Ἡ ρίζα ὅλων τῶν κακῶν (οἴηση-ὑπερηφάνεια), 3-11-2019, Ἀρχ. Σάββα Ἁγιορείτου

π. Σάββας Ἁγιορείτης - Πῶς ξεχωρίζουμε τό κόμπλεξ κατωτερότητας ἀπό τήν ἀληθινή ταπεινοφροσύνη

 

Τό δεύτερο σκέλος πού εἴπατε, πῶς ξεχωρίζουμε τό κόμπλεξ κατωτερότητας ἀπό τήν ἀληθινή ταπεινοφροσύνη. Εἶναι πολύ ἁπλό, τό κόμπλεξ κατωτερότητας εἶναι ὑπερηφάνεια. Κρυμμένη ὑπερηφάνεια εἶναι. 

Αὐτός πού ἔχει κόμπλεξ κατωτερότητας, ἔχει κατάθλιψη. Αὐτό εἶναι τό κόμπλεξ κατωτερότητας. Ἔχει τήν ἰδέα ὅτι εἶναι καλός, ἀλλά δέν τό ἀναγνωρίζουν οἱ ἄλλοι. Δέν ἀναγνωρίζουν τήν καλοσύνη του, τήν ἐξυπνάδα του, τή σπουδαιότητά του καί παθαίνει κατάθλιψη.

Ὁ πραγματικά ταπεινόφρων δέν φρονεῖ ὅτι εἶναι καλός ἤ ὅτι ἀξίζει ἤ ὅτι δέν ἀναγνωρίζουν οἱ ἄλλοι τήν μεγάλη του ἀξία, ἀλλά φρονεῖ ἀκριβῶς ὅτι δέν ἀξίζει τίποτα καί αὐτός ποτέ δέν ἔχει κόμπλεξ. Ὅ,τι κι ἄν ἀκούσει, λέει καί λίγα μοῦ λένε, χειρότερα ἔπρεπε νά μοῦ ποῦνε, γιατί δέν ἀξίζω τίποτα, εἶμαι χειρότερος ἀπ’ τό χῶμα.

Τό χῶμα δέν τό βάζει κανείς στό κεφάλι του, τό πατάει. Ὁπότε καλά κάνουν καί μένα καί μέ πατᾶνε. Ἔτσι λειτουργεῖ ὁ ταπεινόφρων. Ὁ ἄλλος πού ἔχει κόμπλεξ μέ τό παραμικρό πού θά ἀκούσει παθαίνει κατάθλιψη. «Δέν μ’ ἀγαπάει κανένας, δέν νοιάζεται κανένας..», ὅλο τέτοια ἀκοῦς ἀπό αὐτούς τούς ἀνθρώπους τούς καταθλιπτικούς. Ἐσύ νοιάστηκες ποτέ γιά κανέναν; Νά τόν ρωτήσουμε… Ποτέ δέν σκέφτηκε τούς ἄλλους. Εἶναι ὁ ἐγωιστής. Αὐτός παθαίνει κόμπλεξ κατωτερότητας.

Ὁ ἄνθρωπος δέν θέλει νά πάει στόν Θεό ἐπειδή δέν θέλει νά ταπεινωθεῖ...

 Ἡ ρίζα ὅλων τῶν κακῶν εἶναι ἡ ὑπερηφάνεια. Ὁ ἄνθρωπος δέν θέλει νά πάει στόν Θεό, γιατί δέν θέλει νά ταπεινωθεῖ, νά κάνει ὑπακοή, δέν θέλει νά βασιλέψει ὁ Θεός μέσα του. Θέλει νά εἶναι κυρίαρχος ὁ ἴδιος.

  Εἶναι αὐτή ἡ ἀπάτη τοῦ διαβόλου πού εἶχε ὑποβάλει καί στούς πρωτόπλαστους, νά μποῦν στή θέση τοῦ Θεοῦ. Σ’ αὐτήν τήν πλάνη πέφτουμε κι ἐμεῖς. Στούς πρωτόπλαστους ἔβαλε τή σκέψη ὅτι ὁ Θεός εἶναι πονηρός καί γι’ αὐτό δέν ἀφήνει νά φᾶνε ἀπό τό δέντρο.Τους ἔπεισε ὅτι ἄν φᾶνε θά μποῦν στή θέση τοῦ Θεοῦ. Συκοφάντησε τόν Θεό καί ἐκεῖνοι ἔπεσαν στήν παγίδα. 

 Ἔτσι καί σήμερα ὁ πονηρός μᾶς βάζει λογισμούς γιά τούς ἱερεῖς ὅτι εἶναι πονηροί καί πώς ὅ,τι μᾶς λένε, τό κάνουν γιά νά μᾶς πάρουν τά λεφτά. Εἶναι ἀκριβῶς ἡ ἴδια ’ἔκδοση’ τοῦ πονηροῦ. Μᾶς πλανᾶ λέγοντάς μας νά κάνουμε ὅ,τι καί οἱ πολλοί, νά κρατήσουμε καί κάτι στήν ἄκρη… Ὁπότε μᾶς ὁδηγεῖ στό νά πιστέψουμε ὅτι ἐμεῖς εἴμαστε οἱ κύριοι, ὄχι ὁ Θεός καί συνεπῶς ἐμεῖς πρέπει νά πάρουμε στά χέρια μας τή ζωή μας, χωρίς ν’ ἀκοῦμε τί λένε οἱ παπάδες καί ἡ Ἐκκλησία.Αὐτή ἀκριβῶς εἶναι ἡ βλασφημία, ἡ ὑπερηφάνειά μας.

Περί τοῦ πάθους τῆς κενοδοξίας καί τῆς ὑπερηφανείας. Ἁγίου Κασσιανοῦ τοῦ Ρωμαίου. Ἀρχ. Σάββας Ἁγιορείτης

Περί τοῦ πάθους τῆς κενοδοξίας καί τῆς ὑπερηφανείας. Ἁγίου Κασσιανοῦ τοῦ Ρωμαίου.Ἀρχ. Σάββας Ἁγιορείτης Ὁμιλία τοῦ π. Σάββα στίς 26-5-2013 (Σύναξη Κυριακῆς) http://HristosPanagia3.blogspot.gr

Ἁμαρτία, ἡ ἀρρώστια τῆς ψυχῆς

Από το βιβλίο

Απόσταγμα Πατερικής σοφίας

Βασισμένο σε κείμενο του

Οσίου Συμεών του Νέου Θεολόγου

Όπως είναι η αρρώστια στο κορμί, έτσι είναι και η αμαρτία στην ψυχή. Γι αυτό η ιατρική των ψυχών δεν καταγίνεται με τίποτ άλλο, παρά μόνο με την καταπολέμηση της αμαρτίας και των αιτιών της, των παθών.

Και αυτό είναι το πιο σημαντικό. Γιατί στη φοβερή ώρα της Κρίσεως τι απολογία θα δώσουμε; Επιμεληθήκαμε άραγε την υγεία της ψυχής μας ή μήπως αγωνιστήκαμε σ όλη μας τη ζωή για την πολύμορφη μάταιη απόλαυση;

Αν δεν γνωρίζουμε την αρρώστια της ψυχής μας και δεν αισθανόμαστε τους πόνους και το κακό που προξενεί στη ζωή μας, βρισκόμαστε σε πλάνη.

Κάθε άνθρωπος είναι λίγο ή πολύ άρρωστος ψυχικά. Συνήθως όμως, μολυσμένος από το μικρόβιο της υπερηφάνειας, δεν αισθάνεται το κακό που του προξενεί η αμαρτία. Και όσο δεν το αισθάνεται, τόσο περισσότερο υπερηφανεύεται, όπως λέει και ο προφήτης Δαβίδ: «Η υπερηφάνεια των μισούντων σε ανέβη διά παντός».Γιατί ο ψυχικά άρρωστος είναι κατά κανόνα και αναίσθητος, και δεν νοιάζεται για την υγεία της ψυχής του. Έτσι, χωρίς να το καταλαβαίνει ίσως, μισεί την ψυχή του. Και μισώντας την ψυχή του, μισεί και τον γιατρό των ψυχών.

Κάθε χριστιανός, αντίθετα, που συναισθάνεται την ψυχική του ασθένεια, ταπεινώνεται βαθιά και φροντίζει να καλέσει το γιατρό που θα τον θεραπεύσει.

Ὅσο ξεχνᾶμε τόν ἑαυτό μας, τόσο μᾶς θυμᾶται ὁ Θεός

Όποιος έχει θυσία και πίστη στον Θεό, δεν υπολογίζει τον εαυτό του. Ο άνθρωπος ,όταν δεν καλλιεργήση το πνεύμα της θυσίας, σκέφτεται μόνον τον εαυτό του και θέλει όλοι να θυσιάζωνται γι’ αυτόν. Αλλά όποιος σκέφτεται μόνο τον εαυτό του, αυτός απομονώνεται και από τους ανθρώπους, απομονώνεται και από τον Θεό – διπλή απομόνωση- , οπότε δεν δέχεται την Θεία Χάρη. Αυτός είναι άχρηστος άνθρωπος . Και να δήτε, αυτόν που σκέφτεται συνέχεια τον εαυτό του, τις δυσκολίες του κ.λπ., και ανθρωπίνως κανείς δεν θα του συμπαρασταθή σε μια ανάγκη. Καλά, θεϊκή συμπαράσταση δεν θα έχη, αλλά δε θα έχη και ανθρώπινη. Μετά θα προσπαθή από εδώ-από εκεί να βοηθηθή. Θα βασανίζεται δηλαδή, για να βοηθηθή από ανθρώπους, αλλά βοήθεια δεν θα βρίσκη. Αντίθετα, όποιος δεν σκέφτεται τον εαυτό του, αλλά σκέφτεται συνέχεια τους άλλους, με την καλή έννοια, αυτόν τον σκέφτεται συνέχεια ο Θεός, και μετά τον σκέφτονται και οι άλλοι. Όσο ξεχνάει τον εαυτό του , τόσο τον θυμάται ο Θεός. Να, μια ψυχή φιλότιμη μέσα σε ένα Κοινόβιο θυσιάζεται, δίνεται κ.λπ. Αυτό , νομίζετε, δεν έχει πέσει στην αντίληψη των άλλων; Μπορεί να μην την σκεφθούν οι άλλοι αυτήν την ψυχή που δίνεται ολόκληρη και δεν σκέφτεται τον εαυτό της; Μπορεί να μην την σκεφθή ο Θεός; Μεγάλη υπόθεση! Εδώ βλέπει κανείς την ευλογία του Θεού, πώς εργάζεται ο Θεός.
Στις δυσκολίες δίνει εξετάσεις ο άνθρωπος. Εκεί φαίνεται αν έχη πραγματική αγάπη, θυσία. Και όταν λέμε ότι ένας έχει θυσία, εννοούμε ότι την ‘ώρα του κινδύνου δεν υπολογίζει τον εαυτό του και σκέφτεται τους άλλους. Βλέπεις, και η παροιμία λέει «ο καλός φίλος στην ανάγκη φαίνεται». Θεός φυλάξοι, αν λ.χ. τώρα έπεφταν βόμβες , θα φαινόταν ποιος σκέφτεται τον άλλον και ποιος σκέφτεται τον εαυτό του.

«Πῶς καταξιωνόμεθα ὡς ἄνθρωποι», Ἀρχ. Σάββας Ἁγιορείτης

Ἀκοῦστε τήν ὁμιλία ἐδῶ:«Πῶς καταξιωνόμεθα ὡς ἄνθρωποι»

Ὁμιλία στίς 10-12-2017

«Τοῦτο οὖν λέγω καί μαρτύρομαι ἐν Κυρίῳ, μηκέτι ὑμᾶς περιπατεῖν καθώς καί τά λοιπά ἔθνη περιπατεῖ ἐν ματαιότητι τοῦ νοός αὐτῶν». Αὐτά λέει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος στήν πρός Ἐφεσίους ἐπιστολή, στό 4^ο κεφάλαιο, στόν 17^ο στίχο. Δηλαδή, λέει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, αὐτό σᾶς λέγω καί δίδω μαρτυρία ἐν Κυρίω, νά μή ζεῖτε, νά μή περιπατεῖτε, ὅπως καί τά ὑπόλοιπα ἔθνη, τά ὁποῖα εἶναι εἰδωλολατρικά καί τά ὁποῖα περιπατοῦν μέσα στήν ματαιότητα καί στούς μάταιους λογισμούς τοῦ νοῦ τους.

Λέγει, λοιπόν, καί ἑρμηνεύει ὁ Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης τά ἑξῆς: «τοῦ διδασκάλου εἶναι ἴδιον», ἰδίωμα, χαρακτηριστικό, «ὄχι μόνο νά συμβουλεύει ἀλλά καί νά φοβίζει κάνοντας τόν Θεό ἔφορο καί ἐπιστάτη στούς μαθητές του». Καί ὁ ἴδιος ὁ Κύριος, βλέπετε, μᾶς φοβίζει μέ τήν αἰώνια κόλαση, ὄχι γιά νά μᾶς τρομοκρατήσει ἀλλά γιά νά μᾶς δώσει ἀφορμή γιά ἐγρήγορση, γιά μετάνοια καί γιά πνευματική ζωή ἔτσι ὥστε νά μήν πᾶμε στήν κόλαση. Τό ἴδιο καί ὁ καλός διδάσκαλος συμβουλεύει ἀλλά καί φοβίζει, δίνει δηλαδή τίς ἐνδεχόμενες συνέπειες πού θά ἔχει ἡ ἀμετανοησία, ἡ ἁμαρτία, ἡ ὅποια ἁμαρτία στούς μαθητές. Κι ἄν κρυφτεῖς ἀπό τούς ἀνθρώπους, δέν μπορεῖς νά κρυφτεῖς ἀπό τόν Θεό. Ὁ Θεός εἶναι ὁ Παντοκράτωρ, ὁ Ὀφθαλμός πού βλέπει τά πάντα, ὁ Ἔφορος καί Ἐπιστάτης ὅλων μας.

Γι’ αὐτό καί ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, ὡς διδάσκαλος τῆς Οἰκουμένης, τό κάνει λίγο αὐτό ἐδῶ, τούς φοβίζει. Μαρτύρομαι γάρ ἡμᾶς, λέγει, ἐν Κυρίῳ. Δηλαδή κάνω μάρτυρα τόν Κύριο ὅτι δέν ἔκρυψα ἀπό λόγου σας ἐκεῖνα πού ἔπρεπε νά σᾶς πῶ. Ὁ καλός δάσκαλος δέν λέει μόνο αὐτά πού ἀρέσουν, αὐτά πού κνήθουν τήν ἀκοή, πού χαϊδεύουν τά αὐτιά, ὅπως λέμε σήμερα, τῶν ἀκροατῶν, ἀλλά καί αὐτά πού δέν ἀρέσουν. Γιά παράδειγμα τό θέμα τῆς ὑποκρισίας.

Τό θέλημα τοῦ Θεοῦ καί ἡ ζωή μας (Ἁγ. Σιλουανός ὁ Ἀθωνίτης)

Όταν η χάρη είναι μαζί μας, είμαστε δυνατοί στο πνεύμα . Όταν όμως την χάσουμε, βλέπομε την αδυναμία μας, βλέπομε πως χωρίς τον Θεό δεν μπορούμε ούτε να σκεφτούμε το καλό. Πώς μπορείς να ξέρεις αν ζεις σύμφωνα με το θέλημα του Θεού;

Να η ένδειξη: Αν στενοχωριέσαι για κάτι, αυτό σημαίνει πως δεν παραδόθηκες τελείως στο θέλημα του Θεού, έστω κι αν σου φαίνεται πως ζεις σύμφωνα με το θέλημα του Θεού. Όποιος ζει κατά το θέλημα του Θεού, αυτός δεν μεριμνά για τίποτε. Κι αν κάτι του χρειάζεται, παραδίνει τον εαυτό του και την ανάγκη του στον Θεό. Κι αν πάρει ότι θέλει, μένει ήρεμος, σαν να το είχε. Ψυχή που παραδόθηκε στο θέλημα του Θεού δεν φοβάται τίποτε: ούτε θύελλες, ούτε ληστές, ούτε τίποτα άλλο. Ότι κι αν έλθει, λέγει: «Έτσι ευδοκεί ο Θεός», κι έτσι διατηρείται η ειρήνη στην ψυχή και στο σώμα. Το καλύτερο έργο είναι να παραδοθούμε στο θέλημα του Θεού και να βαστάζομε τις θλίψεις με ελπίδα. Ο Κύριος βλέποντας τις θλίψεις μας δεν θα επιτρέψει ποτέ κάτι που να ξεπερνά τις δυνάμεις μας. Αν οι θλίψεις μας φαίνονται υπερβολικές, αυτό σημαίνει πως δεν έχομε παραδοθεί στο θέλημα του Θεού. ...

... Όποιος κάνει το θέλημα του Θεού, είναι ευχαριστημένος με όλα , έστω κι αν είναι φτωχός και ίσως ασθενής και πάσχει, γιατί τον ευφραίνει η χάρη του Θεού.

«Ἡ ὑπερηφάνεια εἶναι ἕνα ὀρθάνοιχτο παράθυρο, μέσα ἀπό τό ὁποῖο ὅλες οἱ ἀρετές ἐξανεμίζονται»

  Τί άραγε υπάρχει στις τέσσερις γωνιές της γης, θνητέ άνθρωπε, το οποίο μπορεί να μας κάνει περήφανους, παρεκτός ανοησίες και δαιμονικές ψευδαισθήσεις;

 Μήπως δεν ήρθαμε στον κόσμο γυμνοί κι ανήμποροι; Και με τον ίδιο τρόπο δεν θα αναχωρήσουμε απ’ τον κόσμο;

Ό,τι έχουμε, δεν το έχουμε δανειστεί; Με το θάνατό μας δεν θα επιστρέψουμε όλα τα δανεικά; Ω, πόσες φορές έχει ειπωθεί αυτό και αγνοηθεί;

Ο σοφός απόστολος λέει: «Γιατί τίποτε δε φέραμε μαζί μας όταν ήρθαμε στο κόσμο κι είναι φανερό πως ούτε μπορούμε να βγάλουμε τίποτα φεύγοντας» (Α’ Τιμόθεον 6:7).

Όταν προσφέρουμε τη θυσία μας στο Θεό, το κοινό ψωμί και το κρασί, λέμε: Τα Σα εκ των Σων Σοι προσφέρομεν.

Διότι τίποτε απ’ όσα έχουμε εδώ στον κόσμο δεν είναι δικά μας, ούτε καν ένα ψίχουλο ψωμί ή μια σταγόνα κρασί· στ’ αλήθεια δεν υπάρχει κάτι που να μην είναι του Θεού.

Πραγματικά η υπερηφάνεια είναι θυγατέρα της ανοησίας, η θυγατέρα ενός σκοτισμένου νου, γεννημένη από φαύλους δεσμούς με τους δαίμονες.

Η υπερηφάνεια είναι ένα ορθάνοιχτο παράθυρο, μέσα από το οποίο όλες οι αρετές -και τα καλά έργα ακόμη- εξανεμίζονται. Τίποτε δεν μας κάνει τόσο κενούς ενώπιον των ανθρώπων και τόσο ανάξιους ενώπιον του Θεού, όσο η υπερηφάνεια.

Ἡ Ἀποκάλυψη τῶν Παθῶν καί ἡ Ὑπερηφάνεια, Ἀρχ. Σάββας Ἁγιορείτης 13-9-2017

Ἡ Ἀποκάλυψη τῶν Παθῶν καί ἡ Ὑπερηφάνεια, Ἀρχ. Σάββας Ἁγιορείτης. Ὁμιλία τοῦ π. Σάββα στις 13-9-2017
 (Σύναξη στόν Ἱ.Ν. Ἁγίου Ἀθανασίου Ἀμπελειῶν Πέλλας)
 http://HristosPanagia3.blogspot.gr

Τί εἶναι ἡ Φαρισαϊκή δικαιοσύνη καί ὁ τελωνικός στεναγμός;

Από το βιβλίο "΄Οσοι Πιστοί", Μητρ. Ιερόθεου Βλάχου

…Ο Φαρισαίος με τον τρόπο που προσευχόταν έδειξε πώς ζούσε μια δαιμονιώδη πνευματικότητα, μια διεστραμμένη πνευματική κατάσταση, που ήταν αλύτρωτη. Ο Τελώνης με την προσευχή "ο Θεός ιλάσθητί μοι τω αμαρτωλώ" (Λουκ. ιη’, 13) έδειξε την πνευματική του υγεία, γι’ αυτό "κατέβη δεδικαιωμένος" (Λουκ. ιη’, 14). Όσο κανείς επιδιώκει μόνος του να δικαιώση τον εαυτό του, τόσο και αποκόπτεται από την λύτρωση, ενώ όσο κανείς μαστιγώνει ανηλεώς τον εαυτό του, θεωρώντας τον ανάξιο του θείου ελέους, τόσο γίνεται δέκτης της θείας Χάριτος.
Πάντοτε η φαρισαϊκή δικαιοσύνη είναι έξω από την ατμόσφαιρα της θείας Χάριτος, γιατί είναι μια ευσεβιστική κατάσταση. Εδώ πρέπει να κάνουμε την διάκριση μεταξύ του ευσεβούς και του ευσεβιστού, γιατί η περίπτωση του Φαρισαίου και όλων των δια μέσου των αιώνων Φαρισαίων υπενθυμίζει τον ευσεβιστή.
Κατ’ αρχάς πρέπει να υπογραμμισθή ότι η ευσέβεια δεν είναι μια εξωτερική παρουσίαση, αλλά η ένωσή μας με το Χριστό και δι’ Αυτού με όλη την Παναγία Τριάδα. Ο Απόστολος Παύλος ταυτίζει το μυστήριο της ευσεβείας με την ενανθρώπηση του Χριστού. "Και ομολογουμένως μέγα εστί το της ευσεβείας μυστήριον, Θεός εφανερώθη εν σαρκί, εδικαιώθη εν Πνεύματι, ώφθη αγγέλοις, εκηρύχθη εν έθνεσιν, επιστεύθη εν κόσμω ανελήφθη εν δόξη" (Α' Τιμ. γ', 16)169.
Επομένως η ευσέβεια δεν είναι ανθρώπινη εκδήλωση και ενέργεια αλλά ενέργεια του Τριαδικού Θεού. Από την αρχή αυτή ξεκινώντας μπορούμε να πούμε ότι ο ευσεβιστής έχει μερικές επιφανειακές αρετές και κάνει μερικά εξωτερικά έργα "πρός το θεαθήναι τοις ανθρώποις". Οι αρετές του δεν είναι καρπός της εν Χριστώ ζωής, δεν γίνονται μέσα στο κλίμα της μετανοίας, αλλά είναι ανθρώπινα έργα που γίνονται στην προσπάθειά του να προβληθή. Αντίθετα τα έργα και οι αρετές του ευσεβούς είναι καρπός του Παναγίου Πνεύματος, αποτέλεσμα της ενώσεώς του με τον Χριστό. Δηλαδή οι αρετές έχουν ένα βαθύ θεολογικό νόημα. Δεν είναι ένας φυσικός τρόπος ζωής, ή μια συνήθεια, αλλά δώρα και χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος, που δίνονται στον άνθρωπο εκείνο που με την εργασία των εντολών του Θεού υπέταξε το σώμα στην ψυχή και την ψυχή στον Θεό. Έτσι στον ευσεβιστή όλες οι πράξεις είναι ανθρώπινες, είναι πράξεις "τής αυτόνομης ηθικής δεοντολογίας", ενώ στον ευσεβή όλες οι πράξεις είναι θεανθρώπινες.

Δύο ἀκραῖα πνευματικά φαινόμενα: ἡ ὑπερηφάνεια καί ἡ ἀπόγνωση

Ένα κείμενο του π. Ανδρέα Αγαθοκλέους για τις πνευματικές καταστάσεις της υπερηφάνειας και της απόγνωσης.

«Οι άγιοι Πατέρες που «έπαθαν και έμαθαν» και άρα ό,τι λένε πηγάζει από την πείρα τους...μας παροτρύνουν να προφυλαχτούμε από δύο ακραίες πνευματικές καταστάσεις: της υπερηφάνειας και της απόγνωσης.

Η πρώτη, της υπερηφάνειας, χαρακτηρίζεται από μια δυνατή αίσθηση αυτάρκειας και αυτοθέωσης. Ο άνθρωπος νιώθει πως μόνος του μπορεί να πετύχει ό,τι θέλει. Δεν έχει ανάγκη όχι μόνο τους ανθρώπους αλλά ούτε και το Θεό. Ο ίδιος είναι Θεός! Είναι ένα εσωτερικό βίωμα που μπορεί να διαρκέσει κάποια λεπτά, μέρες ή και μήνες.

Ο άγιος Ιωάννης της Κλίμακος, στο βιβλίο του «Κλίμακα» από το οποίο πήρε και το χαρακτηριστικό όνομα, αναλύει εκτενώς και σε βάθος το πάθος της υπερηφάνειας, από την οποία έπεσε ο διάβολος. Συνήθως εμφανίζεται μετά από την επιτυχία κάποιων σημαντικών αρετών.

Η δεύτερη κατάσταση, της απόγνωσης, εκδηλώνεται, όταν έλθουν μεγάλες, κατά την αντίληψή μας, αμαρτίες ή σημαντικές αποτυχίες στη ζωή, όπως οικογενειακές ή διαπροσωπικές συγκρούσεις, οικονομικές ατασθαλίες, κοινωνική απόρριψη, επαγγελματική κατάρρευση.

Ἡ ταπείνωση ὁδηγεῖ στήν ὑγεία τῆς ψυχῆς...«ΜΕΛΕΤΗΜΑ 21ον»

Ἀπό τίς ἁγιοπνευματικές ἐμπειρίες

τοῦ ἀββᾶ Ἰσαάκ τοῦ Σύρου

Ἁγιορείτου μοναχοῦ

188 . Ἡ ἀπομάκρυνση ἀπό τά καλά ἔργα καί τήν προσευχή, μᾶς ὁδηγεῖ στήν ὑπερηφάνεια, ὁπότε φεύγει ὁ φύλακας ἄγγελός μας καί μᾶς κυριεύει ὁ σατανᾶς!...

189 . Ἐάν λάβεις χάρισμα, ζήτησε ἀπό τό Θεό:

α) ταπείνωση,

β) φύλακα ἄγγελο, καί,

γ) νά σοῦ πάρει τό χάρισμα, προκειμένου νά πέσεις στήν ὑπερηφάνεια!...

Τά φυσικά μας ἐλαττώματα γίνονται φύλακες τῆς ἀρετῆς, πού μᾶς δίνει ὁ Θεός!...

190 . Ἡ ὑπερηφάνεια ἔχει ἀνάγκη τῆς συντριβῆς, γιά ν᾿ ἀκολουθήσει ἡ ταπείνωση καί νά ἔλθουν τά χαρίσματα τοῦ Θεοῦ, πού μόνο στούς ταπεινούς δίνονται!...

Θέλουν νά κάμουν θαύματα

Δύσκολο στον άνθρωπο να έχη δόξα και τιμή χωρίς ζημία στην ψυχή του^[69].
Δύσκολο όχι μόνο για τους εμπαθείς, εκείνους που αγωνίζονται να νικήσουν τα πάθη τους, αλλά και σ’ εκείνους που τα ενίκησαν• και στους αγίους. Γιατί, έστω και αν τους έδωκε ο Θεός την νίκη κατά της αμαρτίας, όμως δεν ξαναγυρίσουν στην αμαρτία και να ξαναϋποδουλωθούν στα πάθη• όπως έγινε με μερικούς, που δεν έδειξαν την απαιτούμενη νήψη και επαγρύπνηση, αλλά εθάρρησαν στον εαυτό τους, στην πνευματική τους κατάσταση! Η ροπή στην υπερηφάνεια, λέγει ο άγιος Μακάριος, εξακολουθεί να υπάρχη ακόμη και στις πιο καθαρές ψυχές^[70]. Η ροπή αυτή είναι η πρώτη αιτία, που σπρώχνει τον άνθρωπο να γοητευθή από την αμαρτία και να ξαναγυρίση σ’ αυτήν.

«Ταπεινώσου καί θά δεῖς πώς ὅλες οἱ συμφορές σου θά μετατραποῦν σέ ἀνάπαυση ...»

Σήμερα υπάρχουν λίγοι μόνο γέροντες πού γνωρίζουν τήν αγάπη του Κυρίου για μας καί γνωρίζουν τον αγώνα εναντίον των εχθρών και ότι οι εχθροί κατατροπώνονται μόνο με τήν κατά Χριστόν ταπείνωση.

Τόσο αγαπά ο Κύριος τον άνθρωπο, που του δίνει πλούσια τις δωρεές του Αγίου Πνεύματος. Μέχρις ότου, όμως, μάθει η ψυχή να διατηρεί τη χάρη, θα βασανίζεται για πολύ.

Τον πρώτο καιρό μετά τη δωρεά του Αγίου Πνεύματος σκέφθηκα: Ο Κύριος μου συγχώρεσε τις αμαρτίες μου, το μαρτυρεί μέσα μου η χάρη. Τι μου χρειάζεται, λοιπόν, περισσότερο; Δεν πρέπει, όμως, να σκεφτόμαστε έτσι. Παρότι μας συγχωρούνται οι αμαρτίες, εν τούτοις πρέπει να τις θυμόμαστε σε όλη τη ζωή μας και να θλιβόμαστε γι΄ αυτές, για να διατηρούμε τη συντριβή της καρδιάς. Εγώ δεν το γνώριζα αυτό και έπαυσα να έχω συντριβή και υπέφερα πολλά από τους δαίμονες. Και απορούσα, τι συμβαίνει με μένα. Η ψυχή μου γνωρίζει τον Κύριο και την αγάπη Του· τότε πώς μου έρχονται κακοί λογισμοί; Αλλά ο Κύριος με σπλαγχνίστηκε και με δίδαξε ο Ίδιος πώς πρέπει να ταπεινώνομαι: «Κράτα το νου σου στον Άδη και μην απελπίζεσαι».

Τό κενόδοξο ντύσιμο τῶν ἀνθρώπων - Ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς

Στην εποχή μας το κενόδοξο ντύσιμο των ανθρώπων είναι φαινόμενο με ιδιαίτερη έξαρση. Αυτός που δεν έχει κάτι άλλο για να καμαρώσει, καυχιέται για το ντύσιμό του. Όμως ο άνθρωπος που έχει κάτι πολυτιμότερο από τα ρούχα για να καμαρώσει, δεν γίνεται υπερήφανος. Όπως το χρυσάφι δεν βρίσκεται στην επιφάνεια της γης, έτσι και η πνευματική αξία ενός ανθρώπου δεν προβάλλεται εξωτερικά. Λέγεται πως, κάποτε, κάποιος διακεκριμένος φιλόσοφος είδε ένα νέο άνδρα που καυχιόταν για την αμφίεσή του. Τον πλησίασε λοιπόν ο φιλόσοφος και του ψιθύρισε στ’ αυτί: «Την ίδια προβιά φορούσε προηγουμένως ένα κριάρι• κι όμως κριάρι παρέμεινε!».

Οι δοκιμασίες!

Άγιος Ισαάκ ο Σύρος

«Κάθε δοκιμασία γίνεται
ή για δοκιμή της υπομονής μας
ή για τις αμαρτίες μας
ή για την υπερηφάνειά μας
ή για να προκόψουμε περισσότερο και να μάθουμε την ταπείνωση με επίγνωση της ασθένειάς μας και την ακαταμάχητη δύναμη του Συμπαραστάτη μας»

http://agiabarbarapatras.blogspot.com/2011/09/blog-post_26.html 
http://hristospanagia3.blogspot.gr/2011/09/blog-post_7065.html 

«Ὅλοι οἱ ψυχικὰ ἀσθενεῖς ἔχουν ὡς κέντρο τὸν ἑαυτό τους»

    

ΤΑ ΠΑΘΗ ΚΑΙ Η ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΠΩΣ ΘΕΡΑΠΕΥΟΝΤΑΙ

«Ὅλοι οἱ ψυχικὰ ἀσθενεῖς ἔχουν ὡς κέντρο τὸν ἑαυτό τους».

Ἕνας ἀκόμη σύγχρονος Στάρετς, ὁ Στάρετς Σέργιος, συμφωνεῖ μέ τά λεγόμενα τοῦ Γέροντος Πορφυρίου καί τοῦ Γέροντος Παϊσίου, πού μόλις παρουσιάσαμε:
«Στὴ βάση τῶν ψυχικῶν ἀσθενειῶν», παρατηρεῖ ὁ Στάρετς Σέργιος, «βρίσκεται ἡ ὑπερηφάνεια. Θεμέλιο τῶν ψυχικῶν ἀσθενειῶν εἶναι ἡ θεώρηση τοῦ ἑαυτοῦ μας ὡς κέντρου τῶν πραγμάτων. Ὅλοι οἱ ψυχικὰ ἀσθενεῖς ἔχουν ὡς κέντρο τὸν ἑαυτό τους»¹. Ἐδῶ ὁ Γέροντας ταυτίζεται πλήρως μέ τόν Γέροντα Πορφύριο, πού ὁμιλεῖ γιά τόν ἐγωισμό ὡς αἰτία τῆς κατάθλιψης.

Καί συνεχίζει: «Αὐτό, βεβαίως, δέν σημαίνει ὅτι οἱ ἴδιοι εἶναι ὑπεύθυνοι για τὴν ἀσθένειά τους. Ἡ ὑπερηφάνεια, ὅπως καὶ τὰ ἄλλα πάθη, ἔχουν στο ἄτομο ποικίλες προελεύσεις: τὴν προσωπικὴ βουλήσῃ, ἀλλὰ καὶ τὴν κληρονομικότητα, τὸ οἰκογενειακὸ περιβάλλον, τὴν κοινωνία, τὶς προσωπικὲς σχέσεις καὶ τὴν ἱστορία τοῦ καθενός. Κάθε πνευματικὸς Πατέρας πρέπει να εἶναι ταυτόχρονα καὶ ψυχίατρος. Κάθε ψυχικὴ ἀσθένεια ἔχει στήν βάση της πνευματικὰ προβλήματα»².

«Ἄν ἤσουν ταπεινός δέν θά ὀργιζόσουν» (Ἅγ. Δημήτριος τοῦ Ροστώβ)

Η ΟΡΓΗ ΕΙΝΑΙ Η ΠΙΟ ΕΚΛΕΚΤΗ ΘΥΓΑΤΕΡΑ ΤΟΥ ΕΓΩΙΣΜΟΥ

Οργή και μνησικακία

Σαφής, αλλά και φοβερή, είναι η προειδοποίησις του Κυρίου: «Πας ο οργιζόμενος τω αδελφώ αυτού εική, ένοχος έσται τη κρίσει» (Ματθ. 5. 22). Μην οργίζεσαι εναντίον κανενός ανθρώπου, έστω κι αν πραγματικά έχεις απ' αυτόν αδικηθεί. «Οργή γαρ ανδρός δικαιοσύνην Θεού ου κατεργάζεται» (Ίακ. 1. 20). Γι' αυτό «ο ήλιος μη επιδυέτω επί τω παροργισμώ υμών... πασά πικρία και θυμός και οργή και κραυγή και Βλασφημία αρθήτω άφ' υμών συν πάση κακία. Γίνεσθε δε εις αλλήλους χρηστοί, εύσπλαχνοι, χαριζόμενοι εαυτοίς καθώς και ο Θεός εν Χριστώ εχαρίσατο υμίν» (Εφ. 4. 26, 31-32).
Μην οργίζεσαι ποτέ εναντίον κανενός και για καμιά αιτία, εκτός κι αν κάποιος θελήσει να σε χωρίσει από τον Θεό και την αγάπη Του. Ποιος όμως έχει τη δύναμη να το κατορθώσει αυτό, αν δεν το θέλεις εσύ ο ίδιος; «Τις ημάς χωρίσει από της αγάπης του Χριστού; ...

Ἐγωισμός-‘Υπερηφάνεια: τό κύριο αἴτιο τῆς κατάθλιψης καί τῶν ἄλλων «ψυχολογικῶν»

 

   ΤΑ ΠΑΘΗ ΚΑΙ Η ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΠΩΣ ΘΕΡΑΠΕΥΟΝΤΑΙ

Ἐγωισμός-‘Υπερηφάνεια: τό κύριο αἴτιο τῆς κατάθλιψης καί τῶν ἄλλων «ψυχολογικῶν»¹.

Ζοῦμε σ’ ἕναν κόσμο γεμάτο πάθη ψυχικά καί σωματικά. Ἀπό τά κυριότερα πάθη τοῦ σύγχρονου ἀνθρώπου εἶναι τό πάθος τῆς ὑπερηφανείας.

Εἶναι «τό Γενικό Ἐπιτελεῖο ὅλων τῶν παθῶν»², ὅπως ἔλεγε ὁ μακαριστός π. Παΐσιος. «Ἡ ὑπερηφάνεια, ὁ ἐγωισμός, ἡ κενοδοξία κ.λπ. ἐκτός ἀπό τήν ἔπαρση, πού εἶναι ἑωσφορικός βαθμός, εἶναι τό ἴδιο πάθος μέ μικρές διαφορές καί διαβαθμίσεις. Ὁ ἐγωισμός εἶναι τό ἀναρχικό παιδί τῆς ὑπερηφανείας· δέν τό βάζει κάτω, ἐπιμένει. Ὅπως ὅμως τά δένδρα πού δέν λυγίζουν σπάζουν τελικά ἀπό τόν ἀέρα, ἔτσι καί ὁ ἄνθρωπος πού ἔχει ἐγωισμό, ἐπειδή δέν κάμπτεται, σπάζει τελικά τά μοῦτρα του. Μεγάλο κακό ὁ ἐγωισμός! Ἐνῶ καί ἀνάπαυση δέν ἔχει ὁ ἐγωιστής, πάλι ἐπιμένει!...»³.