Οἱ καλοί λογισμοί, Ἁγίου Παϊσίου, Ἁρχιμ. Σάββα Ἁγιορείτου

Οἱ καλοί λογισμοί, Ἁγίου Παϊσίου, 18-11-2019, Ἁρχιμ. Σάββα Ἁγιορείτου
Ὀρθόδοξη Θεραπευτική ORTHODOXI THERAPEYTIKI
http://hristospanagia3.blogspot.gr, http://hristospanagia.g

Ἡ κύρια αἰτία τῶν λογισμῶν εἶναι ὁ διάβολος. Ἐλαχιστότατοι εἶναι δικοί μας

~Απόσπασμα απο την ομιλία Ἡ δύναμη τοῦ καλοῦ λογισμοῦ (Ἁγ. Παϊσίου), 11-10-2019, Ἀρχιμ. Σάββας Ἁγιορείτης

7. Ἐπέρασα ἕναν πειρασμό-Ἡ ἐξαγόρευση τῶν λογισμῶν, Βίος καί λόγοι Ἁγ. Πορφυρίου, Ἀρχιμ. Σάββας Ἁγιορείτης

7. Ἐπέρασα ἕναν πειρασμό-Ἡ ἐξαγόρευση τῶν λογισμῶν, Βίος καί λόγοι Ἁγ. Πορφυρίου, Ἀρχιμ. Σάββας Ἁγιορείτης,  Ἱ.Μ. Ἁγίας Τριάδος Ἐδέσσης,http://hristospanagia3.blogspot.gr

1. Πόλεμος λογισμῶν, Πνευματικό Ἀλφάβητο, Ἁγ. Δημητρίου Ροστώβ, Ἀρχιμ. Σάββα Ἁγιορείτη

Πῶς πρέπει νὰ διορθώνουμε τὴν φαντασία καὶ τὴν ἐνθύμησί μας (Α΄ μέρος)( Ἁγίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου)

Ο ΑΟΡΑΤΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ (ΚΕΦ.  ΚΕ΄- Α΄μέρους)

Πῶς πρέπει νὰ διορθώνουμε τὴν φαντασία καὶ τὴν ἐνθύμησί μας (Α΄ μέρος).

Ἀφοῦ μιλήσαμε σχετικὰ γιὰ τὴν διόρθωσι τῶν αἰσθήσεών μας, ἐπακόλουθο εἶναι νὰ ποῦμε ἐδῶ καὶ πῶς πρέπει νὰ διορθώνουμε τὴν φαντασία καὶ ἐνθύμησί μας. Σύμφωνα μέ τὴν γνώμη ὅλων σχεδὸν τῶν φιλοσόφων, ἡ φαντασία καὶ ἡ ἐνθύμησις, δὲν εἶναι τίποτα ἄλλο, παρὰ μία ἀποτύπωσις ὅλων ἐκείνων τῶν αἰσθητῶν πραγμάτων, ποὺ εἴδαμε, ἀκούσαμε καὶ μυριστήκαμε καὶ γευτήκαμε καὶ πιάσαμε. Καὶ γιὰ νὰ πῶ μὲ συντομία, ἡ φαντασία καὶ ἐνθύμησις, εἶναι μία ἐσωτερικὴ κοινὴ αἴσθησις, ἡ ὁποία φαντάζεται καὶ θυμᾶται καθαρὰ ὅλα, ὅσα οἱ ἐξωτερικὲς πέντε αἰσθήσεις μας πρόλαβαν νὰ προαισθανθοῦν. Καὶ κατὰ κάποιο τρόπο, ἡ μὲν αἴσθησις καὶ τὰ αἰσθητά, παρομοιάζονται μὲ τὴν σφραγίδα, ἐνῶ ἡ φαντασία, μὲ τὸ ἀποτύπωμα τῆς σφραγίδας.

Ἡ φαντασία αὐτὴ καὶ ἡ ἐνθύμησις μᾶς δόθηκε μετὰ τὴν παράβασι γιὰ νὰ τὴν μεταχειρισθοῦμε, ὅταν οἱ ἐξωτερικές μας αἰσθήσεις ἡσυχάζουν καὶ ὅταν δὲν ἔχουμε μπροστὰ μας παρόντα τὰ αἰσθητὰ ἐκεῖνα πράγματα, ποὺ πέρασαν ἀπὸ τὶς αἰσθήσεις καὶ τυπώθηκαν σὲ αὐτήν.Εἶναι ἀδύνατο νὰ ἔχουμε πάντα παρόντα ὅλα ὅσα γνωρίσαμε καὶ ἀκούσαμε καὶ μυρίσαμε καὶ γευθήκαμε καὶ πιάσαμε· γι΄ αὐτὸ τὰ φέρνουμε μπροστὰ μας μὲ τὴν φαντασία καὶ τὴν ἐνθύμησι, ποὺ τὰ ἔχει τυπωμένα καὶ ἔτσι μιλοῦμε γι΄ αὐτὰ καὶ σκεπτόμαστε, σὰν νὰ τὰ εἴχαμε καὶ μπροστά μας.

Βενεδίκτου Ἱερομονάχου Ἁγιορείτου - ΤΑ ΠΑΘΗ ΚΑΙ Η ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΟΥΣ

 ΑΝΤΙ ΠΡΟΛΟΓΟΥ

"... Ούτε ακάθαρτος καθρέπτης μπορεί να δεχθή τις αντανακλάσεις των εικόνων, ούτε ψοχή που είναι κατειλημμένη από τις βιοτικές φροντίδες και σκοτισμένη από τα πάθη τον σαρκικού φρονήματος, μπορεί να υποδεχθή τις έλλάμψεις του Άγιου Πνεύματος".

(Μ. Βασιλείου, επιστολή 210, Προς τους λογιωτάτους της Νεοκαισαρείας, ΕΠΕ 3,188)

Γενικά

Ό αιώνας μας θεωρείται ως αιώνας πού ή τεχνολογία έχει φθάσει σε πολύ μεγάλα ύψη. Παρόλα αυτά όμως ο άνθρωπος, ο εσωτερικός κυρίως άνθρωπος, δεν έχει ειρήνη. Κυριαρχείται από το άγχος. Ψάχνει για την ειρήνη και αυτά πού βρίσκει είναι υποκατάστατα της ειρήνης. 

Ή ψυχιατρική κατέχει την πρώτη θέση λόγω της ανασφάλειας πού αισθάνεται ο σύγχρονος άνθρωπος, ο άνθρωπος του άγχους και των νευρώσεων.

Αποτέλεσμα της ανασφάλειας αυτής είναι ή φιλαυτία και ο εγωκεντρισμός του ανθρώπου σε υπερβολικό βαθμό. Είναι πάθη τα όποια αποκόπτουν τον άνθρωπο από τον Θεό,

Στην σημερινή αυτή κατάσταση - αποτέλεσμα της μεγάλης προόδου της τεχνολογίας - ο λόγος των αγίων Πατέρων για τα πάθη και τη θεραπεία τους είναι ιδιαίτερα επίκαιρος.

Ή διδασκαλία των Πατέρων για τα πάθη και την θεραπεία τους, δεν είναι προϊόν επιστημονικής και ψυχολογικής γνώσεως. Είναι καρπός μιας βαθειάς πνευματικής εμπειρίας πού αποκτήθηκε υστέρα από σκληρούς αγώνες και δοκιμασίες πολλών ετών. Σημειώνει σχετικά ο αββάς Ισαάκ ο Σύρος: "Αξιωθείς μεγάλων αντιλήψεων έκομισάμην έαυτώ πείραν εκ των μακρών χρόνων... Τούτων απάντων εν πείρα γέγονα".

Οι Πατέρες δεν γράφουν εγχειρίδιο ηθικής. Δείχνουν τον δρόμο και τον τρόπο για να οδηγηθεί ο άνθρωπος με την κάθαρση από τα πάθη, στην απάθεια και την θέωσι.

Ή αιχμαλωσία του συγχρόνου άνθρωπου στα αισθητά πράγματα και ή ύποδούλωσίς του στα πάθη κλείνουν τον δρόμο για την κοινωνία με τον Θεό.

Ό άνθρωπος, τονίζουν οι Πατέρες, πρέπει να προχώρηση στην κατά Θεόν ελευθερία. Αυτό γίνεται με την μεταστροφή των παθών σε αγαπητική διάθεση για τον Θεό, ώστε έτσι να μπόρεση να οικειοποιηθεί την σωτηρία και να οδηγηθεί στην θέωση.

 

Ορισμός και προέλευσης των παθών

 

Πάθος είναι ή επανάληψης και σταθεροποίησης μιας ηθικής ασθένειας, μιας αμαρτίας1 π.χ της πλεονεξίας, της μέθης, της ακολασίας.

Ἅγιος Γέροντας Παΐσιος: «Οἱ λογισμοί τοῦ ἀνθρώπου δείχνουν τήν πνευματική του κατάσταση»

- Γέροντα, πώς γίνεται το ίδιο πράγμα νά το βλέπουν διαφορετικά δύο άνθρωποι;
- Όλα τά  μάτια  βλέπουν  το ίδιο  καθαρά;  Γιά  νά  δή  κανείς  καθαρά,  πρέπει  νά  εχη  τά μάτια της ψυχής του υγιέστατα, γιατί τότε έχει την εσωτερική καθαρότητα.
- Γιατί,  Γέροντα,  μερικές  φορές,  το  ίδιο  περιστατικό  ένας  το  θεωρεί  ευλογία  και  άλλος δυστυχία;
- Καθένας το ερμηνεύει ανάλογα με τον λογισμό του. Το κάθε πράγμα μπορείς νά το δής άπό τήν καλή του πλευρά ή άπό τήν κακή του πλευρά. Είχα ακούσει το έξης περιστατικό: Σέ ένα μοναστήρι πού βρισκόταν σέ κατοικημένη περιοχή είχαν τυπικό νά κάνουν εσπερινό και όρθρο
τά  μεσάνυχτα  και  πήγαιναν  και  κοσμικοί,  γιατί  το  μοναστήρι  ήταν  περιτριγυρισμένο  άπό σπίτια πού σιγά-σιγά είχαν χτισθή έκεΐ κοντά. Μιά φορά ένας αρχάριος νέος μοναχός ξέχασε το κελλί του ανοιχτό και μπήκε μέσα μιά γυναίκα. Όταν το έμαθε, στενοχώρια, κακό! Ώ, μολύνθηκε το κελλί!  Τρομερό,  χάθηκε  ό κόσμος! Παίρνει  οινόπνευμα,  ρίχνει  στο  πάτωμα  και  βάζει φωτιά, γιά νά το άπολυμάνη! Παραλίγο νά κάψη το μοναστήρι. Το πάτωμα τού κελλιού του το  έκαψε,  τόν  λογισμό  του  όμως  δεν  τον  έκαψε.  Εκείνον  έπρεπε  νά  κάψη,  γιατί  τό  κακό τον λογισμό του βρισκόταν. Αν έφερνε καλό λογισμό και έλεγε ότι ή γυναίκα μπήκε στο κελλί από ευλάβεια,  για  νά  ώφεληθή,  γιά  νά  πάρη  χάρη  και  νά  άγωνισθή  και  αύτη  στο  σπίτι  της,  θά αλλοιωνόταν πνευματικά και θά δόξαζε τον Θεό.

Γέροντας Σωφρόνιος: Πῶς νά νικᾶτε τούς λογισμούς

Πολλοί συνάνθρωποί μας, ιδιαίτερα στην σύγχρονη εποχή, υποφέρουν από ψυχικές ασθένειες για ασήμαντες αιτίες.

Η αιτία είναι συνήθως ένας λογισμός, τον οποίο δεν μπόρεσαν να νικήσουν.

Στην επιστολή που έστειλε ο Γέροντας Σωφρόνιος το 1932 στον Δαβίδ Μπάλφουρ μας δίνει πολύ απλές και πρακτικές συμβουλές για το πώς μπορεί ο άνθρωπος να νικά αυτού του είδους τους λογισμούς:

«Οι λογισμοί είναι “δαιμόνια” (δαιμονική ενέργεια).

Όπως υπάρχουν άνθρωποι, τους οποίους είναι αδύνατο να πείσεις με ο,τιδήποτε, έτσι και χειρότερα ακόμη συμβαίνει με τα δαιμόνια.

Αν συνδιαλέγεσαι με τους λογισμούς, αν αντιστέκεσαι σε αυτούς, θα τους αναγκάσεις, στην καλύτερη περίπτωση, να αποχωρήσουν για κάποιο σύντομο διάστημα.

Έπειτα όμως αυτοί πάλι επίμονα και ανένδοτα προτείνουν το δικό τους, επαναλαμβάνοντας ακατάπαυστα και ανόητα το ίδιο, μέχρις ότου παγιδεύσουν τον άνθρωπο στην αμαρτία.

Ἅγιος Δημήτριος Ροστὼφ:"Ὅταν περιφρονεῖς τοὺς βλάσφημους λογισμούς, ὁ διάβολος θὰ ἀπομακρυνθεῖ ντροπιασμένος"

Ἁγίου Δημητρίου Ροστὼφ

Ἀπὸ τοὺς πονηροὺς λογισμοὺς πού πολεμοῦν τὸν ἄνθρωπο, τρεῖς εἶναι οἱ πιὸ σκληροί: τῆς ἀπιστίας, τῆς βλασφημίας καὶ τῆς πορνείας. Γιὰ νὰ κοπάση αὐτὸς ὁ πόλεμος, πρέπει πρῶτα νὰ γνωρίζεις πότε ἁμαρτάνεις καὶ πότε ὄχι: Δὲν ἁμαρτάνεις ὅταν ὁ νοῦς, ἡ Βούλησις, δὲν συγκατατίθεται στοὺς λογισμούς, πολὺ περισσότερο ὅταν τοὺς ἀποστρέφεται ἢ τοὺς περιφρονεῖ. Ἁμαρτάνεις, κάποτε καὶ θανάσιμα, ὅταν ὁ νοῦς αὐτοπροαίρετα συγκρατεῖ τοὺς λογισμοὺς καὶ ἡ καρδιὰ ἠδύνεται καὶ εὐχαριστεῖται μ' αὐτούς. Ὅποιος πολεμεῖται ἀπὸ πονηροὺς λογισμοὺς καὶ δὲν τοὺς ἀποδέχεται, ταράσσεται ὅμως νομίζοντας ὅτι ἁμάρτησε, αὐτὸς εἶναι μικρόψυχος, ἐμπαίζεται ἀπὸ τὸν διάβολο καὶ δὲν γνωρίζει νὰ διακρίνη μεταξὺ προσβολῆς καὶ συγκαταθέσεως. Μὴν παραξενεύεσαι πού οἱ ἴδιοι λογισμοὶ φέρνουν μαζί τους καὶ θάνατο καὶ ζωή, αἰώνιο θάνατο ἢ αἰώνια ζωή. Σ' ἐκεῖνον πού τοὺς ἀποδέχεται προκαλοῦν θάνατο. Σ' ἐκεῖνον πού τοὺς ἀποστρέφεται καὶ τοὺς πολεμᾶ χαρίζουν ζωή, καὶ αὐξάνουν τὸν μισθό του στὸν οὐρανό. Συμβαίνει κάποτε νὰ ἔρχωνται λογισμοὶ ἀπιστίας ἢ 

βλασφημίας κατὰ τοῦ Θεοῦ, τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου ἢ τῶν ἁγίων. Καμμιὰ φορᾶ, ἀντικρίζοντας τὰ ἄχραντα καὶ θεία Μυστήρια ἢ τὶς ἅγιες εἰκόνες, πέφτουν ἐπάνω σου σὰν μαῦρο σύννεφο βλάσφημες σκέψεις. Περιφρόνησε αὐτοὺς τοὺς λογισμούς.

Οἱ λογισμοί καί ἡ ἀντιμετώπιση τους

ΒΕΝΕΔΙΚΤΟΥ ΙΕΡΟΜΟΝΑΧΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Ανάμεσα στα προβλήματα πού αντιμετωπίζει ο άνθρωπος πού προσεύχεται, είναι και το πρόβλημα των λογισμών.

Το βιβλιαράκι αυτό δεν αποτελεί μία εμπεριστατωμένη μελέτη στο σοβαρό αυτό θέμα των λογισμών είναι μία ομιλία πού έχει γίνει πριν από αρκετό καιρό. Εδώ παρουσιάζεται αρκετά βελτιωμένη χωρίς να έχει χάσει την αρχική της μορφή ως ομιλίας. Και επειδή πολλοί είναι αυτοί πού παλεύουν με τους αισχρούς λογισμούς και περισσότεροι αυτοί πού “τα χάνουν”, καταβάλλεται μία προσπάθεια να καταλάβη ο χριστιανός πού αγωνίζεται τι είναι οι λογισμοί, από που προέρχονται, ποια τα αποτελέσματα τους και πώς αντιμετωπίζονται.

Αν από την μικρή αυτή εργασία κάποιος ωφεληθή, ας προσεύχεται για εκείνους πού κοπίασαν. Β. Ί.

1. Ο σκληρός πόλεμος

Πολλές φορές έχει λεχθή ότι η προσευχή γι’ αυτόν πού προσεύχεται είναι μία πράξις δυναμική, ωφέλιμη και θεάρεστη.
Το πραγματικό αυτό γεγονός ερεθίζει τον διάβολο και τον κάνει να αντιμάχεται τον προσευχόμενο.

Έτσι ο πιστός επιθυμώντας την ένωση του με τον Θεό, συναντά δαιμονικά εμπόδια οργανωμένα σε σύστημα και με φοβερά προγραμματισμένη επίθεσι.
Εξ αίτιας αυτής της προγραμματισμένης επιθέσεως ή προσευχή γίνεται μία κοπιαστική πράξις και προξενεί κόπο μεγαλύτερο από οποιαδήποτε άλλη εργασία.

Ἡ σημασία τῆς προσευχῆς στόν ἀγώνα ἑναντίον τῶν ἐμπαθῶν λογισμῶν.

ΤΗΝ περασμένη φορά σου περιέγραψα την όλη διαδικασία της μεταβάσεως από τον απλό λογισμό στην εμπαθή επιθυμία κι από εκεί στην εφάμαρτη πράξη. Όμως τα πράγματα δεν εξελίσσονται πάντα τόσο αργά όσο φάνηκε από την περιγραφή μου. Συχνά , αν όχι τις περισσότερες φορές, όλες οι φάσεις διαδέχονται η μία την άλλη αστραπιαία. Έτσι, πριν καλά-καλά προλάβει να εμφανιστεί ο λογισμός, τελείται η πράξη. Αυτό συμβαίνει κατεξοχήν στην περίπτωση του προφορικού λόγου. Δεν μπορείς, αλλά και δεν χρειάζεται ν’ αναλύεις όλα αυτά τα απρόβλεπτα και αλλεπάλληλα περιστατικά. Κάνε μόνο τούτο:

Όταν αντιλαμβάνεσαι μιαν εμπαθή κίνηση, να στρέφεσαι αμέσως εναντίον της με όπλο το θυμό. Πώς θ’ αντιδράσεις, αν ένας κακοποιός σου επιτεθεί και σε χτυπήσει; Θα του ανταποδώσεις το χτύπημα μ’ όλη σου τη δύναμη. Με τον ίδιο τρόπο ν’ αντιδράς, όταν σου επιτίθεται ένας κακός λογισμός: Να τον χτυπάς με θυμό. Βέβαια, όπως ο κακοποιός δεν το βάζει πάντα στα πόδια μόλις τον χτυπήσεις, έτσι και ο λογισμός δεν φεύγει πάντα μόλις θυμώσεις. Κι αυτό γιατί στον πόλεμο των λογισμών εμπλέκονται συχνά και οι δαίμονες, που, όπως ξέρεις, είναι πείσμονες και ανυποχώρητοι. Όσο κι αν θυμώνεις μαζί τους, δεν κάνουν πίσω. Χρειάζεται, λοιπόν, πέρα από το θυμό, να χρησιμοποιήσεις κι ένα άλλο όπλο εναντίον τους. Ποιο είν’ αυτό;

«Ὅταν περιπέσομε σέ θλίψη, σέ ἀπόγνωση καί ἀπελπισία, τότε πρέπει νά κάνομε ὅ,τι ἔκανε καί ὁ Δαβίδ»

Ἅγιος Ἡσύχιος

«Συμβουλές γιά τό ἦθος τῶν ἀνθρώπων

καί τήν ἐνάρετη ζωή...»

135. Ὅταν περιπέσομε σέ θλίψη, σέ ἀπόγνωση καί ἀπελπισία, τότε πρέπει νά κάνομε ὅ,τι ἔκανε καί ὁ Δαβίδ, δηλαδή νά ξεχύνομε τήν δέησή μας μπροστά στό Θεό καί νά ἀναγγέλλομε τή θλίψη μας στόν Κύριο¹. Πρέπει νά ἐξομολογούμαστε στό Θεό, ἐπειδή μπορεῖ μέ σοφία νά ρυθμίσει τίς ὑποθέσεις μας καί νά ἐλαφρώσει τή θλίψη μας, ἄν μᾶς συμφέρει, καί νά μᾶς γλυτώσει ἀπό τήν ὀλέθρια καί καταστρεπτική λύπη.

Ἀββᾶς Ἰσαάκ ὁ Σύρος - Γιά τήν ἐγκράτεια καί τή νηστεία

  Με γεμάτο στομάχι μην έχεις την αναίδεια να εξετάσεις και να εξερευνήσεις τίποτε από τα θεία πράγματα και νοήματα, για να μη μετανοιώσεις ύστερα. Βάλε καλά στο μυαλό σου τι σου λέω: Με γεμάτο στομάχι δεν είναι δυνατό να γνωρίσεις τα μυστήρια του Θεού. (95)

Αν έχεις στο κελί σου πράγματα μη αναγκαία για την καλογερική ζωή, σκόρπισέ τα αμέσως σ’ αυτούς που τα χρειάζονται· εάν όμως δεν έχεις, να μη θέλεις ν’ αποκτήσεις. Καθάρισε το κελί σου από οτιδήποτε κάνει απολαυστική τη ζωή σου και από τα περιττά πράγματα· διότι, και χωρίςνα θέλεις, η έλλειψη των πραγμάτων που αναπαύουν, σε οδηγεί στην εγκράτεια. Επειδή, όταν έχουμε άφθονα υλικά αγαθά, δεν μπορούμε να συγκρατήσουμε τον εαυτό μας. (100)

 Η γαστριμαργία είναι το έργο των χοίρων. Και τι άλλο είναι το έργο των χοίρων, παρά να αφήνουν άφραγο το στομάχι τους, και συνεχώς να το γεμίζουν με τροφές, χωρίς να έχουν ορισμένο χρόνο για εκπλήρωση των βιολογικών τους αναγκών, όπως οι λογικοί άνθρωποι; Και ποιο είναι το αποτέλεσμα της γαστριμαργίας μας;

Πάτερ, πῶς μποροῦν οἱ ἄνθρωποι νά ξεφύγουν ἀπό τίς πονηρίες τῶν δαιμόνων; Πῶς ἐνῶ ἡ ψυχή εἶναι ἄβατη ἀπό τούς δαίμονες αἰχμαλωτίζεται ἀπό αὐτούς;

" - Γιατί δεν ήρθες στην ώρα σου να φας, τον ρώτησε ο Αρσένιος;

   - Μου είπες να ΄ρθω, όταν τελειώσω τα κλωνάρια. Τώρα τελείωσα και ήρθα είπε ο Αλέξανδρος.

-Τρώγε στην ώρα σου, πίνε το νερό σου κανονικά,

γιατί γρήγορα το σώμα σου θα εξασθενήσει.

-Όταν το σώμα εξασθενήσει δεν καρποφορεί περισσότερο η ψυχή, ρώτησε ο Αλέξανδρος;

-Το σώμα να είναι υγιές και να ησυχάζει.

Η ψυχή να προσεύχεται επίμονα.

Ο νους να μην βλέπει τα πταίσματα των άλλων.

Να ασχολείσαι μόνο με τα δικά σου πταίσματα.

Αν ο άνθρωπος επιμένει σε αυτά τα τέσσερα

 τότε δεν θα αργήσει να καρποφορήσει η ψυχή του.

- Πώς θα φτάσουμε στον Θεό, ρώτησε ο άλλος υποτακτικός του ο Ζωίλος;

- Αναζήτησε τον Θεό και θα σου φανερωθεί. Συγκράτησέ τον μέσα σου και θα παραμείνει.

Ὁ Ἀββᾶς Κασσιανός ταξιδεύει στήν ἔρημο τῆς Αἰγύπτου καί συνομιλεῖ μέ τούς πατέρες τῆς ἐρήμου. Ρωτᾶ τόν Ἀββά Μωυσῆ γιατί ἡ ψυχή μοιάζει μέ τή μυλόπετρα;

 ΣΥΝΟΜΙΛΙΑ ΜΕ ΤΟΝ ΑΒΒΑ ΜΩΥΣΗ

Η ψυχή μοιάζει μέ τη μυλόπετρα.

Αυτή την εσωτερική εργασία την καταλαβαίνουμε καλύτερα αν παρομοιάσουμε την ψυχή μέ μια μυλόπετρα, την οποία γυρίζει τό ρεύμα τού νερού συνεχώς γύρω από τον άξονά της, καί η οποία ποτέ δεν σταματάει να γυρίζει ενόσω τό νερό τρέχει. Αλλά ο μυλωνάς έχει τη δυνατότητα να αποφασίσει αν θα αλέσει σιτάρι, βρώμη ή ζιζάνια. Ο μύλος υποχρεώνεται να αλέσει ότι του ρίχνει ο μυλωνάς.

Το ίδιο συμβαίνει καί στην ψυχή του ανθρώπου. Μέσα στις δοκιμασίες της ζωής μπαίνει η ψυχή σε κίνηση από τούς χειμάρρους των πειρασμών πού την κατακλύζουν καί δεν μπορεί πια να ελευθερωθεί από τό ρεύμα των λογισμών. Η ίδια όμως η ψυχή, μέ τον αγώνα της καί μέ την προσοχή της, φροντίζει για τό είδος των λογισμών πού πρέπει να δέχεται ή να απορρίπτει. 

Νά εἶστε σέ ἐπιφυλακή γιά τήν ψυχή σας! (Ἅγ. Ἰωάννης Μαξίμοβιτς)

Τήρησε σθεναρά την πνευματική επιφυλακή, επειδή δεν γνωρίζεις πότε θα σε καλέσει ο Κύριος κοντά Του. Κατά την επίγειο ζωή σου, να είσαι έτοιμος ανά πάσα στιγμή να Του δώσεις λογαριασμό. Πρόσεχε να μην σε πιάσει στα δίχτυα του ο εχθρός, ή να σε ξεγελάσει, προκαλώντας σε να πέσεις σε πειρασμό. Καθημερινά εξέταζε την συνείδησή σου, δοκίμαζε την καθαρότητα των λογισμών σου, τις προθέσεις σου. 

   Κάποτε ήταν ένας βασιλιάς, ο οποίος είχε ένα γιο πονηρό. Έχοντας χάσει κάθε ελπίδα για αλλαγή προς το καλύτερο, ο πατέρας καταδίκασε τον γιο του σε θάνατο. Του έδωσε ένα μήνα περιθώριο για να προετοιμαστεί... 
Πέρασε ο μήνας, και ο πατέρας ζήτησε να παρουσιασθεί ο γιος του. Προς μεγάλη του έκπληξη, παρατήρησε πως ο νεαρός ήταν αισθητά αλλαγμένος: το πρόσωπό του ήταν αδύνατο και χλωμό, και ολόκληρο το κορμί του έμοιαζε να είχε υποφέρει. 
«Πώς και σου συνέβη τέτοια μεταμόρφωση, γιέ μου;» ρώτησε ο πατέρας. 

Περὶ καταθλίψεως καὶ λογισμῶν

Ἅγιος Θεοφάνης ὁ Ἔγκλειστος

(Τελευταῖες ἀνησυχίες. Ἐμπιστοσύνη καὶ ἐλπίδα στὸν Θεό. Προσευχὴ καὶ θάρρος.)

Ἔχεις ἀκόμη ἀνησυχίες. Πές μου, ἀπὸ ποῦ θὰ μποροῦσαν νὰ προέρχονται; «Ὅλα τὰ ἐξωτερικὰ πᾶνε καλά» ὅλα τὰ ἐσωτερικὰ τὰ ἔχεις ἐπανεξετάσει καὶ τακτοποιήσει- τὴν ἀπόφασή σου τὴν ἔχεις πάρει. Ἀπὸ ποῦ, λοιπόν, προέρχονται αὐτὲς οἱ ἀνησυχίες; Ὅλες εἶναι ἀπὸ τὸν ἐχθρό. Ὅλες. Ἀπὸ πουθενὰ ἀλλοῦ.

Τί ἄλλο θὰ μποροῦσε νὰ συμβαίνει; Μήπως σκέφτεσαι νὰ φτιάξεις τὴ ζωή σου μόνη σου, μὲ τὶς δικές σου ἱκανότητες καὶ προσπάθειες; Ἂν πραγματικὰ αὐτὸ σκέφτεσαι, σὲ συμβουλεύω ν' ἀλλάξεις ἀμέσως γνώμη, ἀλλιῶς δὲν θ' ἀπαλλαγεῖς ἀπό τη σύγχυση καὶ τὴν ταραχή.

Ἐξέτασε πάλι τὸν ἑαυτό σου ἤ θυμήσου ὅ,τι σοῦ ἔχω ὑποδείξει καὶ ὅ,τι ἔχει συμβεῖ μέσα σου σ' ὅλη τὴ διάρκεια τῆς ἀλληλογραφίας μας. Θυμήσου, ἐπίσης, ποιὰ ἦταν ἡ ἔκβαση τῶν προβληματισμῶν σου γιὰ τὴ ζωή.

Ἁγίου Ἰουστίνου Πόποβιτς - Τό φάρμακο στήν τρέλα τῶν σκέψεων

Για μένα η σκέψη, η κάθε σκέψη, είναι το μεγαλύτερο βάσανο που υπάρχει κάτω από τον ουρανό, μέχρι να μεταμορφωθεί σε Θεο-σκέψη, σε Χριστο-σκέψη, δηλαδή μέχρι να λογοποιηθεί, να νοηματοδοτηθεί.

Αλήθεια η σκέψη είναι κόλαση, αν δεν μεταμορφωθεί σε Χριστο-σκέψη.

Χωρίς τον λόγο η ανθρώπινη σκέψη βρίσκεται συνέχεια στην άλογη παραφροσύνη, στο παραλήρημα, στη σατανική ανόητη αυτοβεβαίωση, σε εκείνο το σατανικό: η σκέψη για τη σκέψη, σε αναλογία με το l' art pour l' art.

Η ανθρώπινη σκέψη μωραίνεται με την αμαρτία, όπως και η αίσθηση.

Τό συμφέρον τῆς ψυχῆς μας

Η ΑΣΚΗΣΗ ΣΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣ
Βασισμένο στούς Ἀσκητικούς Λόγους
τοῦ Ἀββᾶ Ἰσαάκ τοῦ Σύρου


Μέρος Α΄
Τό νά πέσῃ κανείς στήν ἁμαρτία εἶναι φυσικό καί ἀνθρώπινο. Γι’ αὐτό καί ὁ Θεός συγχωρεῖ αὐτόν πού θ’ ἁμαρτήσει, ἀρκεῖ νά μετανοήσῃ. Πρέπει ὅμως μετά τήν πτώση καί πάλι νά σηκωθῇ, γιά νά μήν ὑποδουλωθῇ στά πάθη. Τό νά μένῃ κανείς στά πάθη του καί νά εἶναι δοῦλος σ’ αὐτά, χωρίς νά ἀγωνίζεται ν’ ἀπαλλαγῇ, αὐτό δείχνει ἀναισχυντία.
Ὑπάρχουν τρεῖς δρόμοι νά πλησιάσῃ κανείς τόν Θεό:

•     ὁ πρῶτος εἶναι ἡ θερμή πίστη,
•     ὁ δεύτερος ὁ φόβος
•     καί ὁ τρίτος ἡ δοκιμασία πού ἐπιτρέπει ὁ Θεός.

Κανένας δέν μπορεῖ νά φτάσει στόν Θεό, ἄν δέν βαδίσῃ ἕναν ἀπό τούς τρεῖς αὐτούς δρόμους.
Ὅπως ἀπό τήν πολυφαγία γεννιοῦνται οἱ αἰσχρές ἐπιθυμίες, ἔτσι ἀπό τήν προσκόλληση στά βιοτικά δημιουργεῖται ἡ ψυχρότητα πρός τόν Χριστό. Ὁ ἄνθρωπος πού παρέδωσε τόν ἑαυτό του στήν τήρηση τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ, δέν πρέπει νά ἔχει φροντίδες καί μέριμνες γιά τά βιοτικά πράγματα. Γιατί ὅταν ἀπαλλαγεῖ κανείς ἀπό τίς βιοτικές μέριμνες, εὔκολα καταγίνεται μέ τή μελέτη τοῦ νόμου τοῦ Θεοῦ.

«Ταπεινώσου καί θά δεῖς πώς ὅλες οἱ συμφορές σου θά μετατραποῦν σέ ἀνάπαυση ...»

Σήμερα υπάρχουν λίγοι μόνο γέροντες πού γνωρίζουν τήν αγάπη του Κυρίου για μας καί γνωρίζουν τον αγώνα εναντίον των εχθρών και ότι οι εχθροί κατατροπώνονται μόνο με τήν κατά Χριστόν ταπείνωση.

Τόσο αγαπά ο Κύριος τον άνθρωπο, που του δίνει πλούσια τις δωρεές του Αγίου Πνεύματος. Μέχρις ότου, όμως, μάθει η ψυχή να διατηρεί τη χάρη, θα βασανίζεται για πολύ.

Τον πρώτο καιρό μετά τη δωρεά του Αγίου Πνεύματος σκέφθηκα: Ο Κύριος μου συγχώρεσε τις αμαρτίες μου, το μαρτυρεί μέσα μου η χάρη. Τι μου χρειάζεται, λοιπόν, περισσότερο; Δεν πρέπει, όμως, να σκεφτόμαστε έτσι. Παρότι μας συγχωρούνται οι αμαρτίες, εν τούτοις πρέπει να τις θυμόμαστε σε όλη τη ζωή μας και να θλιβόμαστε γι΄ αυτές, για να διατηρούμε τη συντριβή της καρδιάς. Εγώ δεν το γνώριζα αυτό και έπαυσα να έχω συντριβή και υπέφερα πολλά από τους δαίμονες. Και απορούσα, τι συμβαίνει με μένα. Η ψυχή μου γνωρίζει τον Κύριο και την αγάπη Του· τότε πώς μου έρχονται κακοί λογισμοί; Αλλά ο Κύριος με σπλαγχνίστηκε και με δίδαξε ο Ίδιος πώς πρέπει να ταπεινώνομαι: «Κράτα το νου σου στον Άδη και μην απελπίζεσαι».