Ὁ ἄνθρωπος εἶναι ψυχοσωματική ἑνότητα.

ΤΑ ΠΑΘΗ ΚΑΙ Η ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΠΩΣ ΘΕΡΑΠΕΥΟΝΤΑΙ 

 

Ὁ ἄνθρωπος εἶναι ψυχοσωματική ἑνότητα.

Ὁ ἄνθρωπος ἀποτελεῖται ἀπὸ σῶμα καὶ ψυχή. Κάθε στοιχεῖο μόνο του δὲν ἀποτελεῖ τὸν ἄνθρωπο. Ὁ ἅγιος Ἰουστίνος, ὁ φιλόσοφος καὶ μάρτυς, λέγει ὅτι ἡ ψυχὴ καθ’ ἑαυτὴν δὲν εἶναι ἄνθρωπος, ἀλλὰ λέγεται «ἀνθρώπου ψυχή». Καθὼς ἐπίσης καὶ τὸ σῶμα δὲν λέγεται ὁ ἄνθρωπος, ἀλλὰ «ἀνθρώπου σῶμα».
«Ἐφ’ ὅσον λοιπόν κανένα ἀπό τά δύο ἀπό μόνο του δέν εἶναι ἄνθρωπος, ἀλλά ὀνομάζεται ἄνθρωπος αὐτό πού προκύπτει ἀπό τήν συμπλοκή καί τῶν δύο, ἔχει καλέσει ὁ Θεός στήν ζωή καί τήν ἀνάσταση τόν ἄνθρωπο, ὄχι τό μέρος ἀλλά τό ὅλο, τό ὁποῖο εἶναι ἡ ψυχή καί τό σῶμα»¹.

Ὁ ἄνθρωπος λοιπόν δέν εἶναι δύο ἀνεξάρτητα «κουτάκια», δύο ξεχωριστά μέρη: ψυχή καί σῶμα. Ἀντιθέτως, εἶναι μία ἄρρηκτη «ψυχο-σωματική» ἑνότητα, ἡ ὁποῖα ὅταν διασπαστεῖ, τότε μιλοῦμε γιά τόν θάνατο τοῦ ἀνθρώπου.

«Ἡ ψυχή δημιουργεῖται μαζὶ μὲ τὸ σῶμα. Τό ἔμβρυο «ἐν τῇ συλλήψει ἐμψύχωται» (μέ τήν σύλληψη παίρνει καί τήν ψυχή). Μαζὶ μὲ τὴν σύλληψη δημιουργεῖται ἡ ψυχὴ καὶ «τοσοῦτον ἡ ψυχὴ ἐνεργεῖ τότε, ὅσον  καὶ ἡ σάρξ (τόσο ἐνεργεῖ ἡ ψυχή ὅσο καί ἡ σάρκα)· κατ’ αὔξησιν γὰρ τὴν τοῦ σώματος καὶ αὕτη τὰς οἰκείας ἐνεργείας διαδείκνυσι»². Ὅσο αὐξάνεται τὸ σῶμα, τόσο φανερώνει  καὶ ἡ ψυχή τὶς ἐνέργειές της ...»³ 

Τά δύο μέρη μας (ἡ ψυχή καί τό σῶμα μας) εἶναι ἀλληλοεξαρτώμενα καί τό ἕνα περιέχει τό ἄλλο. Ὅσο καί ἄν ἀκούγεται παράδοξο, ὅμως εἶναι ἀληθινό: τό «περιέχον» εἶναι ἡ ψυχή καί τό «περιεχόμενο» εἶναι τό σῶμα.

«Οἱ ἄγγελοι», λέγει ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, «καὶ ἡ ψυχή, ποὺ εἶναι ἀσώματα ὄντα, «οὔτε σ’ ἕναν τόπο εἶναι, ἀλλά οὔτε καί παντοῦ εἶναι» («οὐκ ἐν τόπῳ ἐστίν, ἀλλ’ οὐχὶ καὶ πανταχοῦ ἐστιν»). Ἡ ψυχὴ συνέχουσα τὸ σῶμα μὲ τὸ ὁποῖο κτίσθηκε «σέ ὅλο τό σῶμα εὑρίσκεται ὄχι σάν σέ τόπο οὔτε ὡς περιεχόμενο (τοῦ σώματος), ἀλλά ὡς αὐτήν πού τό συνέχει (συγκροτεῖ) καί τό περιέχει καί τό ζωοποιεῖ, ἐνῶ (συγχρόνως) ἔχει τό κατ’ εἰκόνα τοῦ Θεοῦ. («Πανταχοῦ τοῦ σώματος ἐστιν, οὐχ ὡς ἐν τόπῳ, οὐδ’ ὡς περιεχομένη, ἀλλ’ ὡς συνέχουσα τε καὶ περιέχουσα καὶ ζωοποιοῦσα τοῦτο  κατ’ εἰκόνα καὶ τοῦτ’ ἔχουσα Θεοῦ»)⁴. Ὅπως στό πυρωμένο σίδερο τό κόκκινισμένο ἀπό τήν φωτιά, ἡ φωτιά περιβάλλει τό μαῦρο μέταλλο, ἔτσι καί ἡ ψυχή περιβάλλει τό σῶμα.

Ἡ ψυχή δέν εἶναι μέσα, ἀλλά μέσα καί γύρω καί ἔξω ἀπό (περί) τό σῶμα. «Δέν εἶναι ἡ ψυχή στό σῶμα» λέγει ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός «ἀλλά τό σῶμα μέσα στήν ψυχή»⁵.

Ἡ ψυχή δίνει ζωή στό σῶμα. Ἐάν ἀσθενήσει, τότε ἀσθενεῖ καί τό σῶμα. Ἐάν φύγει τελείως ἀπό τό σῶμα, τότε τό σῶμα ἀπομένει νεκρό καί ὁ ἄνθρωπος σωριάζεται κάτω σάν ἕνα ἄδειο σακκί.

1 Ἁγ. Ἰουστίνου, Περὶ ἀναστάσεως, Βιβλιοθήκη Ἑλλήνων Πατέρων καὶ Ἐκκλησιαστικῶν συγγραφέων, Ἀθῆναι 1955, 4, 229-230. βλ. Χρήστου Βάντσου: Ὁ Γάμος καὶ ἡ προετοιμασία αὐτοῦ ἐξ ἐπόψεως ὀρθοδόξου Ποιμαντικῆς, Ἀθήνα 1977, σέλ. 70. Στό: Διαίρεση και δυνάμεις τής ψυχής, http://www.oodegr.com/oode/dogma/psyxi3.htm#_ednref32: «Εἴπερ οὖν κατ’ ἰδίαν μὲν τούτων οὐδέτερον ἄνθρωπος ἐστιν, τὸ δὲ ἐκ τῆς ἀμφοτέρων συμπλοκῆς καλεῖται ἄνθρωπος, κέκληκεν δὲ ὁ Θεὸς εἰς ζωὴν καὶ ἀνάστασιν τὸν ἄνθρωπον, οὐ τὸ μέρος, ἀλλὰ τὸ ὅλον κέκληκεν, ὅπερ ἐστὶ τὴν ψυχὴν καὶ τὸ σῶμα».

2 Ἁγ. Ἰωάννου Σιναΐτου: Κλῖμαξ, σελ. 136, σημ. 2.

3 Στό: Μητρ. Ἱεροθέου Βλάχου, Ὀρθόδοξη Ψυχοθεραπεία, Διαίρεση και δυνάμεις τής ψυχής, http://www.oodegr.com/oode/dogma/psyxi3.htm#_ednref32

4 Φιλοκαλία Δ’, 156, ξα’. Στό: Μητροπολίτου Ναυπάκτου και αγ. Βλασίου Ιεροθέου, Ορθόδοξη Ψυχοθεραπεία (πατερική θεραπευτική αγωγή), Έκδοση Ζ’, Ιερά Μονή Γενεθλίου της Θεοτόκου (Πελαγίας), Κεφάλαιο Γ΄, Τί εἶναι ἡ ψυχή.

5Ἁγίου Ἰωάννου Δαμασκηνοῦ, TLG, Work #003 6.13 to Work #003 6.14: «Οὐκ ἔστιν οὖν ἡ ψυχὴ ἐν σώματι͵ ἀλλὰ τὸ σῶμα ἐν τῇ ψυχῇ».

Ἀπόσπασμα ἀπό τό Βιβλίο:Τά πάθη καί ἡ κατάθλιψη - Τί εἶναι καί πῶς θεραπεύονται (Ἱερομονάχου Σάββα Ἁγιορείτου) - Νέο βιβλίο 

 Σχῆμα 14Χ20.5 ,Σελίδες: 282, Τιμή: 9€, Παραγγελίες στό τηλέφωνο 6944577885 ἤ στό e- mail: hristospanagia@yahoo.gr  

http://hristospanagia3.blogspot.gr/2013/02/blog-post_1892.html