεις» ἕνα κείμενο πατερικό, νά ξέρετε ὅτι ἐννοεῖ τίς προγενέστερες ἁμαρτίες καί κακές συνήθειες, τά πάθη. Μποροῦμε νά τό ποῦμε καί προκαταλήψεις, μέ τήν ἔννοια τῶν ἁμαρτιῶν καί τῶν παθῶν, τά ὁποῖα ἔχουν κάνει μία κατάληψη μέσα στήν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου, ἔχουνε δεσμεύσει κάποιον ὑπαρξιακό χῶρο καί, ἑπομένως, ἐπηρεάζουν τόν ἄνθρωπο. Καί θά πρέπει ὁ ἄνθρωπος, ὅταν ἀρχίζει νά ζεῖ πνευματικά, νά ὑπερβεῖ αὐτές τίς προκαταλήψεις καί προλήψεις, αὐτά τά κακά πάθη, τίς κακές ἕξεις, τίς συνήθειες, τίς ἀντιλήψεις τίς κοσμικές, τούς λογισμούς καί τίς ἐπιθυμίες πού ἔχουν περάσει μέσα του, εἴτε θά λέγαμε ἑκουσίως τίς ἔβαλε ὁ ἴδιος μέσα του ἤ τίς πέρασε τό οἰκογενειακό περιβάλλον καί ἡ κοινωνία γενικότερα. Θά μπορούσαμε νά τό ποῦμε καί ἀλλιῶς κοινωνικά στερεότυπα, κάποιες ἀντιλήψεις καί ἰδέες. Καί ὄχι μόνο, ὅπως εἴπαμε καί κάποιες ἁμαρτίες καί πάθη, τά ὁποῖα ἑδραιώθηκαν μέσα μας λόγω τῆς κακῆς προηγούμενης ζωῆς.

Γι’ αὐτό φαίνεται δύσκολη ἡ ἀρετή, λέει στόν τίτλο, ἐξαιτίας αὐτῶν τῶν προλήψεων καί τῶν παθῶν. «Ὕστερα ὅμως ἀποβαίνει παρά πολύ εὐκολοκατόρθωτη» ἡ ἀρετή, ἐφόσον κανείς ξεπεράσει αὐτή τήν ἀρχική δυσκολία. «Καί ὅτι πάρα πολύ ὠφελεῖ ἡ ἰσχυρή θεμελίωση στήν ἀρχή», νά βάλει δηλαδή κανείς γερά θεμέλια. «Καί ὅτι εἶναι ἀδύνατο νά ἀκολουθήσει κανείς τόν Χριστό ἤ νά κατορθώσει ὁποιαδήποτε ἀρετή, ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος δέν θά προετοιμάσει τόν ἑαυτό του εἰς θάνατο»². Νά εἶναι ἕτοιμος δηλαδή νά πεθάνει. Καί σάν νά ἐπίκειται ὁ θάνατός του καί νά εἶναι προτιμητέος ὁ θάνατος καί ὁ ἴδιος νά αἱρεῖται, νά διαλέγει δηλαδή, τόν θάνατο παρά τή ζωή μακράν τοῦ Θεοῦ. Καλύτερα δηλαδή ἕνας θάνατος χάριν τοῦ Θεοῦ, χάριν τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ, παρά μιά ζωή χωρίς τόν Θεό. Οὐσιαστικά δηλαδή, αὐτό τό κεφάλαιο μᾶς βάζει ἕναν ὑπομνηματισμό, θά λέγαμε, στά λόγια τοῦ Κυρίου «ὅστις θέλει ὀπίσω μου ἐλθεῖν..»³. Μᾶς παρουσιάζει ἕναν ὑπομνηματισμό σ’ αὐτά τά λόγια, «ὅποιος θέλει νά Μέ ἀκολουθήσει» -εἶπε ὁ Κύριος- «πρέπει νά ἀπαρνηθεῖ τόν ἑαυτό του καί νά ἄρει τόν σταυρό του καί νά Μέ ἀκολουθήσει»⁴. Πῶς δηλαδή πρέπει νά ξεκινάει κανείς νά ζεῖ πνευματικά. Ἀπό ποῦ ξεκινάει λοιπόν ἡ ἄσκηση, ἀπό ποῦ ἀρχίζει ἡ πνευματική ζωή.

«Ἡ τέλεια ἐλπίδα στόν Θεό» Ἁγίου Νικοδήμου Ἁγιορείτου, Ἀρχ. Σάββας Ἁγιορείτης

Ἀκοῦστε τήν ὁμιλία ἐδῶ:«Ἡ τέλεια ἐλπίδα στόν Θεό»

Ἁγίου Νικοδήμου Ἁγιορείτου

Ὁμιλία στίς 14-5-2018

Ὁ τίτλος τῆς σημερινῆς μας ὁμιλίας εἶναι: «Ἡ τέλεια ἐλπίδα στό Θεό». Ὑπάρχει ἕνας λόγος τοῦ Ἁγίου Πνεύματος πού λέει «ἡ ἐλπίς οὐ καταισχύνει»¹. Δηλαδή, ἡ ἐλπίδα στόν Θεό ποτέ δέν ντροπιάζει τόν ἄνθρωπο. Κι αὐτό βέβαια μαρτυρεῖται ἀπό τή ζωή τῶν Ἁγίων μας.

Θά ἀρχίσω μέ ἕνα διήγημα ἀπό τόν βίο τοῦ Ἁγίου Θεοδοσίου τοῦ Κοινοβιάρχου. Ἦταν γιορτή, καί μάλιστα ἡ πρώτη καί σπουδαιότερη ἀπό ὅλες τίς γιορτές, δηλαδή τό Ἅγιο Πάσχα. Ἐνῶ πλησίαζε ἡ ἱερή νύχτα, ἡ συνοδεία τοῦ Μεγάλου Θεοδοσίου δέν εἶχε τίποτα ἀπό τά ἀπαραίτητα τρόφιμα. Τό μοναστήρι τοῦ Ἁγίου Θεοδοσίου ἤτανε κοντά στά Ἱεροσόλυμα, στήν Παλαιστίνη, καί εἶχε φτάσει νά ἔχει 700 μοναχούς. Ὑπάρχει καί σήμερα.

Οἱ μαθηταί, λοιπόν, δώδεκα τότε στόν ἀριθμό, ἦταν πολύ λυπημένοι. Καί ἦταν λυπημένοι ὄχι μόνο γιά τούς ἴδιους, ἀλλά γιατί δέν εἶχαν οὔτε πρόσφορο γιά τή Θεία Λειτουργία καί ἔτσι θά ἔκαναν Πάσχα χωρίς τή θυσία τοῦ Σώματος τοῦ Χριστοῦ. Μαζεύτηκαν τότε γύρω ἀπό τόν διδάσκαλό τους καί ἄρχισαν νά τοῦ μιλᾶνε γιά τήν ἀνέχειά τους. Μά ἐκεῖνος εἶπε «ἐσεῖς ὀφείλετε μόνο νά ἔχετε ἕτοιμη τήν Ἁγία Τράπεζα. Ὅσο γιά τά ὑπόλοιπα, μή νοιάζεστε γιά τίποτε. Γιατί Ἐκεῖνος πού πρῶτα ἔθρεψε στήν ἔρημο τόσες χιλιάδες Ἰσραηλιτῶν καί ὕστερα ἔκανε τόσο μεγάλο πλῆθος νά χορτάσει, Αὐτός φροντίζει καί γιά μᾶς».

Γνωρίζουμε ὅτι στήν ἔρημο ὁ Θεός ἔτρεφε περίπου 2.000.000 Ἑβραίους γιά σαράντα χρόνια σχεδόν, ὅταν οἱ Ἑβραῖοι ἔφυγαν ἀπό τή δουλεία τοῦ Φαραώ μέ ἀρχηγό τόν προφήτη Μωυσῆ. Πῶς τούς ἔτρεφε; Ἀπό τόν οὐρανό, μέ τό οὐράνιο μάννα. Δεύτερον, γνωρίζουμε ὅτι ὁ Κύριος μέ πέντε ψωμιά καί δύο ψάρια ἔθρεψε 5.000 ἄνδρες χωρίς τίς γυναῖκες καί τά παιδιά. Καί ἕνα παρόμοιο θαῦμα μέ 4.000 ἔκανε ἐπίσης ὅσο ζοῦσε ὁ Κύριος. Αὐτά λοιπόν τούς λέει ὁ Ἅγιος ὡς ἀποδείξεις, γιά νά ἔχουν τήν ἐλπίδα τους στόν Θεό. Αὐτός πού φρόντισε τότε γιά ἐκείνους, γιά τόν λαό Tου, θά φροντίσει καί γιά μᾶς. Καί δέν ἔχει τώρα λιγότερη δύναμη οὔτε ἔχει γίνει πιό φειδωλός στή χορήγηση τῶν ἀγαθῶν. Αὐτά τούς εἶπε.

Ἡ κενοδοξία (Α΄ μέρος), Ἀρχ. Σάββας Ἁγιορείτης

Ἀκούστε τήν ὁμιλία ἐδῶ:Ἡ κενοδοξία (Α΄ μέρος)

Ὁμιλία στίς 27-1-2018

Λέγαμε τήν προηγούμενη φορά, μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ, γιά τούς τέσσερις πειρασμούς πού ἀντιμετωπίζει ὁ ἄνθρωπος κατά τήν τελευταία ὥρα τῆς ζωῆς του, ὅπως μᾶς τούς παρουσιάζει ὁ Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης. Οἱ τέσσερις προσβολές πού μᾶς φέρνουν οἱ ἐχθροί μας, οἱ δαίμονες, κατά τήν ὥρα τοῦ θανάτου εἶναι:

1. Ὁ πόλεμος πού κάνουν ἐναντίον τῆς πίστεως.

2. Ἡ ἀπόγνωση.

3. Ἡ κενοδοξία.

4. Τά διάφορα φαντάσματα καί οἱ μεταμορφώσεις τῶν δαιμόνων σέ Ἀγγέλους φωτός.

Τά εἴχαμε πεῖ τήν προηγούμενη φορά καί σήμερα εἴχαμε ὑποσχεθεῖ ν' ἀσχοληθοῦμε μέ τόν τρίτο πειρασμό, ὁ ὁποῖος εἶναι ὁ πειρασμός τῆς κενοδοξίας, ὁ ὁποῖος, βέβαια, προσβάλλει τόν ἄνθρωπο ὄχι μόνο τήν τελευταία στιγμή τῆς ζωῆς του, ἀλλά συνεχῶς, σέ ὅλη μας τή ζωή. Σέ ὅλη του τή ζωή προσβάλλεται ὁ ἄνθρωπος ἀπό αὐτό τό θεμελιῶδες πάθος.

Θά ἔχετε ἴσως ὑπόψη σας τή ρίζα τῶν παθῶν, πού εἶναι, κατά τούς Πατέρες, ἡ φιλαυτία, ἡ ἄλογη ἀγάπη πρός τό σῶμα. Αὐτός εἶναι ὁ ὁρισμός τῆς φιλαυτίας. Καί ἀπό αὐτήν τήν ἄλογη ἀγάπη πηγάζουν τρεῖς ἄλλες ἄλογες ἀγάπες, ἀγάπες χωρίς λόγο, χωρίς λογική δηλαδή, χωρίς τή φωτισμένη ἀπό τόν Θεό Λόγο λογική, καί οἱ ὁποῖες εἶναι ἡ φιληδονία, ἡ φιλαργυρία καί ἡ φιλοδοξία ἤ ἀλλιῶς κενοδοξία.

Ὁπότε, καταλαβαίνουμε, ὅτι ἡ κενοδοξία εἶναι ἀπό τά θεμελιώδη πάθη, ἡ ὁποία γεννᾶ καί αὐτή βέβαια ἄλλα πάθη. Ἁπλά, μποροῦμε νά ποῦμε, ὅτι ἡ κενοδοξία εἶναι ἡ κενή δόξα. Ἡ προσπάθεια δηλαδή ὁ ἄνθρωπος νά ἀποκτήσει μία φήμη, ἕναν θαυμασμό, μία δόξα, ἡ ὁποία ὅμως δέν ἔχει κανένα περιεχόμενο, δέν ἔχει δηλαδή οὐσία. Εἶναι κάτι κούφιο. Εἶναι κάτι κενό. Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Κασσιανός μᾶς λέει, ὅτι ἡ κενοδοξία ἐμφανίζει ποικιλία μορφῶν, διαιρεῖται σέ διάφορα εἴδη καί συνοψίζεται σέ δύο γένη, τά ὁποῖα μποροῦμε νά ποῦμε ὅτι εἶναι δύο βαθμίδες, δύο σκαλοπάτια κενοδοξίας.

Τό πρῶτο εἶδος κενοδοξίας ἀναφέρεται στήν ἐπινόηση τρόπων μέ σκοπό τήν ἀποκόμιση κάποιων σαρκικῶν καί προφανῶν ὀφελῶν. Κυνηγᾶμε κάποια ὀφέλη σαρκικά καί γήινα καί βρίσκουμε τρόπους πῶς νά τά ἐπιτύχουμε αὐτά πού θέλουμε. Ἀκόμα ἀναφέρεται αὐτό τό πρῶτο εἶδος στήν προσπάθεια νά ἀνέβει τό ἄτομο, νά ἀνέβει ὄχι μπροστά στόν Θεό, ἀλλά μπροστά στούς ἀνθρώπους. Εἶναι αὐτό πού λέμε νά κερδίσει μιά μάταιη φήμη, μιά μάταιη δόξα.

«Οἱ πανουργίες τοῦ διαβόλου καί ἡ ὑπερνίκηση τῆς δειλίας» (Ἁγίου Ἀντωνίου),Ἀρχ. Σάββας Ἁγιορείτης

Ἀκοῦστε τήν ὁμιλία ἐδῶ:«Οἱ πανουργίες τοῦ διαβόλου

καί ἡ ὑπερνίκηση τῆς δειλίας» (Ἁγίου Ἀντωνίου)

Ὁμιλία στίς 28-10-2017

Σήμερα, πού γιορτάζουμε τή Σκέπη τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, εὐχόμαστε ἐκ βάθους καρδίας ὁ Θεός νά σκεπάζει ὅλους καί ἡ Ὑπεραγία Θεοτόκος νά μᾶς προστατεύει καί προσωπικά καί οἰκογενειακά καί ἐθνικά καί πανορθοδόξως καί παγκοσμίως. Γιατί ὅλοι ἔχουμε ἁμαρτίες καί ἔχουμε ἀνάγκη ἀπό μετάνοια, ἔχουμε ἀνάγκη ἀπό τή θεία βοήθεια καί ἀπό τή μεσιτεία τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου.

Σήμερα θά συνεχίσουμε ἀπό τήν διδασκαλία τοῦ Ἁγίου Ἀντωνίου, πού εἶναι ἀποθησαυρισμένη μέσα στόν βίο, πού ἔχει γράψει καί μᾶς ἔχει διασώσει ὁ μέγας Πατήρ τῆς Ἐκκλησίας, ὁ Μέγας Ἀθανάσιος, πού ἦταν καί μαθητής του.

«Οἱ πανουργίες τοῦ διαβόλου καί ἡ ὑπερνίκηση τῆς δειλίας»¹ καί τῆς φοβίας πού δημιουργοῦν οἱ δαίμονες. Ἔχουμε πεῖ κι ἄλλες φορές γιά τό ὅτι ὁ ἄγγελος μετασχηματίζεται εἰς ἄγγελον φωτός², ὅπως τό λέει ἡ Ἁγία Γραφή καί χρησιμοποιεῖ πάρα πολλές μεθοδίες καί τρόπους γιά νά πλανήσει τόν ἄνθρωπο. Κατεξοχήν μάλιστα, προσπαθεῖ νά μᾶς πλανήσει ἀπό τά δεξιά, ὅπως λένε οἱ Ἅγιοι, δηλαδή μέ ἕναν τρόπο, ὁ ὁποῖος φαίνεται καλός, ὅτι πάει γιά τό καλό, θέλει τό καλό μας καί μᾶς διδάσκει καλά πράγματα. Γι’ αὐτό καί ὁ Δαβίδ λέει «πεσεῖται ἐκ τοῦ κλίτους σου χιλιάς καί μυριάς ἐκ δεξιῶν σου»³. Δηλαδή, πιό πολλοί πειρασμοί καί παγίδες ἔρχονται στούς χριστιανούς ἀπό τά δεξιά. Φαίνονται δηλαδή σάν κάτι καλό, ἐνῶ εἶναι κακό, καί πέφτουμε πολλές φορές σ’ αὐτή τήν παγίδα. Λόγου χάρη, νά ποῦμε ἕνα παράδειγμα ἀπό τά σύγχρονα δεδομένα, διαμαρτυρόμαστε γιά τά ἀπαράδεκτα θρησκευτικά πού ἐπιβάλλουν οἱ ἰνστρούχτουρες τῆς Νέας Ἐποχῆς μέ τή συνεργία -δυστυχῶς- τοῦ Ὀρθοδόξου Κράτους καί, νά τό ποῦμε κι αὐτό -δυστυχῶς-, καί μέ κάποια ὀλιγωρία(;), ὑπαναχώρηση(;), προδοσία(;) κάποιων ἐκ τῆς Ἱεραρχίας. Διαμαρτυρόμαστε καί τί ἀκοῦμε; «Καλά, κακό εἶναι νά μάθει τό παιδί καί τίς ἄλλες θρησκεῖες;». Φαίνεται, δηλαδή, στήν ἀρχή σάν κάτι καλό, ἀλλά ὅταν τό δοῦμε στό βάθος του, θά διαπιστώσουμε ὅτι πράγματι εἶναι κακό, γιατί τό παιδάκι τῶν 7-8 χρονῶν δέν ἔχει τήν κρίση, ὅπως λέει ἡ ψυχολογία, νά διακρίνει τό καλό ἀπό τό κακό καί ἁπλῶς μιμεῖται, ἀντιγράφει καί υἱοθετεῖ αὐτά πού τό διδάσκεις καί κάνει ἔτσι μία τελετουργία πολλές φορές ἀκριβῶς μιμούμενο αὐτό πού βλέπει νά τοῦ διδάσκει ἡ δασκάλα στό σχολεῖο ἤ ἡ μητέρα ἤ ὁ πατέρας.

Ἑπομένως, δέν εἶναι κάτι καλό νά γνωρίσει κανείς τό κακό παράλληλα μέ τό καλό καί νά διαλέξει. Γιατί δέν μπορεῖ πολλές φορές νά διαλέξει. Καί οἱ ἅγιοι Πατέρες ἀπαγορεύουν νά διαβάζει κανείς τά συγγράματα τῶν αἱρετικῶν.

«Οἱ Δαίμονες καί οἱ Πανουργίες τους» Μ. Ἀντωνίου - Π. Σεραφείμ Ρόουζ,Ἀρχ. Σάββας Ἁγιορείτης

Ἀκοῦστε τήν ὁμιλία ἐδῶ:«Οἱ Δαίμονες καί οἱ Πανουργίες τους»

Μ. Ἀντωνίου - Π. Σεραφείμ Ρόουζ

Ὁμιλία στίς 14-10-2017

Τό θέμα μας σήμερα, ἀγαπητοί ἀδελφοί, εἶναι οἱ δαίμονες καί οἱ πανουργίες τους. Ὑπάρχει ἕνα πάρα πολύ σημαντικό βιβλίο τοῦ Μεγάλου Ἀθανασίου «Ὁ βίος τοῦ Ἁγίου Ἀντωνίου», ὁ ὁποῖος ἤτανε καί εἶναι ὁ θεμελιωτής τοῦ μοναχισμοῦ, Αἰγύπτιος στήν καταγωγή καί εἶχε πάρα πολύ ἁγία ζωή καί πλούσια πνευματική ἐμπειρία. Γι’ αὐτό καί μᾶς μιλάει αὐθεντικά γιά τούς δαίμονες καί τίς πανουργίες τους. Ὅλα αὐτά τά συγκέντρωσε ὁ Μέγας Ἀθανάσιος καί μᾶς τά ἄφησε, δόξα τῷ Θεῷ, καταγραμμένα στόν βίο τοῦ Ἁγίου Ἀντωνίου.

Ἀξίζει λοιπόν νά ἐγκύψουμε καί σ’ αὐτά συνεχίζοντας αὐτή τή σειρά τῶν ὁμιλιῶν πού κάνουμε πάνω στόν πονηρό, στά τελώνια καί στούς δαίμονες, στόν θάνατο, στίς μεταθανάτιες ἐμπειρίες καί στίς ὁράσεις πού βλέπουν πολλές φορές οἱ μελλοθάνατοι καί αὐτοί οἱ ὁποῖοι ἔχουν μία ἐπιθανάτια ἤ μεταθανάτια ἐμπειρία. Εἴχαμε πεῖ, ὅτι τά πιό πολλά ἀπό αὐτά ἀφοροῦν σέ τεχνάσματα τῶν δαιμόνων, παρόλο πού παρουσιάζονται, ὅπως λέει καί ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, ὡς ἄγγελοι φωτός οἱ δαίμονες καί ἐξαπατοῦν πολλούς. Μάλιστα οἱ Προτεστάντες, οἱ ἑτερόδοξοι καί ἄθεοι ἀκόμα, ἄνθρωποι ἄλλων θρησκειῶν, ἔχουν ἐμπειρίες πού μοιάζουν μέ παράδεισο. Βλέπουν φωτεινά ὄντα πού μοιάζουν μέ Ἀγγέλους ἤ καί μέ τόν Χριστό τόν ἴδιο. Αὐτοί, βέβαια, ἀνάλογα μέ τό περιεχόμενο τῆς ψυχῆς τους καί μέ τό τί περιμένουν νά δοῦν, τά ἑρμηνεύουν, καί νομίζουν ὅτι βλέπουν ἀγγέλους ἤ τόν Χριστό. Ἀλλά ὅλα αὐτά εἶναι ἀταίριαστα μέ τήν ἐμπειρία τῶν Ἁγίων μας, οἱ ὁποῖοι εἶχαν ἀληθινές - γνήσιες ἐμπειρίες -νά τό ποῦμε ἔτσι- τοῦ ὑπερφυσικοῦ ἤ τοῦ μεταφυσικοῦ, εἶχαν τήν διάκριση τῶν πνευμάτων, καί ἔτσι μᾶς μιλοῦν αὐθεντικά γιά τό πῶς ἐμφανίζονται οἱ Ἄγγελοι, γιά τό πῶς ἐμφανίζονται οἱ δαίμονες καί γιά τό πῶς ἀκόμα ἔρχονται ὁ Χριστός καί οἱ Ἅγιοι, ἀλλά κατά κανόνα μόνο στούς ἁγίους καί ὄχι στούς τυχόντες, στούς αἱρετικούς, στούς ἄθεους, στούς ἑτερόθρησκους. Σ’ αὐτούς κατά κανόνα ἐμφανίζονται δαίμονες καί τούς παραπλανοῦν.

«Πρῶτα, λοιπόν», λέει ὁ Ἅγιος Ἀντώνιος, «ἅς ξέρουμε, ὅτι οἱ δαίμονες, ὄχι γιατί λέγονται δαίμονες, ἔτσι κι ἔγιναν. Διότι ὁ Θεός δέν ἔκαμε τίποτα κακό. Καλοί πλάσθηκαν κι αὐτοί». Δέν πλάστηκαν δηλαδή ὡς δαίμονες, ὡς διάβολοι, ὡς πονηρά πνεύματα, ἀλλά ὡς ἀγαθά πνεύματα.

«Ἐμφανίσεις Ἀγγέλων καί δαιμόνων κατά τήν ὥρα τοῦ θανάτου- Ἡ Φωτεινή Ὕπαρξη», π. Σεραφείμ Ρόουζ

Ἀκοῦστε τήν ὁμιλία ἐδῶ:«Ἐμφανίσεις Ἀγγέλων καί δαιμόνων κατά τήν ὥρα τοῦ θανάτου-

Ἡ Φωτεινή Ὕπαρξη», π. Σεραφείμ Ρόουζ

Ὁμιλία στίς 7-10-2017

Σήμερα, σκέφτηκα, μέ τή Χάρη τοῦ Θεοῦ, νά παραμείνουμε λίγο σ’ αὐτό τό θέμα τοῦ θανάτου, μέ τό ὁποῖο ἀσχοληθήκαμε στίς τελευταῖες μας ὁμιλίες διαβάζοντας καί σχολιάζοντας κατά δύναμιν τά σχετικά κεφάλαια ἀπό τόν πρῶτο τόμο στόν Εὐεργετινό. Νομίζω ἔχει πολύ ἐνδιαφέρον τό πράγμα, ἀφενός μέν γιά τή σωτηρία μας καί γιά τό τί ἀκολουθεῖ μετά τήν ἔξοδο τῆς ψυχῆς μας, καί ἀφετέρου γιά νά μήν πέφτουμε θύματα δαιμονικῆς ἀπάτης, ἡ ὁποία σήμερα εἶναι πολύ διαδεδομένη. Ὑπάρχουν πολλά βιβλία, περιοδικά, βίντεο, ἐκπομπές, πού ἀσχολοῦνται μέ τίς λεγόμενες μεταθανάτιες ἐμπειρίες καί ὑπάρχει αὐτή ἡ ἀντίληψη στόν προτεσταντικό κόσμο τῶν αἱρετικῶν, ὅτι ὅλα εἶναι πολύ καλά, σύμφωνα μέ τίς ἐμπειρίες πού ἔχουν αὐτοί οἱ ἄνθρωποι. Ὅλοι πηγαίνουν, κατά κανόνα, σ’ ἕναν πολύ ὡραῖο τόπο, συναντοῦν κάποιες «φωτεινές ὑπάρξεις» καί νιώθουν ἀγαλλίαση. Μετά, βέβαια, γυρίζουν πίσω καί τά διηγοῦνται αὐτά. Ἔχει σημασία νά μποροῦμε νά διακρίνουμε, μέ τή Χάρη τοῦ Θεοῦ, ἀλλά καί μέ τόν φωτισμό τοῦ Θεοῦ καί μέ τή γνώση τῆς Ὀρθόδοξης διδασκαλίας, οἱ λεγόμενες αὐτές πνευματικές ἐμπειρίες, πόσο εἶναι ἀπό τά πνεύματα τοῦ Θεοῦ, τούς Ἀγγέλους δηλαδή, καί πόσο εἶναι δαιμονικές.

Γι’ αὐτό, ἄς δοῦμε ἕνα παράδειγμα ἀπό τίς διηγήσεις τοῦ Μεγάλου Ἀρσενίου, γιά νά πάρουμε μία γεύση ἀπό ἐμφανίσεις Ἀγγέλων. Πρέπει ὁπωσδήποτε νά γνωρίζουμε, ὅτι οἱ ἅγιοι Ἄγγελοι εἶναι κτίσματα, δημιουργήματα, ὅπως καί οἱ δαίμονες. Σέ καμιά περίπτωση δέν πρέπει νά ἀποδεχτοῦμε αὐτή τήν ταύτιση πού ὑπάρχει σέ πολλούς ὅτι καί ὁ Θεός εἶναι πνεῦμα καί τόν βάζουν στήν ἴδια σειρά μέ τά ἄλλα πνεύματα. Καμία σχέση δέν ἔχει ὁ Θεός μέ τούς Ἀγγέλους ἤ μέ τούς δαίμονες ὡς πρός τήν οὐσία Του. Ὁ Θεός εἶναι ἄκτιστος, αὐτά εἶναι κτιστά.

«Ὁ Μέγας Ἀρσένιος (4ος -5ος αἰ.), ὁ ἀρνητής κάθε σωματικῆς ἀπολαύσεως, εἶχε τή συνήθεια νά διηγεῖται στούς πατέρες ὠφέλιμες ἱστορίες καί ὀπτασίες του, τίς ὁποῖες ἀπέδιδε σέ ἄλλα πρόσωπα, γιά ν’ ἀποφύγει ὁ ἴδιος τήν κενοδοξία. Κάποτε, διηγήθηκε ὁ ὅσιος, ἕνας ἡλικιωμένος μοναχός, ἐνῶ καθόταν στό κελλί του, ἄκουσε ἀγγελική φωνή νά τοῦ λέει: - Βγές ἔξω, νά σοῦ δείξω τήν ἀξία τῶν ἔργων τῶν ἀνθρώπων. Βγῆκε ὁ μοναχός καί ἀκολούθησε τόν ἄγγελο σέ κάποιο τόπο, ὅπου ἕνας ἄνθρωπος ἔκοβε ξύλα. Ὅταν τελείωσε, τά ἔδεσε καί προσάθησε νά τά σηκώσει, ἀλλά δέν μπόρεσε. Ἄφησε τότε κάτω τό δεμάτι, πρόσθεσε κι ἄλλα ξύλα καί διαρκῶς συνέχιζε νά προσθέτει»¹.

«Μεταθανάτιες Ἐμπειρίες» π. Σεραφείμ Ρόουζ,Ἀρχ. Σάββας Ἁγιορείτης

Ἀκούστε τήν ὁμιλία ἐδῶ:«Μεταθανάτιες Ἐμπειρίες»

π. Σεραφείμ Ρόουζ

Ὁμιλία στίς 4-10-2017

«Μέγα τό τοῦ θανάτου μυστήριον» ψάλλουμε στήν ἁγία μας Ἐκκλησία καί σκέφτηκα σήμερα νά ποῦμε λίγα γιά τό θέμα αὐτό. Τί διδάσκει ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία; Ἡ ὁποία ἔχει μία συγκεκριμένη διδασκαλία γιά τήν μετά θάνατον ζωή, πού ξεκινάει ἀπό αὐτή τήν ἴδια στιγμή τοῦ θανάτου. Πολλοί λένε, ἴσως καί λίγο βλάσφημα, ποῦ ξέρουμε τί θά γίνει μετά; Μήπως ἦρθε κανένας ἀπό ἐκεῖ νά μᾶς πεῖ τί γίνεται μετά θάνατον;

Πράγματι, ἔχουν ἔρθει καί μᾶς ἔχουν πεῖ καί μᾶς ἔχουν γράψει πολλοί ἄνθρωποι. Καί πολλοί Ἅγιοι, ἀλλά καί ἄλλοι ἄνθρωποι πού δέν εἶναι ἅγιοι ἐπίσημοι τῆς Ἐκκλησίας μας καί ὄχι μόνο Ὀρθόδοξοι, ἀλλά καί ἑτερόδοξοι καί ἀπό ἄλλες θρησκεῖες, καί ἄθεοι… Ἔχουν συγκεντρωθεῖ πολλές μαρτυρίες σέ βιβλία τόσο τῆς ἁγίας μας Ἐκκλησίας ἀπό τούς Ἁγίους Πατέρες, ἀλλά καί πολλά βιβλία ἔχουν συγκεντρώσει ἄνθρωποι ἄσχετοι, οἱ ὁποῖοι κάνανε ἔρευνα, κατά τό μᾶλλον ἤ ἧττον, ἐπιστημονική καί συγκέντρωσαν αὐτές τίς μαρτυρίες, ἀνθρώπων δηλαδή οἱ ὁποῖοι εἴχανε τίς λεγόμενες μεταθανάτιες ἤ ἐπιθανάτιες ἐμπειρίες. Ἐμπειρίες πού εἶναι μετά τόν θάνατο ἀκριβῶς, ἤ τό λένε καί στά ἀγγλικά -ἄν δέν κάνω λάθος- «near death», πολύ κοντά στόν θάνατο ἐμπειρίες.

Στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας ἔχουμε τήν διδασκαλία πού εἶναι στήν Ἁγία Γραφή, στούς Ἁγίους Πατέρες καί σέ πολλούς βίους Ἁγίων. Νά ποῦμε ἕνα παράδειγμα, ἔχουμε ἕνα βιβλίο, τό 4^ο τῶν Διαλόγων, τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Μεγάλου, Πάπα Ρώμης, ὁ ὁποῖος ἔζησε τό 604. Εἶναι Ἅγιος τῆς Ἐκκλησίας μας καί τό βιβλίο αὐτό ὁλόκληρο εἶναι ἀφιερωμένο σέ συγκεκριμένες ἐμπειρίες τῆς ψυχῆς μετά τόν θάνατο.

«Ἡ Κατάταξη τῶν Ψυχῶν μετά τήν Κοίμηση τῶν Ἀνθρώπων» Εὐεργετινός, Τόμος 1, Ὑπόθεση ΙΑ΄,Ἀρχ. Σάββας Ἁγιορείτης

Ἀκοῦστε τήν ὁμιλία ἐδῶ:

«Ἡ Κατάταξη τῶν Ψυχῶν μετά τήν Κοίμηση τῶν Ἀνθρώπων»

Εὐεργετινός, Τόμος 1, Ὑπόθεση ΙΑ΄

Ὁμιλία στίς 30-9-2017

Μέ τή Χάρη τοῦ Θεοῦ, συνεχίζουμε ἀπό τόν πρῶτο τόμο τοῦ Εὐεργετινοῦ τήν ἐνδέκατη ὑπόθεση πού ἔχει τόν ἑξῆς τίτλο: «Ὅτι μετά τῶν ὁμοίων οἱ ὅμοιοι κατατάττονται μετά θάνατον»¹. Δηλαδή, ὅτι μετά θάνατον οἱ ψυχές κατατάσσονται στό ἴδιο μέρος μέ τίς ψυχές ἐκείνων πού ἔζησαν μέ ὅμοιο τρόπο ἐπάνω στήν γῆ. Εἶναι κείμενα, θά λέγαμε, ἀποκαλυπτικά. Γιατί πάντοτε ἔχουμε μιά περιέργεια, γιά τό τί γίνεται μετά θάνατον. Καί ὄντως γνωρίζουμε τί γίνεται ἀπό τίς ἀποκαλύψεις τῶν Ἁγίων.

«Τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Διαλόγου: Τό ἰερό εὐαγγέλιο λέει γιά τούς ἐκλεκτούς «Εἰς τόν οἶκον τοῦ Πατρός μου μοναί πολλαί εἰσί»², τό λέει ὁ Κύριος αὐτό. Δηλαδή στόν οἶκο τοῦ Πατρός Μου ὑπάρχουν πολλές μονές, διαμονές. «Ἐάν λοιπόν οἱ δίκαιοι σ’ ἐκείνη τήν αἰωνία μακαριότητα ἀπελάμβαναν κατά τόν ἴδιο τρόπο τά ἀγαθά αὐτῆς, τότε θά γινόταν λόγος ὅτι ὑπάρχει μία μόνο μονή καί ὄχι πολλές». Ἀλλά ἐπειδή, ἀκριβῶς, δέν ἀπολαμβάνουν ὅλοι κατά τόν ἴδιο τρόπο τήν μακαριότητα τοῦ Θεοῦ, γι’ αὐτό ὑπάρχουν πολλές μονές. «Ὑπάρχουν ὅμως πολλές, στίς ὁποῖες θά διαμοιρασθοῦν κατά τήν ἀξία τους οἱ ἐκλεκτοί, γιά νά εὐφραίνονται καί νά ἀγάλλονται αἰωνίως ἀπό κοινοῦ»³. Κάθε μονή, κάθε διαμονή, θά «κατοικεῖται» ἀπό τούς ἀνθρώπους ἐκείνους, οἱ ὁποῖοι ἔζησαν κατά παρόμοιο τρόπο ἐδῶ στή γῆ, ὁπότε θά ἀπολαμβάνουν κι ἐκεῖ μαζί. Ὅπως κι ἐδῶ ἦταν μαζί κατά τόν τρόπο ζωῆς, ἔτσι κι ἐκεῖ κατά τήν τάξη τους. Θά πρέπει νά ξέρουμε ὅτι τό μέτρο τῆς ἀπόλαυσης εἶναι κατά τό μέτρο τῆς ἐδῶ μετανοίας καί καθαρότητος καί ἀγάπης πού εἶχαν στόν Θεό.

«Τό γεγονός δέ ὅτι ὅλοι οἱ ἐκλεκτοί, πού διαμοιράζονται στίς διάφορες μονές, λαμβάνουν καί ἀπό ἕνα δηνάριο...»⁴. Θυμόμαστε τήν παραβολή τοῦ Κυρίου μέ τούς ἐργάτες τῆς ἐνδεκάτης ὥρας, οἱ ὁποῖοι παίρνουν κι αὐτοί ἕνα δηνάριο, ὅπως οἱ ἐργάτες τῆς πρώτης ὥρας. Καί παραπονιοῦνται οἱ ἐργάτες τῆς πρώτης ὥρας, γιατί ἔδωσες καί σέ μᾶς ἕνα δηνάριο; Καί ὁ Κύριος τούς εἶπε, μά αὐτή τήν συμφωνία κάναμε, νά σᾶς δώσω ἕνα δηνάριο. Ἐσεῖς, τώρα, γιατί ἐξανίστασθε, ἐπειδή δίνω τό ἴδιο καί σ’ αὐτούς πού ἦρθαν τήν ἐνδεκάτη ὥρα; Ἐγώ εἶμαι ὁ Κύριος. Δέν μπορῶ νά διαχειριστῶ ὅπως θέλω τούς ἐργάτες μου καί νά τούς δώσω τήν ἀμοιβή πού θέλω;

«Ὀρθόδοξη Διδασκαλία Περί τῶν Ἀγγέλων» Π. Σεραφείμ Ρόουζ, Ἀρχ. Σάββας Ἁγιορείτης

Ἀκοῦστε τήν ὁμιλία ἐδῶ:«Ὀρθόδοξη Διδασκαλία Περί τῶν Ἀγγέλων»

Π. Σεραφείμ Ρόουζ

Ὁμιλία στίς 2-10-2017

Μέ τή Χάρη τοῦ Θεοῦ, σκέφτηκα σήμερα νά συνεχίσουμε σχετικά μέ τήν ἔξοδο τῆς ψυχῆς ἀπό τό σῶμα, τό ὁποῖο ἔχει πολύ ἐνδιαφέρον. Σκέφτηκα νά δοῦμε κι ἕνα βιβλίο πού ἔχει γράψει ἕνας σύγχρονος ἁγιασμένος ἄνθρωπος, κεκοιμημένος τώρα, ὁ π. Σεραφείμ Ρόουζ, τό ὁποῖο ἔχει τίτλο: «Ἡ ψυχή μετά τόν θάνατο» καί ὑπότιτλο: «Οἱ Μεταθανάτιες ἐμπειρίες στό φῶς τῆς Ὀρθόδοξης Διδασκαλίας»¹.

Ὅπως λέει στήν εἰσαγωγή ὁ π. Ἰωάννης Δρογγίτης, ὁ ὁποῖος ἐπιμελήθηκε αὐτό τό βιβλίο, «Ὁ σύγχρονος ἄνθρωπος ὁ ὁποῖος ἀναπτύσσεται σέ ἕνα κοσμικό περιβάλλον καί ἔχει δεχθεῖ μία παιδεία οὐμανιστική στό πνεῦμα τοῦ εὐρωπαϊκοῦ διαφωτισμοῦ», δηλαδή μιά παιδεία πού βασίζεται στή λογική καί ὄχι στήν κάθαρση τῆς καρδιᾶς, ὅπως μᾶς διδάσκει ἡ ὀρθόδοξη θεολογία, αὐτός ὁ ἄνθρωπος λοιπόν, πού ἔχει ὡς κυβερνήτη του τή λογική, δηλαδή ὅ,τι πίπτει στίς αἰσθήσεις, τό ὁποῖο ἐπεξεργάζεται μετά μέ τόν ἐγκέφαλο, «στέκεται μέ ἀμηχανία» μπροστά στό φαινόμενο τοῦ θανάτου, ἀκόμα καί στό τί εἶναι «ἀγάπη, μετάνοια, εὐλάβεια καί ἄλλα. Ἀδυνατεῖ νά τά κατανοήσει καί νά τά ἑρμηνεύσει, γιατί τά προσεγγίζει ὄχι μέ νοῦ «καθηγεμόνα καί αὐτοκράτορα», ὅπως λέει ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, «ἀλλά ἀποπροσανατολισμένο καί «δοῦλο τῶν ἀλόγων παθῶν»². Ἕναν νοῦ, δηλαδή, σκοτισμένο ἀπό τά πάθη.

Γι’ αὐτό σκέφτηκα ὅτι πρέπει νά δοῦμε τήν Ὀρθόδοξη διδασκαλία γιά τό θέμα αὐτό, ἡ ὁποία ὄντως ὑπάρχει καί δέν εἶναι ἀσαφής καί συγκεχυμένη. Οἱ Ἅγιοι Πατέρες μᾶς ἔχουν δώσει ὅλα τά βασικά στοιχεῖα γύρω ἀπό τό θέμα τοῦ θανάτου καί τοῦ τί ἀκολουθεῖ μετά τόν θάνατο. Μέσα ἀπό τά συναξάρια, μέσα ἀπό τίς διδασκαλίες τῶν Ἁγίων, ἀλλά καί μέσα ἀπό τίς ἐμπειρίες τῶν Ἁγίων θά δοῦμε σιγά-σιγά τήν Ὀρθόδοξη διδασκαλία. Σήμερα ὑπάρχει βέβαια καί πολλή φιλολογία, πολλά βιβλία γράφονται καί πολλά περιοδικά ἐκδίδονται, τά ὁποῖα ἔχουν σχέση μέ τά φαινόμενα αὐτά γύρω ἀπό τόν θάνατο, μέ τίς ἐπιθανάτιες ἤ μεταθανάτιες ἐμπειρίες, μέ τήν παραψυχολογία κ.λ.π.

Θά δεῖτε ὅτι ὁ π. Σεραφείμ Ρόουζ χρησιμοποιεῖ καί τέτοιες καταγραφές, μαρτυρίες, ἐμπειρίες, ἔρευνες, πού ἔχουν κάνει ἄθεοι, ἀγνωστικιστές, ἄνθρωποι οἱ ὁποῖοι δέν σχετίζονται μέ τήν Ὀρθοδοξία, μπορεῖ νά εἶναι προτεστάντες ἤ ἁπλῶς γιατροί, ἐπιστήμονες, ψυχίατροι, ψυχολόγοι κ.λ.π. Καί παρουσιάζει αὐτή τήν θέση τους σέ ἀντιδιαστολή μέ αὐτό πού ἐμεῖς ἔχουμε ὡς ἐμπειρία τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας, ἡ ὁποία εἶναι καταγραμμένη στήν Ἁγία Γραφή καί στούς Ἁγίους Πατέρες. Ἔτσι μπορεῖ νά καταδειχτεῖ ἡ πλάνη ὅλων αὐτῶν τῶν διδασκαλιῶν καί τῶν θέσεων. Ἀλλά ἀπό τήν ἄλλη πλευρά βλέπουμε καί κάτι ἄλλο, ὅτι ἐπιβεβαιώνεται μέσα ἀπό τήν ἀρνητική πλανεμένη διδασκαλία αὐτῶν τῶν ἀνθρώπων ὅτι ὄντως ὑπάρχει ἡ μετά θάνατον ζωή. Καί ὄχι μόνο αὐτό, ἀλλά ὅτι ὑπάρχει καί ὁ διάβολος, ὑπάρχει καί ἡ πλάνη, καί ὁ διάβολος μετασχηματίζεται καί σέ ἄγγελο φωτός³.