Χαρακτηριστικά τοῦ ἀσθενοῦς πνευματικά ἀνθρώπου κατά τόν Ἅγιο Πορφύριο, π. Σάββας 2-7-2011
Είχαμε αρχίσει να εξετάζουμε τον ασθενή άνθρωπο, τον ασθενή πνευματικά άνθρωπο, με βάση τον γέροντα Πορφύριο, και στην συνέχεια αν θέλει ο Θεός θα πούμε και για τα θεραπευτικά μέσα, πως θεραπεύεται, ο ασθενής πνευματικά άνθρωπος.
Ένα πρώτο που είχαμε πει, ο άνθρωπος που είναι ασθενής πνευματικά, είναι φυσικά, μπερδεμένος, όπως έλεγε ο Γέροντας Πορφύριος, δηλαδή εγωιστής. Αυτή η λέξη είναι τεχνικός όρος, θα λέγαμε, για τον Γέροντα και αυτός ο εγωισμός είναι η ρίζα όλων των παθών, η υπερηφάνεια- και ένα επίσης, που είχαμε αναφέρει είναι ότι, ο άνθρωπος πρέπει να μην απωθεί αυτό το γεγονός της αμαρτίας, στα βάθη της ψυχής του όπως συμβαίνει αλλά να το βγάζει και θα πούμε στην συνέχεια πως γίνεται αυτό, με την διαδικασία της μετάνοιας και της εξομολόγησης. Ο Γέροντας ξεκάθαρα λέει ότι αν κανείς δεν αγωνίζεται να γεμίσει με τον Θεό, γεμίζει με το κακό, δεν μπορείς να είσαι άδειος ή θα είσαι με το ένα ή θα είσαι με το άλλο ή θα είσαι με το φως ή θα είσαι με το σκοτάδι. Όποιος δεν γεμίζει με το φως, γεμίζει με το κακό, γεμίζει με την κατάθλιψη, γεμίζει με την μελαγχολία- είναι λόγια του Γέροντα αυτά. Όταν ο άνθρωπος δεν προσπαθεί να αγαπήσει τον Θεό, αρρωσταίνει και είχαμε μιλήσει για την λεγόμενη ανασφάλεια, η οποία ο Γέροντας έλεγε ότι είναι δαιμονική επήρεια και όχι μόνο αυτό και όλα τα λεγόμενα ψυχολογικά. Έλεγε χαρακτηριστικά, ότι πίσω από όλα αυτά τα οποία τα λένε ψυχικές νόσους, κρύβονται δαιμόνια.
Η κυριότερη πνευματική ασθένεια του ανθρώπου, η κυριότερη αν θέλετε, ιδιότητα, είναι ο εγωισμός, είναι η υπερηφάνεια- η οποία φανερώνεται ως «ίδιον θέλημα», δηλαδή ο υπερήφανος έχει ένα θέλημα πολύ ισχυρό και θέλει να το επιβάλει- να κάνει δηλαδή το θέλημα του και να το επιβάλλει και στους άλλους. Δεν μπορεί να κάνει υπακοή. Ο εγωιστής άνθρωπος επειδή έχει το θέλημα του ισχυρό, δεν το αρνείται ποτέ, δεν το κόβει, όπως λέμε γιατί για να κάνεις υπακοή πρέπει να κάνεις εγκοπή στο θέλημα σου. Να αρνηθείς τον εαυτό σου και να εγκολπωθείς το θέλημα του Χριστού. Επομένως, όταν λέμε να κόψει κανείς το θέλημα του, δεν εννοούμε να κάνει μια λοβοτομή στην ύπαρξη του, να κατακρεουργήσει την ύπαρξη του- όχι- ή να την κάνει ανάπηρη, να κόψει ένα κομμάτι, να αρνηθεί την θέληση του, αλλά να υποτάξει το θέλημα του στο θέλημα του Θεού και να το ταυτίσει.
Ο εγωιστής άνθρωπος, λοιπόν, δεν μπορεί να κάνει υπακοή, δεν ταπεινώνεται, οπότε αφού δεν ταπεινώνεται- γιατί η υπακοή είναι εφαρμοσμένη ταπείνωση- δεν έρχεται η Χάρις και αφού δεν έρχεται η Χάρις δεν θεραπεύεται, μένει αθεράπευτος. Αυτή είναι η εξήγηση, ας πούμε, που έχουμε τόσους πολλούς ψυχικά άρρωστους ανθρώπους σήμερα- το γεγονός ότι υπάρχει πολύς εγωισμός και οι άνθρωποι αυτοί δεν αρνούνται, δεν ταπεινώνονται οπότε δεν έρχεται η Χάρις. Είναι σαν άνθρωπο δηλαδή που αρνείται να πάρει φάρμακο. Οπότε δεν θεραπεύεται. Αυτοί οι άνθρωποι κάνουν ακριβώς το ίδιο που έκανε ο Αδάμ και η Εύα στον Παράδεισο, η αιτία που βγήκαμε από τον Παράδεισο είναι ακριβώς η υπερηφάνεια, είναι το «ίδιον θέλημα», το οποίο τους οδήγησε στην παρακοή, γιατί ενώ ο Θεός τους είχε πει μια συγκεκριμένη εντολή αυτοί είπαν γιατί να μην κάνουμε και το αντίθετο- γιατί να μην το κάνουμε και το κάνανε και έστω το κάνανε μετά δεν ζητήσανε συγγνώμη και δεν θέλανε να ζητήσουν συγνώμη ενώ ο Θεός φαίνεται στο κείμενο ξεκάθαρα, τους κάνει τέτοιες ερωτήσεις ώστε να τους βοηθήσει να πούνε συγνώμη- δεν λένε συγνώμη- αλλά δικαιολογούνται ο ένας τα ρίχνει στον άλλον.
Πως έπεσε ο Αδάμ και η Εύα; Εμπιστεύτηκαν τον λογισμό τους και με την επιβολή του πονηρού, διακόψανε την φιλία που είχανε με τον Θεό. Θεώρησε ο άνθρωπος και ο Αδάμ και η Εύα, αναξιόπιστο τον Θεό και αξιόπιστο τον πονηρό- αυτό είναι πολύ τραγικό, και δυστυχώς αυτό συμβαίνει και σήμερα. Όταν κάποιος παραβαίνει μια εντολή του Θεού κάνει το ίδιο λάθος, θεωρεί αναξιόπιστο τον Θεό και αξιόπιστους αυτούς που του σερβίρουν την αμαρτία- είτε είναι άνθρωποι είτε είναι δαίμονες, είναι φοβερό, ενώ ο Θεός λέει δεν επιτρέπεται να κάνεις πορνεία, ή διεστραμμένα πράγματα εσύ λες γιατί όχι; Τι θα πάθω δεν παθαίνω τίποτα. Πίστεψε στην σκέψη του, ο Αδάμ και η Εύα και πίστεψε και στις αισθήσεις του. ε; Δεν πίστεψε σε αυτά που του είπε ο Θεός ότι αν θα φας θα πεθάνεις. Του το’ πε ο Θεός- του το’ χε πει από πριν ε;. Αν θα φάτε από αυτό το δέντρο- «θανάτο αποθανείστε»- δεν το πίστεψε αυτό ο Αδάμ και Εύα αλλά τι πίστεψε τις αισθήσεις του. Τι έγινε με τις αισθήσεις; «Καί εἶδεν ἡ γυνή- λέει η Αγία Γραφή- ὅτι καλὸν τὸ ξύλον εἰς βρῶσιν- η Εύα δηλαδή είδε ότι ωραίο όμορφο είναι το δέντρο και της γυάλισε ως φαγητό ο καρπός- καὶ ὅτι ἀρεστὸν τοῖς ὀφθαλμοῖς ἰδεῖν καὶ ὡραῖόν ἐστι τοῦ κατανοῆσαι- και ότι ήταν έτσι πολύ ευχάριστο στα μάτια και ωραίο στο να περιεργάζεται- καὶ λαβοῦσα ἀπὸ τοῦ καρποῦ αὐτοῦ ἔφαγε- έτσι, χωρίς τίποτα άλλο, χωρίς να σκεφτεί ότι ο Θεός είπε ότι αν φάτε θα πεθάνετε, το σκέφτηκε αλλά το έβαλε στην άκρη- έτσι εμπιστεύτηκε τις αισθήσεις- αυτό ωραίο είναι γιατί να μην το πάρω- ενήργησε παρορμητικά- μόνο με τις αισθήσεις- υποδουλώθηκε στις αισθήσεις, είδε ότι οι αισθήσεις τις είπαν ότι αυτό καλό είναι χωρίς να βάλει την λογική, χωρίς να βάλει τον νου, να εξετάσει αν αυτό που λένε οι αισθήσεις είναι όντως αλήθεια, και έπεσε στο θάνατο- και αφού έφαγε αυτή- καὶ ἔδωκε καὶ τῷ ἀνδρὶ αὐτῆς μετ᾿ αὐτῆς, καὶ ἔφαγον- να και το λάθος του άνδρα τώρα, διότι θεώρησε την γυναίκα του πιο αξιόπιστη από τον Θεό, γιατί η γυναίκα του το σέρβιρε έτσι- αν και ο Αδάμ λειτουργούσε σωστά, θα έλεγε στάσου εσύ μου το δίνεις αλλά ο Θεός είπε να μην το φάμε, γιατί το τρως; Γιατί μου το δίνεις να το φάω και εγώ; Δεν το έκανε.
Επομένως, αυτό το πολύ, ας πούμε, μεγάλο λάθος, ο άνθρωπος, έβαλε την κρίση του τον εαυτό του πάνω από το Θεό- πάνω από τον Δημιουργό και αυτή είναι η μεγάλη μας υπερηφάνεια, αυτή είναι η υπερηφάνεια. Η δαιμονική, η εωσφορική υπερηφάνεια, να βάζεις την κρίση σου πάνω από την κρίση του Θεού, και αυτό ξέρετε γίνεται συνεχώς, πόσοι άνθρωποι λένε κοίταξε ο Θεός αυτό; γιατί να κάνει έτσι ο Θεός; Γιατί επιτρέπει αυτό; Γιατί μου το δίνει αυτό; Κρίνει τον Θεό; Θεωρεί την δική του κρίση πιο σωστή από την κρίση του Θεού. Υπέκυψε ο άνθρωπος στον πειρασμό της άνεσης και της φιλαυτίας. Αυτός ήταν ο πειρασμός, γιατί ο διάβολος τι του είπε θα γίνεις Θεός εδώ και τώρα, με το που θα φας τον καρπό και άσε το αβέβαιο του Θεού που σου λέει εντάξει, κάνε υπακοή και θα γίνεις, εδώ και τώρα θα γίνεις θα φας το δέντρο είναι η κρυμμένη γνώση, που δεν στην έχει αποκαλύψει ο Θεός γιατί δεν θέλει το καλό σου, βλέπετε τι σατανικό ήταν τελείως, αυτό που είπε ο διάβολος γιατί βέβαια σατανάς είναι, συκοφάντησε τον Θεό, ότι ο Θεός δηλαδή λέει ψέματα, και τώρα το ίδιο δεν γίνεται. Λένε οι εντολές οι νέοι να είναι αγνοί, έρχεται ο Φρόυντ, έρχονται τάχατες οι επιστήμονες και σου λέει όχι ψέματα λέει ο Θεός, άμα απελευθερώσεις το σεξουαλικό θα είσαι ευτυχισμένος, το ίδιο ακριβώς τέχνασμα του διαβόλου, ο Θεός είπε όχι, έρχεται ο διάβολος και λέει όχι ψέματα σας είπε ο Θεός να φάτε θα γίνεται θεοί, καταλάβατε πως πέφτουμε στην ίδια παγίδα συνεχώς, υπέκυψε, λοιπόν, στον πειρασμό της άνεσης της φιλαυτίας, υπάκουσε στον πονηρό, ο οποίος του ψιθύρισε έναν τάχα ευκολότερο δρόμο από τον δρόμο της υπακοής στον Θεό, ποιο δρόμο; τον δρόμο της αυτονόμησης από τον Θεό, ο οποίος αυτός δρόμος τον οδήγησε τελικά στην πλάνη στην φθορά και στον θάνατο και αυτό παθαίνουμε συνεχώς. Βλέπετε τι έχει γίνει σήμερα με την τεχνολογία, που τάχατες μας επαγγέλλεται την άνεση την πλήρη, την ευτυχία όμως όλοι αυτοί που έχουνε αναπτύξει την τεχνολογία- τα έθνη αυτά, είναι τα πιο δυστυχισμένα. Η Αμερική, ας πούμε, που θεωρείται ο παράδεισος της τεχνολογίας έχει ένα ποσοστό που πλησιάζει το 100% στους ανθρώπους που παίρνουν ψυχοφάρμακα δηλαδή όλοι παίρνουν ψυχοφάρμακα. Γιατί ζητήσαμε να θεμελιώσουμε την ζωή μας στον εαυτό μας, στην κρίση μας, στην λογική μας, στον πολιτισμό μας, που είναι ένας πολιτισμός της πτώσης, δεν είναι ένας πολιτισμός που υπακούει στις εντολές του Θεού, αλλά ένας πολιτισμός που ακούει στις αισθήσεις. Τι σου λέει πιάνεις; Έτσι δουλεύει η επιστήμη, τι βλέπω τι ακούω τι αισθάνομαι κλπ. Αλλά μόνο αυτό υπάρχει.
Έλεγε χαρακτηριστικά ο γέροντας Πορφύριος, η έλλειψη υπακοής οφείλεται στον εγωισμό και την φιλαυτία. Εγωισμός το ισχυρό θέλημα και φιλαυτία η άρρωστη αγάπη στο σώμα. Η υπακοή απαιτεί μια θυσία, μια θυσία σωματική πολλές φορές, έτσι ένα κόπο. Ο φίλαυτος λοιπόν, αρνείται να κάνει τον κόπο, γιατί να κάνω τον κόπο εγώ θέλω να είμαι αραχτός, που το λένε και οι νέοι, γιατί να κουραστώ. Γι’ αυτό λέει ο Γέροντας, ποτέ ένας εγωιστής δεν μπορεί να κάνει υπακοή γιατί έχει θρεμμένο το εγώ- το θέλημα αλλά και ένας φίλαυτος. Θέλει πάντα ο εγωιστής, να εξετάζει αυτό που του λένε αν είναι καλό ή όχι, αν είναι έτσι ή αλλιώς και ανάλογα το κάνει ή το κάνει μεν αλλά με αντιρρήσεις και αντιλογίες, νομίζοντας με αυτή την στάση δείχνει την ελευθερία την αληθινή ενώ δουλεία είναι αυτή που τον αναγκάζει να μην υπακούει, όταν υπακούει εντάσσεται πια στην ελευθερία των τέκνων του Θεού και αυτό το λέει στο βιβλίο «Βίος και Λόγοι», θα το έχετε διαβάσει φαντάζομαι. Ο άνθρωπος που αμφισβητεί που διστάζει ή και που αντιδρά στην αγαθότητα του Θεού, δεν μπορεί να θεραπευτεί. Είναι αυτός που «πειράζει τον Θεό» αμφισβητεί τον Θεό, διστάζει, δεν πάει με όλη του την καρδιά πάει με έναν δισταγμό, στον Θεό και στις εντολές του Θεού, ή και αντιδρά στην αγαθότητα του Θεού, αυτό είναι ακόμα πιο βαρύ, αμφισβητεί την αγαθότητα, διστάζει αν όντως ο Θεός είναι αγαθός ή και αντιδρά δεν δέχεται την αγαθότητα του Θεού. Αυτός ο άνθρωπος, οι αυτοί οι άνθρωποι που έχουν αυτά δεν μπορούν να θεραπευτούνε και ο γέροντας έλεγε ότι αυτοί πειράζουν τον Θεό και αν δεν μετανοήσουνε αυτοί οι άνθρωποι γίνονται κομπλεξικοί.
Ο σύγχρονος άνθρωπος που είναι λογικοκρατούμενος, δεν μπορεί να πιστέψει δηλαδή να εμπιστευτεί τον Θεό, αν δεν μετανοήσει- δεν μπορεί. Γι’ αυτό ο Χριστός το πρώτο που είπε, είπε μετανοήστε, μετανοείτε. Για να μπορέσουμε να πιστέψουμε, δηλαδή να μπορέσουμε να δούμε τον Θεό δια του Νου, και να τον εγκολπωθούμε, να τον εμπιστευτούμε, θα πρέπει να καθαριστεί λίγο ο Νους, και αυτή η κάθαρση των οφθαλμών της ψυχής που είναι ο Νους, του οφθαλμού της ψυχής που είναι ο νους, γίνεται δια της μετανοίας. Γι’ αυτό το πρώτο και αναγκαίο πράγμα που πρέπει να κάνει ο άνθρωπος είναι να μετανοήσει. Να προσπαθήσει να καθαρίσει λίγο τα μάτια του, τα μάτια της ψυχής. Γι’ αυτό βλέπετε ότι όσοι είναι παραδομένοι στην αμαρτία και δεν θέλουν να μετανοήσουνε- αυτοί είναι και άθεοι είναι άθεοι, άλλο να πέφτεις από αδυναμία και άλλο να πέφτεις συνειδητά- μιλάω για αυτούς που πέφτουν συνειδητά. Αν λοιπόν αυτός που είναι εμπαθής δεν μετανοήσει, δηλαδή δεν μεταθέσει τον νου του, αυτό σημαίνει μετάνοια, μετα- κινώ τον νου μου, μετά- νοω, αν δεν μεταθέσει τον νου του από εκεί που δεν πρέπει να είναι, δηλαδή κολλημένος, υποδουλωμένος, στην λογική και στις αισθήσεις- δεν πρέπει να είναι εκεί ο νούς μας, αν δεν το στρέψει προς τον Θεό με την καρδιακή νοερά προσευχή- αυτός ο άνθρωπος δεν μπορεί να εμπιστευτεί τον Θεό και εμπιστεύεται την κρίση του. Αυτό έπαθε και ο Αδάμ και η Εύα, έτσι χάσανε ενώ είχαν αυτή τν κοινωνία με το Θεό οι Πατέρες λένε- ότι χάσανε την κοινωνία την αδιάλειπτη προσευχή και μπόρεσε ο διάβολος να σφυρίξει στην Εύα, αυτά που της σφύριξε και η Εύα τα δέχθηκε, ήταν χωρίς νοερά προσευχή, χωρίς κοινωνία με τον Θεό, και ο Αδάμ επίσης, δέχτηκε το σφύριγμα της Εύας- και έτσι έγινε η πτώση. Γι’ αυτό ο Άγιος Κύριος μας, μας είπε συνέχεια να προσεύχεστε, ώστε να μην βρίσκει τόπο ο διάβολος και μας πλανάει.
Η λογική καθώς και οι αισθήσεις δεν είναι δυνάμεις με τις οποίες μπορεί κανείς να δει και να ενωθεί με τον Θεό. Ούτε με την λογική βλέπεις τον Θεό, ανακαλύπτεις τον Θεό, ούτε με τις αισθήσεις. Το μόνο κατάλληλο όργανο είναι ο νους- του οποίου νου η έδρα είναι στην καρδιά.
Ο Θεός λοιπόν φανερώνεται στην καρδιά, και για να φανερωθεί πρέπει να είναι καθαρή η καρδιά. Γι’ αυτό είπε ο Κύριος «Μακάριοι οι καθαροί τη καρδία, ότι αυτοί τον Θεόν όψονται».
Ο Θεός δεν φανερώνεται σε αυτούς που «τον πειράζουν» σε αυτούς που έχουν δισταγμό, αμφισβήτηση, ή αντίθεση στην αγαθότητα του. Ο σωστός δρόμος σύμφωνα με την διδασκαλία όλων των Αγίων μας είναι η ευχαριστία και η δοξολογία του Θεού για όλα. Λέγει ο σοφός Σολομών ότι ο Χριστός «εβρίσκετε τις μη πειράζουσειν αυτόν»- Σοφία Σολόμωντος- αυτούς που δεν βάζουν σε πειρασμό τον Θεό- και ποιοι είναι οι πειράζοντες απαντάει ο γέροντας τώρα- είναι όσοι αμφιβάλλουν, διστάζουν, οι ακόμα χειρότερα ανθίστανται στην παντοδυναμία Του και στην πανσοφία Του. Αντιστέκονται στην παντοδυναμία και στην πανσοφία του Θεού. Αυτοί πειράζουν τον Θεό. Δεν πρέπει η ψυχή μας να αντιστέκεται και να λέει γιατί το έκανε έτσι αυτό ο Θεός, γιατί το άλλο αλλιώς, δεν μπορούσε να κάνει διαφορετικά, αυτοί πειράζουν τον Θεό- βάζουν την λογική τους την κρίση τους πάνω από τον Θεό, την κρίση του Θεού.
Όλα αυτά δείχνουν λέει ο Γέροντας μια εσωτερική μικροψυχία και αντίδραση, δείχνουν την μεγάλη ιδέα που έχουμε για τον εαυτό μας, την υπερηφάνεια μας και τον μεγάλο εγωισμό μας. Αυτά τα γιατί- πολύ βασανίζουν τον άνθρωπο, δημιουργούν αυτά που λέει ο κόσμος κόμπλεξ. Έτσι γίνονται τα κόμπλεξ από τα γιατί, γιατί, γιατί, από τον γογγισμό, γογγισμό, γογγισμό που κάνουν οι άνθρωποι μετά γίνονται κομπλεξικοί. Παραδείγματος χάρη γιατί να είμαι πολύ ψηλός; Ή και το αντίθετο πολύ κοντός; Ξέρετε υπάρχουν άνθρωποι που έχουν αυτό το κόμπλεξ, αυτό δεν γίνεται από την μια στιγμή στην άλλη, έχουν προηγηθεί αυτοί οι γογγυσμοί, στο βάθος δηλαδή υπάρχει πειρασμός του Θεού, δηλαδή πειράζουν τον Θεό αυτοί οι άνθρωποι, Θεέ γιατί με έκανες έτσι; Γιατί δεν με έκανες πιο ψηλό ας πούμε; Γιατί δεν με έκανες πιο κοντό; Γιατί το έκανες έτσι; Και όλο αυτό πηγάζει από ένα πολύ μεγάλο εγωισμό. Ποιος είσαι εσύ που θα πεις στον Θεό «γιατί;»- αφού είναι πάνσοφος, αμφισβητείς την πανσοφία, ε; και την παντοδυναμία; Σαν να μην μπορούσε να σε κάνει ο Θεός πιο ψηλό. Δεν μπορούσες μπορούσε. Γιατί δεν σε έκανε; Γιατί δεν σε συμφέρει, πολύ απλό, επειδή σε αγαπάει γιατί αν ήσουν πιο ψηλός, μπορεί να ήσουν στην κόλαση από την πρώτη στιγμή. Ξέρει ο Θεός γιατί σε έκανε πιο ψηλό.
Αυτό δεν φεύγει από μέσα έλεγε ο Γέροντας- αυτό το κόμπλεξ.
Και προσεύχεται κανείς και κάνει αγρυπνίες αλλά γίνεται το αντίθετο και υποφέρει και αγανακτεί χωρίς αποτέλεσμα. Γιατί δεν λύνεται το πρόβλημα του, διότι αυτός θέλει να λυθεί το πρόβλημα του θέλει να ψηλώσει και ο Θεός δεν του το κάνει, ενώ με τον Χριστό με την Χάρη του φεύγουν όλα. Υπάρχει αυτό το κάτι στο βάθος, δηλαδή το γιατί; Αλλά η Χάρις του Θεού επισκιάζει τον άνθρωπο, πάλι μένει αυτό το κάτι, αλλά η Χάρις κουκουλώνει αυτό το άρρωστο πράγμα και ο άνθρωπος έτσι ελευθερώνεται και ενώ η ρίζα είναι το κόμπλεξ- αυτό που λέει η ψυχολογία- συναισθήματα κατωτερότητας, που ουσιαστικά είναι κρυμμένος εγωισμός, και ενώ λοιπόν υπάρχει αυτό η ρίζα, εκεί πάνω φυτρώνει τριανταφυλλιά με ωραία τριαντάφυλλα, και όσο ποτίζεται με την πίστη, με την αγάπη, με την υπομονή, με την ταπείνωση, τόσο παύει να έχει δύναμη το κακό, παύει να υπάρχει, δηλαδή δεν εξαφανίζεται αλλά μαραίνετε αυτό το κόμπλεξ, όσο δεν ποτίζεται η τριανταφυλλιά, τόσο μαραίνεται, ξεραίνεται, χάνεται και αμέσως ξεπετάγεται το αγκάθι, δεν είναι όμως μόνο η αντίδραση και τα γιατί που δείχνουν ότι εκπειράζουμε τον Θεό, όταν λέμε γιατί Θεέ μου σε εμένα και όλα αυτά, αλλά τον εκπειράζουμε και όταν προσέξτε όταν ζητούμε κάτι αλλά η ζωή μας δεν είναι σύμφωνη με το Θέλημα Του, πράγματα δηλαδή ενάντια στον Θεό. Από την μια μεριά έχουμε άγχος αγωνία που είναι ζωή αντίθετη με τον Θεό και από την άλλη παρακαλάμε κάνε μου αυτό, κάνε μου εκείνο, αφού δεν ζεις σύμφωνα με το θέλημα του Θεού, γιατί αν ζούσες σύμφωνα με το θέλημα του Θεού δεν θα είχες άγχος και αγωνία και ο Θεός θέλει πρώτα να ελευθερωθείς από αυτό- να θεραπευτείς πνευματικά δηλαδή και μετά θα στα κάνει όλα τα άλλα. Ένα λοιπόν ακόμα χαρακτηριστικό αυτού του ανθρώπου του ασθενούς, είναι αυτά τα διάφορα κόμπλεξ το γιατί Θεέ μου; Γιατί σε μένα; Και επίσης άλλο ζητάμε ενώ δεν ζούμε σωστά. Απαιτούμε από τον Θεό να μας εξυπηρετήσει χωρίς να θέλουμε να έχουμε αγάπη μαζί Του, χωρίς να θέλουμε να έχουμε σχέση μαζί Του, τον βλέπουμε τον Θεό σαν υπάλληλο μας. Πως πας και λες κοίταξε θα σου δώσω και παραπάνω, θα κάνω και ένα τάμα, να μου κάνεις αυτό που θέλω αλλά μαζί σου σχέση δεν θέλω να έχω, εγώ θέλω να έχω σχέση με τα πάθη μου. Όπως λέει και ένας ιεροκήρυκας, κάνουμε μεγάλες λαμπάδες στις εκκλησίες αλλά την φιλενάδα δεν την αφήνουμε, την παράνομη σχέση δηλαδή.
Ένα ακόμα σημείο του άρρωστου ανθρώπου- είναι ότι αρνείται τον Χριστό, εκτός του έχει κόμπλεξ, εκτός του ότι έχει ανασφάλειες, εκτός του ότι έχει άγχος και είναι μπερδεμένος- όλα αυτά είναι χαρακτηριστικά του- εκτός του ότι έχει μελαγχολία και όλα αυτά τα ψυχολογικά, έχει και άρνηση. Δηλαδή, ουσιαστικά δεν πιστεύει στον Θεό, αρνείται τον Θεό, και αφού αρνείται τον Θεό, η αρρώστια γίνεται ακόμη πιο χειρότερη, είναι πληγωμένος γιατί στερείται αυτό που έχει αληθινά ανάγκη για να γεμίσει την ψυχή του, αρνείται τον ίδιο τον Χριστό, «τὸ πλήρωμα τοῦ τὰ πάντα ἐν πᾶσι πληρουμένου» αυτό το πλήρωμα το γέμισμα που γεμίζει τα πάντα είναι ο Χριστός, η ψυχή μας για να γεμίσει θέλει το άπειρο και το άπειρο είναι ο Χριστός, όποιος αρνείται το Χριστό και αυτό κάνουν όσοι αμαρτάνουν, ουσιαστικά αρνούνται τον Θεό και μια κατάκριση είναι άρνηση, εμείς θεωρούμε άρνηση την άρνηση του Αποστόλου Πέτρου αλλά και μια κατάκριση πάλι άρνηση είναι του Χριστού, όποιος τον αρνείται βιώνει το υπαρξιακό κενό, και πάρα πολύ άνθρωποι σήμερα, νιώθουν άδειοι, χωρίς να βρίσκουν νόημα στη ζωή τους. Έλεγε ο γέροντας κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί ότι το πλήρωμα είναι ο Χριστός, το πλήρωμα, το γέμισμα που γεμίζει τα πάντα, είναι ο Χριστός, όσοι αρνούνται αυτή την αλήθεια είναι άρρωστοι ψυχικά, κατέχονται από το κακό πνεύμα, αρνούνται αυτό που τους λείπει, έτσι βρίσκει κενή την ψυχή τους και μπαίνει ο διάβολος μέσα τους, και όπως το παιδί πληγώνεται πολύ βαθιά, αν στερηθεί στη ζωή τον πατέρα του, την μητέρα του έτσι και πολύ περισσότερο αν στερηθεί ο άνθρωπος τον Χριστό και την Παναγία, έτσι πολύ γλυκά βλέπεται γλυκά το λέει ο Γέροντας και με πολύ πόνο, βλέπει έναν αμαρτωλό και πονάει για την κατάσταση που ζει αυτός ο αμαρτωλός, ξέρετε η πιο μεγάλη τραγικότητα είναι η αμαρτία, να ζεις μέσα στην αμαρτία, και αυτό το βιώνει ο γέροντας, το βλέπεις πως το εκφράζει, δεν κατακεραυνώνει τους αμαρτωλούς, αλλά τους οικτίρει, τους λυπάται τους συμπονάει γιατί είναι σαν παιδιά που χάσανε τον πατέρα και την μάνα τους, έτσι είναι ο άνθρωπος που αρνείται τον Θεό.
Είναι ορφανός. Αρνείται αυτό που του λείπει. Ενώ ξέρει ότι του λείπει ο Χριστός στο βάθος, το ξέρει όμως αρνείται, και δεν θέλει να το βάλει μέσα του, ενώ αν το βάλει μέσα του θα γεμίζει.
Οι αρνητές της πίστεως, είναι οι μπερδεμένοι. Οι ψυχικά άρρωστοί, δηλαδή, οι εγωιστές.
Όποιος παρεκκλίνει από την ορθή πίστη και πέφτει στην όποια αίρεση, έχει ήδη παρεκκλίνει από την ορθή ζωή, είναι όπως έλεγε ο γέροντας μπερδεμένος, δηλαδή εγωιστής, υπερόπτης.
Γι’ αυτό και προσπαθεί με υπερηφάνεια να βρει την θέωση, χωρίς τον Θεό, χωρίς την ταπεινή ακολούθηση των εντολών του Θεού. Να την βρει ο ίδιος, να την ανακαλύψει, είδατε όλες αυτές οι σέκτες και οι ανατολικού τύπου θρησκευτικές κινήσεις, λέει να βρεις το εσωτερικό σου φως, να το ανακαλύψεις εσύ μόνος σου, έτσι αυτόνομα, δεν σου χρειάζεται ο Θεός κανένας δεν σου χρειάζεται μόνος σου, θα το κάνεις, αυτή είναι η πλάνη του Εωσφόρου και βρίσκουνε αλλά όχι το φως του Θεού, βρίσκουν το δαιμονικό φως. Είναι ακριβώς το ίδιο λάθος που κάνανε οι πρωτόπλαστοι στον παράδεισο. Έλεγε ο Γέροντας, ποιο είναι το πιο καλό; Να είσαι πράος; Ταπεινός; Ήσυχος; Να έχεις μέσα σου αγάπη; Ή να είσαι νευρικός; Στενόχωρος; Να διαπληκτίζεσαι με τους πάντες; Να σου φταίνε όλοι και όλα;
Ασφαλώς, το ανώτερο είναι η αγάπη. Η θρησκεία μας έχει όλα αυτά τα καλά και είναι η Αλήθεια. Όμως πολλοί πάνε σε κάτι άλλο, όσοι αρνούνται αυτή την αλήθεια, την Ορθοδοξία, είναι ψυχικά άρρωστοί. Είναι σαν τα άρρωστα παιδιά που επειδή χώρισαν οι γονείς ή μάλωσαν έγιναν απροσάρμοστα και στις αιρέσεις πάνε όλοι οι μπερδεμένοι. Μπερδεμένα παιδιά, μπερδεμένων γονέων.
Ένα ακόμα χαρακτηριστικό του ασθενούς ανθρώπου είναι η άρνηση του Θεού και το γεγονός ότι παρασύρεται από αιρέσεις, οι οποίες είναι βέβαια εωσφορικού- ας πούμε- εωσφορικής κατασκευής, για αυτό ακριβώς σπρώχνουν τον άνθρωπο σε αυτή την αυτονόμηση από τον Θεό.
Ένα ακόμα χαρακτηριστικό είναι αυτοί οι άνθρωποι ζουν δαιμονικές καταστάσεις, όσοι είναι άρρωστοι πνευματικά ζουν τη δαιμονική ενέργεια, τις δαιμονικές επήρειες και ο Γέροντας λέει ότι τέτοιες δαιμονικές επήρειες είναι η ψυχασθένεια, η νευρασθένεια και το αίσθημα της κατωτερότητας τα οποία όλα αυτά είναι αποτελέσματα της αμαρτίας. Τα πραγματικά αίτια των λεγόμενων ψυχικών παθήσεων είναι πνευματικά. Όταν ο άνθρωπος ζει χωρίς θεό, χωρίς γαλήνη, χωρίς εμπιστοσύνη, αλλά με άγχος, αγωνία, κατάθλιψη, απελπισία, αποκτάει ασθένειες σωματικές και ψυχικές, είναι πολύ σημαντικό αυτό, τα πάθη δηλαδή δεν αρρωσταίνουν μόνο την ψυχή αλλά και το σώμα, και αποκτάει ο άνθρωπος αρρώστιες, οι πλείστες αρρώστιες να ξέρετε ότι είναι από το άγχος, η ψυχασθένεια, νευρασθένεια, συνεχίζει ο Γέροντας, ο διχασμός είναι δαιμονικές καταστάσεις. Δαιμόνιο είναι επίσης, είναι η ταπεινολογία, το λένε και αίσθημα κατωτερότητας, την ταπεινολογία. Η αληθινή ταπείνωση δεν μιλάει, ενώ ο ταπεινολόγος προβάλει τον εαυτό του, έστω με ένα τρόπο εξευτελιστικό ας το πούμε, αλλά πάλι προβάλει τον εαυτό του, είναι εγωισμός κρυμμένος- ενώ ο αληθινά ταπεινός δεν φαίνεται δεν κάνει ντόρο, δεν λέει ταπεινολογίες, είμαι αμαρτωλός, είμαι ανάξιος, ελάχιστος πάντων, φοβάται ο ταπεινός μήπως με τις ταπεινολογίες πέσει στην κενοδοξία. Η Χάρις του Θεού δεν πλησιάζει εδώ, αντίθετα η Χάρις του Θεού βρίσκεται εκεί όπου υπάρχει αληθινή ταπείνωση, η θεία ταπείνωση, η τέλεια εμπιστοσύνη στο Θεό, η εξάρτηση από εκείνον. Ο Γέροντας λόγω των πολλών αγιοπνευματικών χαρισμάτων του- γνώριζε πολλά πράγματα εν πολλοίς άγνωστα που του αποκάλυπτε ο Θεός.
Έλεγε για παράδειγμα σχετικά με την νευρασθένεια ότι τα άυλα μικρόβια της νευρασθένειας πετάνε όπως τα κουνούπια και προσβάλλουν την ψυχή αυτού που βοηθάει έναν νευροπαθή. Μπορεί να είσαι σε ένα νευροπαθή δίπλα και να πάθεις και εσύ αν δεν προσέξεις, κατάθλιψη ας πούμε, κολλάει έλεγε ένα πνευματικό του παιδί. Σε συγγενή νευροπαθούς, ο Γέροντας συνιστούσε να προσέχει τον εαυτό του, μήπως μολυνθεί και εκείνος, σε ερώτηση του πως μπορεί να συμβεί αυτό, αφού αυτή η αρρώστια δεν είναι κολλητική, ο Γέροντας απάντησε δεν είναι έτσι όπως το λες τα άυλα μικρόβια της νευρασθένειας πετάνε, πετάνε όπως τα κουνούπια και προσβάλλουν την ψυχή. Έκανε αναπαράσταση της πτήσεως των μικροβίων αυτών κινώντας εκφραστικά τα δάκτυλα του χεριού του, καλό είναι να βοηθάς τον νευροπαθή αλλά πρέπει να προστατεύεις την δική σου ψυχή, με την χάρη του Χριστού. Καταλαβαίνεις έχεις στον σπίτι έναν άνθρωπο που έχει κατάθλιψη πρέπει να προσέχεις πιο πολύ να μην κολλήσεις και εσύ- το βλέπω αυτό σε σπίτι που έχει τέτοιο πρόβλημα που και οι άλλοι επηρεάζονται. Θα πρέπει να έχεις πλούσια χάρη για να αντιστέκεσαι στην δαιμονική επήρεια, διότι είναι δαιμονική επήρεια, αυτή που έχει ο καταθλιπτικός και αυτό εκπέμπεται και στο περιβάλλον. Θα πρέπει να κάνεις πιο πολύ νοερά προσευχή, πιο πολύ νηστεία, πιο πολύ έτσι να τηρείς τον νόμο του Θεού, με όλη σου την καρδιά. Ο Γέροντας εκφραζόταν με έναν απόλυτο τρόπο, γιατί οι γνώσεις του ήταν εμπειρικές. Δεν σου έλεγε ίσως, ναι, αυτό είναι σου λέγε. Ήταν καρπός του Αγίου Πνεύματος. Έλεγε ότι όταν ο άνθρωπος δεν ζει με τον Χριστό, ζει μέσα στη μελαγχολία, μέσα στις σωματικές και ψυχικές νόσους.
Ένα άλλο χαρακτηριστικό του ψυχικά ασθενούς ανθρώπου είναι αυτά όλα τα λεγόμενα ψυχολογικά, αλλά και σωματικές αρρώστιες, τα λεγόμενα ψυχοσωματικά. Αντίθετα όταν ζει με τον Χριστό, ζει έχοντας σωματική και πνευματική υγεία. Όταν δεν ζεις με τον Χριστό, ζεις μέσα στην μελαγχολία, στη θλίψη, στο άγχος στην στενοχώρια, δεν ζεις σωστά. Και όλοι αυτοί που βλέπετε να χασκογελάνε, και να τους θεωρούμε ευτυχισμένους, δεν είναι ευτυχισμένοι, γιατί ο γέροντας είναι απόλυτος η αμαρτία δίνει μια πρόσκαιρη χαρά, πολύ σύντομη, και μετά ακολουθούν όλα αυτά που λέει εδώ ο Γέροντας, το άγχος, η στενοχώρια, η θλίψη, η μελαγχολία. Αλλά τι γίνεται τότε; Τότε παρουσιάζονται πολλές ανωμαλίες και στον οργανισμό, δηλαδή επηρεάζεται και το σώμα γιατί η ψυχή είναι άμεσα συνυφασμένη με το σώμα και το επηρεάζει καταλυτικά, επηρεάζεται το σώμα, οι ενδοκρινείς αδένες, το συκώτι, η χολή, το πάγκρεας και το στομάχι. Όλα αυτά τα όργανα επηρεάζονται διότι, να πω ένα παράδειγμα, από το άγχος ας πούμε έχουμε μια υπερέκκριση αδρεναλίνης, η αδρεναλίνη είναι μια ορμόνη από τα επινεφρίδια, κάποιοι αδένες που είναι πάνω στα νεφρά, η οποία αλλάζει όλο τον οργανισμό, και τον κινητοποιεί τον ξεσηκώνει δηλαδή, όταν πρόκειται να αντιμετωπίσει ένα στρες, αλλά όταν συνεχώς γίνεται αυτό- φανταστείτε ο οργανισμός να είναι συνεχώς σε μια υπερένταση, ε μετά κάποια στιγμή εξαντλείσαι και κάπου θα ξεσπάσει αυτή η συνεχής πίεση που ασκείς στα διάφορα όργανα, είτε θα πάθεις έλκος στο στομάχι, είτε ευερέθιστο έντερο, είτε νόσο του Crohn, χίλια δυο πράγματα τα οποία τα λέμε ψυχοσωματικές αρρώστιες αλλά εγώ θα λεγα ότι όλες οι αρρώστιες είναι ψυχοσωματικές παρατηρώ αν θέλετε στον εαυτό μου, και το εξομολογούμε, αν στενοχωρηθώ που είναι αμαρτία η στενοχώρια, μετά αμέσως κρυολογώ και το απλό κρυολόγημα έρχεται μετά από κάποια πτώση από κάποια αμαρτία, δηλαδή επηρεάζεται άμεσα ο οργανισμός, από την ψυχή, για αυτό το πρώτο που πρέπει να επιδιώκουμε είναι η υγεία της ψυχής, πνευματική υγεία. Σου λένε, λέει ο Γέροντας, για να είσαι υγιής, πάρε το πρωί το γάλα σου, το αυγουλάκι σου, το βουτυράκι σου, με δύο τρία παξιμάδια, και όμως αν ζεις σωστά και αν αγαπήσεις τον Χριστό, με ένα πορτοκάλι και ένα μήλο είσαι εντάξει. Το μεγάλο φάρμακο είναι να επιδοθεί κανείς στη λατρεία του Χριστού, ώστε η ψυχή να γεμίσει από αυτόν το Θείο έρωτα και να πλημμυρήσει από την Χάρη του Θεού. Εκείνο που πραγματικά θεραπεύει τον άνθρωπο είναι η Χάρις, δηλαδή η ενέργεια του Θεού. Όλα θεραπεύονται και όλα λειτουργούν κανονικά, όταν ο άνθρωπος μπει μέσα στη Χάρη. Θα έλεγα αν είναι δυνατόν και κάθε μέρα να λειτουργιόμαστε και να μπαίνουμε σε αυτή τη Χάρη, της Θείας Λειτουργίας, αυτό θα ήταν το καλύτερο φαγητό μας- το καλύτερο πρωινό αν θέλετε και είναι δυνατό αν το επιδιώκουμε. Αλλά και στο σπίτι να κάνεις μια ωραία δυνατή προσευχή, μπαίνεις πλούσια μέσα στη χάρη του Θεού, αυτό θα σου χαρίσει υγεία, ψυχική και σωματική. Η αγάπη του Θεού όλα τα μεταβάλει, τα μεταποιεί, τα αγιάζει, τα αλλάζει, τα μεταστοιχειώνει.
Άλλο παράδειγμα της φωτισμένης διάνοιας του Γέροντα, είναι αυτά που έλεγε σχετικά με τις εμφανίσεις του πονηρού και τους σχιζοφρενείς, Δίδασκε ότι αυτοί που βλέπουν τον διάβολό είναι οι μπερδεμένοι και οι επιβαρυμένοι κληρονομικά. Επίσης, μας αποκάλυψε ότι ο σχιζοφρενείς επηρεάζεται από τα βιώματα των προγόνων του. Έλεγε ο Γέροντας μερικοί βλέπουν τον διάβολο, να παρουσιάζεται με διάφορες μορφές, να κάνει θορύβους, να τους χτυπάει και άλλα. Αυτά γίνονται στις πιο πολλές φορές στους μπερδεμένους και ξέρετε πλέον τι θα πει μπερδεμένος, εγωιστής, οπότε συγγενής με τον διάβολο. Ο διάβολος, είναι κατεξοχήν εγωιστής. Οπότε για’ αυτό τους εμφανίζεται. Οι μεγάλοι Πατέρες όπως ο Ιερός Χρυσόστομος, ο Μέγας Βασίλειος κ.α. δεν μας λένε για τον διάβολο πως εμφανίζεται κλπ. Εκείνοι πορεύθηκαν με αυτό τον τρόπο που λέμε, με την αγάπη στο Χριστό, δείτε πόσο σοφός είναι ο Γέροντας. Πράγματι οι μεγάλοι αυτοί Πατέρες δεν μας λένε για τον διάβολο, ότι εμφανίστηκε κλπ. Βέβαια δεν υπάρχει άλλη περίπτωση, υπάρχει έχουμε αγίους που τρώνε ξύλο από τον διάβολο, για ποιο λόγο, εκεί ήταν άλλο πράγμα εκεί ήταν μια δοκιμασία από τον Θεό, για να τελειοποιηθούν. Αλλά ο δρόμος ο πατερικός είναι αυτός που λέει ο Γέροντας δηλαδή, να ταπεινώνεσαι και να αγαπάς, να αγαπάς τον Θεό και να προχωράς έτσι με αυτόν το Θείο Έρωτα. Ο σατανάς ανάλογα με το ποιος είσαι φανερώνεται ή δεν φανερώνεται φυσικά. Όταν κανείς δεν άρχισε κανονικά την πνευματική ζωή ή τον βαραίνει κάτι κληρονομικό, βλέπει τον σατανά να του παρουσιάζεται και να του κάνει φασαρίες κλπ. Καμιά φορά μπορεί να πάθει και σχιζοφρένεια ο άνθρωπος, Ο σχιζοφρενής επηρεάζεται από τα βιώματα της παλιάς ζωής των προγόνων.
Η κορυφή όλων των παθών και η γεννήτρια όλων των κακών είναι η φιλαυτία. Ένα άλλο χαρακτηριστικό του ασθενούς πνευματικά ανθρώπου είναι η φιλαυτία. Είπαμε για τα ψυχολογικά, για τις ανασφάλειες, είπαμε για τις σωματικές αρρώστιες, είπαμε ακόμα τώρα τελευταία για τις εμφανίσεις του διαβόλου και για την σχιζοφρένεια, και τέλος τώρα λέμε ότι η φιλαυτία είναι επίσης, ένα γνώρισμα των ασθενών ανθρώπων, των πνευματικά ασθενών. Οι γίγαντες των παθών που γεννιούνται από την φιλαυτία είναι σύμφωνα με τους Πατέρες τρεις, η κενοδοξία, η φιληδονία και η φιλαργυρία. Μάλιστα η κενοδοξία μας κάνει κούφιους, μας κλέβει τον πνευματικό πλούτο, ο κενόδοξος δεν μπορεί να ταπεινωθεί, δια της κενοδοξίας που είναι ένα σκαλοπάτι πριν την υπερηφάνεια, ο πονηρός μας κλέβει, ότι αποθησαυρίσαμε διαμέσω της πνευματικής εργασίας, ο κενόδοξος κυνηγάει την μάταιη δόξα του κόσμου και γι’ αυτό δεν αγαπάει την ταπείνωση, θέλει να φαίνεται να αγαπιέται, να φέρει εκτιμήσεως από τους άλλους, να δοξάζετε, να είναι γνωστός, να έχει καλό όνομα στην κοινωνία, να έχει κύρος και αξιοπρέπεια. Νοιάζεται πάντα για το τι θα πει ο κόσμος, και όχι για το τι λέει γι’ αυτόν ο Θεός, γι’ αυτό και η καρδιά του είναι πάντα γεμάτη άγχος, φροντίδα, ταραχή, και άθλια εκζήτηση και αναζήτηση της μάταιης ανθρώπινης δόξας. Όταν κάποτε καταφέρει να την έχει, όπως νομίζει, φουσκώνει, γεμίζει φυσίωση όπως λένε οι Άγιοι Πατέρες και τότε νοσεί την νόσο του διαβόλου που είναι η υπερηφάνεια, έτσι ένα ακόμα χαρακτηριστικό του άρρωστου ανθρώπου είναι η κενοδοξία, ξεκινάει από την φιλαυτία. Έλεγε ο Γέροντας, η καρδιά του κενόδοξου δεν μπορεί να ταπεινωθεί, όταν τον ελέγχουν ή νουθετούν αντιλέγει έντονα, δεν δέχεται τον έλεγχο, ούτε και την νουθεσία ακόμα, ενώ όταν τον επαινούν και τον κολακεύουν φέρετε άπρεπα- καυχιέται, κομπάζει, φουσκώνει, υπερηφανεύεται. Ό,τι και να του πεις εννοεί να περηφανεύεται περισσότερο, ασχολείται και περιστρέφεται γύρω από τον εαυτό του, αντίθετα ο αμαρτωλός που μετανοεί και εξομολογείται βγαίνει από τον εαυτό του. όταν εξομολογηθεί δεν γυρνάει πίσω, ο κενόδοξος, την ψυχή του την αποξενώνει από την αιώνια ζωή. Τελικά ο εγωισμός είναι σκέτη κουταμάρα, η κενοδοξία μας κάνει κούφιους. Όταν κάνουμε κάτι για να επιδειχτούμε, καταντούμε άδειοι ψυχικά. Ό,τι κάνουμε να το κάνουμε για να ευχαριστήσουμε τον Θεό, ανιδιοτελώς, χωρίς κενοδοξία, χωρίς υπερηφάνεια, χωρίς εγωισμό, χωρίς χωρίς κλπ. Τότε έρχεται η πνευματική υγεία, αν μπει έστω και λίγο ο λογισμός, χαλάει το πράγμα, λογισμός ανθρωπαρέσκειας δηλαδή. Λέει ένα παράδειγμα τώρα ο Γέροντας, ναν είσαι ψάλτης στην εκκλησιά, στο μοναστήρι, να έχεις φωνή αγγελική και να ψάλλεις στο Θεό, χωρίς να ξέρεις ότι τόσοι άνθρωποι σε ακούνε, δηλαδή χωρίς να το σκέφτεσαι. Μην σε νοιάζει πόσοι σε ακούνε, μην το σκέφτεσαι καν, γίνεται; Δεν γίνεται εύκολα. Είναι δύσκολο αυτό, γι’αυτό και πολλοί ψάλτες επλανήθησαν κατά κανόνα όλοι οι ψάλτες έχουν μεγάλο εγωισμό, όχι βέβαια όλοι, αλλά οι περισσότεροι. Έτσι, ένα ακόμα λοιπόν χαρακτηριστικό, και κλείνουμε με αυτό, η κενοδοξία, και βάζουμε μια άνω τελεία εδώ να συνεχίσουμε την άλλη φορά, πρώτα ο Θεός, το άλλο Σάββατο.
- Αυτό που είπατε την προηγούμενη φορά σχετικά με την μετάδοση αν είναι κάποιος μετριοπαθής στην κατάθλιψη, η αντιμετώπιση είπατε ότι έχει να κάνει με τον δικό μας τον πνευματικό αγώνα, και με αυτόν τον τρόπο προσφέρουμε καλύτερη βοήθεια στους ανθρώπους,
Οπωσδήποτε γιατί εκπέμπουμε «καλή ενέργεια» δεν μου αρέσει η ορολογία αλλά έτσι είναι, δηλαδή την χάρη του Θεού, διότι ότι έχεις αυτό και εκπέμπεις, έχεις τον Θεό, τον εκπέμπεις, και ο άλλος αν είναι δεκτικός παίρνει και οι δαίμονες φεύγουνε βέβαια, γιατί όταν πλησιάζανε οι Άγιοι σε έναν δαιμονισμένο, άρχιζαν να σκούζει ο δαιμονισμένος. Ο Κύριος, βλέπεται μόλις πλησίαζε ο Κύριος άρχιζαν να φωνάζουν οι δαίμονες γιατί ο δαίμονας δεν αντέχει την χάρη του Θεού, την ενέργεια του Θεού δηλαδή, που υπάρχει σε έναν Άγιο άνθρωπο, γι’ αυτό φωνάζουν και οι δαιμονισμένοι στον Άγιο Γεράσιμο, με έκαψες, με έκαψες, στην Κεφαλονιά.
Ἀρχ. Σάββας Ἁγιορείτης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου