Μοναξιά καί πλήξη

ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ-Η ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ

Σέ πνευματικό του παιδί πού ἔπασχε ἀπό πλήξη-ἀκηδία καί μοναξιά ὁ Ὅσιος Θεοφάνης ὁ Ἔγκλειστος ἔγραφε:

«Η χάρη του Θεού να ‘ναι μαζί σου!

“Είμαι μόνη”, γράφεις, “και αισθάνομαι πλήξη”. Είναι φυσικό αυτό το αίσθημα. Νομίζω, ωστόσο, μετά τις αποφάσεις που πήρες και τα όσα συνακόλουθα σε συμβούλεψα να κάνεις, δεν θα έπρεπε να αισθάνεσαι έτσι. Ακόμα και μόνη, δεν θα ένιωθες μοναξιά, αν βίωνες την παρουσία του Κυρίου, που είναι κοντά σου, όπως άλλωστε και ο φύλακας άγγελός σου˙ είναι κοντά σου όχι νοερά, αλλά πραγματικά. Η επίγνωση, λοιπόν, της παρουσίας του Θεού δεν θα άφηνε το αίσθημα της μοναξιάς ούτε την πλήξη , που το ακολουθεί, να κυριαρχήσουν στην καρδιά σου.

Πιστεύω , πάντως, ότι πρόκειται για μια κατάσταση προσωρινή, από την οποία σύντομα θ’ απαλλαγείς.

Σε κάθε περίπτωση, όταν είσαι μόνη, προσπάθησε να θυμάσαι ότι ο Κύριος και ο φύλακας άγγελός σου είναι μαζί σου. Επίσης, μην αμελείς να επωφελείσαι από κάθε περιστασιακή μόνωση, έστω και στιγμιαία, συνομιλώντας απερίσπαστα και ευφρόσυνα με τον Πλάστη σου. Τέτοια μόνωση είναι γλυκιά. Ελπίζω να γεύεσαι κάπου-κάπου τη γλυκύτητά της, κι έτσι να την επιζητείς σαν παράδεισο επίγειο.

Πρόσφατα, καθώς ξεφύλλιζα ένα βιβλίο, βρήκα τις συμβουλές ενός γονιού, του κόμητος Σπεράνσκι, στην κόρη του. Ανάμεσα στ’ άλλα, τη συμβουλεύει πώς ν’ αποφεύγει την πλήξη. Ο καθένας, λέει, έχει κάμποσες καθημερινές ασχολίες, που είναι αναγκαίες και αναπόφευκτες. Υπάρχουν άνθρωποι, πάντως, των οποίων οι ασχολίες αυτές είναι απλές. Έτσι, δεν τους παίρνουν πολύ χρόνο. Πώς θ’ αποφύγουν, λοιπόν, την πλήξη, αν δεν γεμίσουν με κάτι το χρόνο που τους περισσεύει;

Να το μυστικό: Μη μένεις άπρακτη και αργόσχολη  μήτε για μια στιγμή. Γέμιζε όλο σου τον χρόνο με καλά και ωφέλιμα έργα, έτσι που, μόλις τελειώνεις το ένα, ν’ αρχίζεις κάποιο άλλο. Και με τι λογής έργα μπορείς ν’ ασχολείσαι; 1) Με τις καλές τέχνες : μουσική, ζωγραφική κ.λπ. 2 ) Με κάποιο εργόχειρο, όπως λ.χ. το πλέξιμο ή το ράψιμο. 3) Με τη σοβαρή μελέτη, δηλαδή την προσεκτική ανάγνωση αξιόλογων βιβλίων.

Με τέτοια έργα αν ασχολείσαι, δεν θα ξαναδοκιμάσεις πλήξη. Ξέρω κάποιον άνθρωπο που ζει μόνος. Όταν τον ρωτάει κανείς αν πλήττει, αποκρίνεται: «Δεν έχω καιρό να πλήξω, γιατί είναι τόσα πολλά εκείνα που πρέπει να κάνω! Κάθε πρωί, μόλις ξυπνήσω, καταπιάνομαι με δουλειές. Και ποτέ δεν καταφέρνω να τις τελειώσω, ως το βράδυ!».

Απ’ όσα ανέφερα πιο πάνω, η μελέτη είναι η καλύτερη θεραπεία για την πλήξη. Ο κόμης Σπεράνσκι , βέβαια, αναφέρεται στη μελέτη των επιστημών, συνιστώντας την αποφυγή των ελαφρών αναγνωσμάτων. Έτσι κι αλλιώς, απ’ ό,τι φαίνεται , εσένα δεν σου αρέσουν τα αναγνώσματα αυτά. Προτιμάς τα σοβαρά, εγκυκλοπαιδικά, μορφωτικά και επιστημονικά. Καλά και χρήσιμα είναι αυτά. Πιο πολύ, ωστόσο, να μελετάς βιβλία πνευματικά και ψυχωφελή. Οι ανθρώπινες επιστήμες απαρχαιώνονται και αναθεωρούνται με το πέρασμα του χρόνου. Η θεία επιστήμη, της πνευματικής ζωής, όμως, μένει πάντα νέα, αξεπέραστη, αληθινή. Όσο πιο πολλά μαθαίνεις απ’ αυτή την επιστήμη, τόσο περισσότερο θ’  ανακαλύπτεις πράγματα άγνωστα, τόσο περισσότερο θα γνωρίζεις τον παντοτινά καινούριο κόσμο του Θεού.

Μελέτα, λοιπόν, όπως επιθυμείς άλλωστε ,πνευματικά βιβλία και απόκτησε τη θεία σοφία. Ο Κύριος να σ’ ευλογεί!»[1]

Μέ τήν μελέτη τῶν Θείων Γραφῶν διώχνουμε τήν πλήξη-ἀκηδία-μελαγχολία-κατάθλιψη.

 Ὁ Μέγας Ἀθανάσιος ἑρμηνεύοντας τό ψαλμικό:«Ἐνύσταξεν ἡ ψυχή μου ἀπὸ ἀκηδίας» μᾶς ἐπισημαίνει ὅτι «δέν εἶναι δυνατόν μέ ἄλλο τρόπο νά ἐκβάλλουμε τό πνεῦμα τῆς ἀκηδίας παρά μέ τήν μελέτη τῶν θείων λογίων»[2]. Ἡ μελέτη τονώνει τήν νήψη, ἀνδρειώνει τό φρόνημα, προστατεύει ἀπό τούς κακούς λογισμούς, δίνει «ὑλικό» γιά προσευχή, γεμίζει μέ πνευματική εὐφροσύνη τήν καταθλιμμένη ψυχή.

Τήν μελέτη τῶν θείων λογίων ὡς θεραπευτικό γιά  τήν κατάθλιψη συνιστοῦσε καί ὁ Γέροντας Πορφύριος.«Ἔπειτα ἕνα ἄλλο πράγμα πού ἤθελα νά σᾶς πῶ» ἔλεγε (συμπληρωματικά μέ τά ὅσα ἔλεγε γιά τόν Θεῖο Ἔρωτα πού τόν θεωροῦσε ὡς τό κύριο φάρμακο γιά τήν κατάθλιψη)  «εἶναι ἡ ἐργασία, εἶναι τό ἐνδιαφέρον γιά τή ζωή. Ἡ τέχνη, ὁ κῆπος, τά λουλούδια, πολύ σπουδαῖα πράγματα. Ἡ μελέτη στήν Ἁγία γραφή, τά ἐνδιαφέροντα στή Θρησκεία, στήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ... Τί νά τούς κάνεις τούς ψυχιάτρους καί τούς ψυχαναλυτάς καί τά ψυχοφάρμακα καί τά ναρκωτικά»[3].

Ἱερομόναχος Σάββας Ἁγιορείτης

http://HristosPanagia3.blogspot.com

---

[1]«Από το βιβλίο: «ΟΣΙΟΥ ΘΕΟΦΑΝΟΥΣ ΤΟΥ ΕΓΚΛΕΙΣΤΟΥ, Ο ΔΡΟΜΟΣ ΤΗΣ ΖΩΗΣ
γράμματα σε μια ψυχή», ΕΚΔΟΣΗ ΤΕΤΑΡΤΗ, ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΠΑΡΑΚΛΗΤΟΥ
ΩΡΩΠΟΣ ΑΤΙΙΚΗΣ 2000, http://talantoblog.blogspot.com/2011/11/blog-post_23.html

[2]Μεγάλου Ἀθανασίου, TLG, Work #061 27.484.56  to     Work #061 27.485.2 :«Ἐνύσταξεν ἡ ψυχή μου ἀπὸ ἀκηδίας. Διδάσκει͵ ὡς τὸ πνεῦμα τῆς ἀκηδίας οὐκ ἔστιν ἄλλως ἐκβάλλειν ἢ ἐκ τῆς μελέτης τῶν θείων λογίων. Νήφειν οὖν καὶ γρηγορεῖν χρὴ διὰ τὸν εἰπόντα· Γρηγορεῖτε καὶ προσεύχεσθε».

[3] Συνομιλία γιά τήν κατάθλιψη, σελ. 23.

http://hristospanagia3.blogspot.gr/2011/11/blog-post_4055.html