Οἱ βρισιές, οἱ συκοφαντίες, ἡ κακογλωσσιά, μᾶς βοηθοῦν νά καταλάβωμε, τί ἔχομε μέσα μας· μᾶς βοηθοῦν νά ἰδοῦμε τόν ἐσωτερικό μας κόσμο.

Δυσάρεστο, ἀλλὰ εὐεργετικό

Ἅγιος Τύχων (Ἐπίσκοπος Ζαντόνκ)

Μεγάλο κακό ἡ κακογλωσσιά. Μεγάλο κακό νά ὁρμοῦν ἐπάνω σου ἄλλοι, νά σέ σπιλώσουν!

Συμβαίνει. Ξαφνικά. Ἀπότομα. Καί ἄλλοτε εἶναι μιά δίκαιη κρίση τοῦ Θεοῦ γιά μᾶς· καί ἄλλοτε ὄχι.

•Στήν πρώτη περίπτωση, ὅταν εἴχαμε καί ἐμεῖς φταίξει, ὅταν εἴχαμε ὑποπέσει σέ κακές πράξεις καί «ἐνέργειες», ἀποδίδοντας σέ ἄλλους μομφές, ἀνάλογες μέ ἐκεῖνες πού μᾶς ἀποδίδουν, -ἔχομε χρέος νά μή κολλᾶμε στό πόσο ὑποφέρομε, ἀλλά νά φροντίζωμε, καί νά διορθώσωμε τά «πράγματα», ἀλλά καί νά διορθωθοῦμε. Καί τότε ἡ καταφορά ἐναντίον μας θα σταματήσει.

•Στήν περίπτωση, πού μᾶς κακολογοῦν μέ λόγια σκληρά, ἒνῶ ἐμεῖς δέν θυμόμαστε νά εἴχαμε ποτέ κάμει τέτοια λάθη σέ βάρος ἄλλων, εἶναι φυσικό νά αἰσθανόμαστε πολύ ἄσχημα.

* Μήπως ὅμως ἔχομε καί τότε, ὑποχρέωση νά κάνωμε τήν σκέψη, ὅτι μπορεῖ νά μήν εἴμαστε τόσο ἀθῶοι, ὅσο τό φανταζόμαστε;

Ὁ ἐγωισμός τῆς δικαιολογίας

Ο ΕΓΩΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΙΑΣ

Του πρωτοπρεσβυτέρου Γεωργίου Δορμπαράκη

Είναι πολύ γνωστό από την πατερική παράδοση ότι ο εγωισμός συνιστά την ουσία της αμαρτίας. Κάθε πάθος και κακία, μάλιστα δε τα τρία βασικά πάθη της ψυχής, από τα οποία πηγάζουν και όλα τα άλλα, η φιληδονία, η φιλοδοξία και η φιλαργυρία, στο έσχατο βάθος τους συναντούν τον εγωισμό ή αλλιώς τη φιλαυτία. Ο εγωισμός αποτελεί δηλαδή την πηγή κάθε κακού.

Βασικό σύμπτωμα του εγωισμού είναι η δικαιολογία: η προσπάθεια να δικαιώνουμε τον εαυτό μας, ειδικά στις περιπτώσεις που μας κατηγορούν ή που νιώθουμε ένοχοι για κάτι. Και τούτο γιατί έχουμε συνήθως μια ορισμένη εκτίμηση για τον εαυτό μας - μικρή ή μεγάλη, ανάλογα με το είδωλο που έχουμε κτίσει για τον εαυτό μας – που βλέπουμε ότι εξαιτίας κάποιας ενέργειας ή εν γένει της στάσης μας κινδυνεύει να χαθεί.

Τίποτε ἄλλο δέν προσφέρει τόσο συχνά σωτηρία ἀκούσια, ὅσο οἱ πειρασμοί.

• Τίποτε άλλο δεν σκοτίζει το νου, λέει ο Μέγας Βασίλειος, όσο η πονηρία, και τίποτα δε φωτίζει το νου, όσο η ανάγνωση στην ησυχία.
• Τίποτε δεν οδηγεί πιο γρήγορα στον πόνο της ψυχής, όσο η ενθύμηση του θανάτου.
• Τίποτε δεν οδηγεί σε αφανή προκοπή, όσο η αυτομεμψία και το κόψιμο των θελημάτων· ούτε σε αφανή απώλεια, όσο η οίηση και η αυταρέσκεια.
• Τίποτε δεν προξενεί την αποστροφή του Θεού και την τιμωρία του ανθρώπου, όσο ο γογγυσμός· ούτε την ευκολία στην αμαρτία, όσο η σύγχυση και η πολυλογία.
• Δεν υπάρχει άλλος συντομότερος δρόμος για την απόκτηση της αρετής, από τη μόνωση και τη συγκέντρωση του νου. Ούτε για την ευγνωμοσύνη και την ευχαριστία, από τη μελέτη των δωρεών του Θεού και των δικών μας αμαρτιών. Ούτε για την αύξηση των ευεργεσιών, από τον έπαινό τους.

Γιατί ἡ ἐξομολόγηση σώζει; (Ἁγίου Γέροντος Παϊσίου τοῦ Ἁγιορείτου).

 - Γέροντα, στα πρώτα χρόνια του Χριστιανισμού οι Χριστιανοί έκαναν δημόσια εξομολόγηση. Βοηθάει αυτό;

- Άλλα τα πρώτα χρόνια του Χριστιανισμού και άλλα τώρα. Σήμερα αυτό δεν βοηθάει.

- Γιατί, Γέροντα; Τότε είχαν πιο πολύ ζήλο;

- Και πιο πολύ ζήλο είχαν και δεν είχαν αυτά που έχουν σήμερα οι άνθρωποι. Τώρα βλέπεις, τα ανδρόγυνα χωρίζουν στα καλά καθούμενα, δεν είναι όπως παλιά.

Έχουν απομακρυνθεί οι άνθρωποι από το Μυστήριο της εξομολογήσεως, γι’ αυτό και πνίγονται από τους λογισμούς και τα πάθη. Πόσοι έρχονται και ζητούν να τους βοηθήσω σε κάποιο πρόβλημά τους, και ούτε εξομολογούνται ούτε εκκλησιάζονται! «Εκκλησιάζεσαι καθόλου;», τους ρωτάω. «Όχι», μου  λένε. «Εξομολογήθηκες καμιά φορά;».

«Όχι. Ήρθα να με κάνεις καλά».

«Μα πώς; Πρέπει να μετανοήσεις για τα σφάλματά σου, να εξομολογείσαι, να εκκλησιάζεσαι, να κοινωνάς όταν έχεις ευλογία από τον πνευματικό σου, και εγώ θα κάνω προσευχή να γίνεις καλά. Ξεχνάς ότι υπάρχει και άλλη ζωή και πρέπει να ετοιμασθούμε για εκεί;».

«Κοίταξε, πάτερ, αυτά που λες, εκκλησίες, άλλη ζωή κ.λπ., εμένα δεν με απασχολούν. Αυτά είναι παραμύθια. Έχω πάει σε μάγους, σε μέντιουμ και δεν μπόρεσαν να με κάνουν καλά. Έμαθα ότι εσύ μπορείς να με κάνεις καλά».

Άντε τώρα! Τους μιλάς για εξομολόγηση, για την μέλλουσα ζωή, και σου λένε «αυτά είναι παραμύθια», και από την άλλη μεριά: «Βοήθησέ με, παίρνω χάπια».

Εμ πώς, με μαγικό τρόπο θα γίνουν καλά;

Ὁ Γέρο Χαράλαμπος μέ τή μνήμη θανάτου (ΙΖ αἰώνας)

Το Γέρο - Δαμασκηνό μοναχό, διαδέχθηκε στην ξεροκαλύβα αυτή και κατά πάντα μιμήθηκε τη ζωή του, ό Γέρο - Χαράλαμπος, κι αυτός πολύ παλαιός ασκητής και ερημίτης. Έγινε Μοναχός και μαζί με τ' άλλα χαρίσματα πού κληρονόμησε από το Γέρο - Δαμασκηνό, είχε και το χάρισμα της μελέτης του θανάτου.

Μετά την προσευχή του Αποδείπνου, έμπαινε μέσα σε νεκρικό κρεβάτι και ξάπλωνε ακουμπώντας το κεφάλι του σε μια πέτρα αντί για μαξιλάρι. Και τότε άρχιζε να σκέπτεται και να ζωντανεύει την εικόνα του θανάτου. Σχημάτιζε το σώμα του, όπως οι πεθαμένοι, και έλεγε στον εαυτό του: Ταλαίπωρε Χαράλαμπε, τώρα πεθαίνεις, άκου! Χτυπάνε για σένα οι καμπάνες του Κυριακού, οί Πατέρες τώρα λένε: Πάει ό Γέρο - Χαράλαμπος πέθανε, δε θα μας ενοχλεί πια με την παρουσία του και τη φλυαρία του, ό Θεός να συγχωρέσει και να αναπαύσει την ψυχή του. Ναι! Όλα αυτά είναι ωραία και καλά, αλλά συ ταλαίπωρε, Γέρο - Χαράλαμπε, τι θα κάνεις; Που θα πάς; Πώς θα παρουσιαστείς έτσι πού είσαι βρώμικος και ελεεινός στο Θεό, στο δίκαιο Κριτή, στο θρόνο του Θεού; τι έργα, τι καρπούς έχεις να του παρουσιάσεις; τι έκαμες σήμερα για το Θεό, για το συνάνθρωπο σου και για τον εαυτό σου; Άρα θα αξιωθείς να ιδείς τους αγίους Αγγέλους του Θεού;