Πατερικά σχόλια στό θέμα περί ἐργασίας καί ἀργίας (Α΄ μέρος). «Ἀκούομεν γάρ τινας περιπατοῦντας ἐν ὑμῖν ἀτάκτως͵ μηδὲν ἐργαζομένους, ἀλλὰ περιεργαζομένους»

 Ἱερομόναχος Σάββας Ἁγιορείτης

Ἡ ἀργία, ἡ τεμπελιά εἶναι ἀταξία. 

Ὅλοι οἱ ἅγιοι Ἀπόστολοι καταδικάζουν τούς τοιούτους. Γράφεται στίς Ἀποστολικές Διαταγές: «Δέν θά εἶσαι σάν πετούμενος (νά πετᾶς ἐδῶ κι ἐκεῖ), οὔτε θά περπατᾶς χωρίς λόγο στούς δρόμους παρατηρώντας, ἐνῶ δέν πρέπει, αὐτούς πού ζοῦν κακῶς· ἀντίθετα προσέχοντας στήν τέχνη καί τό ἔργο σου, νά ἀναζητᾶς αὐτά, πού θέλει ὁ Θεός. Ἀφοῦ ὑπενθυμίζεις στόν ἑαυτό σου τά λόγια τοῦ Χριστοῦ, αὐτά συνεχῶς νά μελετᾶς. Διότι λέγει ἡ Γραφή: Τόν νόμο Του θά μελετήσεις ἡμέρα καί νύκτα· κι ὅταν περπατᾶς στόν ἀγρό, κι ὅταν κάθεσαι στό σπίτι, κι ὅταν κοιμᾶσαι , κι ὅταν σηκώνεσαι, γιά νά κατανοεῖς τά πάντα»[1].

 Ὁ Θεός θέλει ὁ ἄνθρωπος νά ἐργάζεται. Ἐξ ἀρχῆς ἐτοποθέτησε τόν ἄνθρωπο στόν Παράδεισο γιά νά ἐργάζεται αὐτόν καί νά τόν φυλάττῃ[2].

Ἑρμηνεύοντας αὐτό τό ρητό ὁ Μ. Βασίλειος λέγει: «Ἀφοῦ ἔφτιαξε ὁ Θεός τόν ἄνθρωπο, δέν ἤθελε αὐτόν νά εἶναι ἀργός καί ἀκίνητος, ἀλλά νά εἶναι δραστήριος σ’ αὐτά, πού εἶναι καθήκοντα».

Τό παρακινεῖ ὁ Πλάστης τό πλάσμα Του σέ ζῆλο καί σπουδή. Μετά τήν πτώση, πάλι, ὁ Θεός παραγγέλλει τήν ἐργασία λέγοντας: «ἐν ἱδρῶτι τοῦ προσώπου σου φαγῇ τόν ἄρτον σου». Καί βέβαια αὐτά, πού εἶπε ὁ Θεός στόν Ἀδάμ, ἰσχύουν καί γιά ὅλους τούς ἀνθρώπους, τούς ἀπογόνους τοῦ πρώτου Ἀδάμ.

Ἅγιος Πορφύριος Καυσοκαλυβίτης: «Ἡ ἀσχολία μέ τήν τέχνη, τή μουσική, τόν κῆπο, βοηθοῦν τόν καταθλιπτικό ἄνθρωπο»

Η απελπισία και η απογοήτευση είναι το χειρότερο πράγμα. Είναι παγίδα του σατανά, για να κάνει τον άνθρωπο να χάσει την προθυμία του στα πνευματικά και να τον φέρει σε απελπισία.

Όλες σχεδόν οι αρρώστιες προέρχονται από έλλειψη εμπιστοσύνης στον Θεό και αυτό δημιουργεί άγχος.

Το άγχος το δημιουργεί η κατάργηση του θρησκευτικού αισθήματος. Αν δεν έχετε έρωτα για τον Χριστό, αν δεν ασχολείσθε με άγια πράγματα, σίγουρα θα γεμίσετε με μελαγχολία και κακό.

Οἱ αἰτίες τῆς ἀκηδίας-λύπης καί ἡ θεραπεία της διά τῆς ἐργασίας.

 

ΤΑ ΠΑΘΗ ΚΑΙ Η ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΠΩΣ ΘΕΡΑΠΕΥΟΝΤΑΙ

 Οἱ αἰτίες τῆς ἀκηδίας-λύπης καί ἡ θεραπεία της διά τῆς ἐργασίας.

«Ἂς ἀκούσουμε», συνεχίζει ὁ ἀββᾶς Κασσιανός, «πόσο καθαρά μᾶς ἀποκαλύπτει ὁ ἀπόστολος τὶς αἰτίες τῆς ἀκηδίας. Ἐκείνους πού δὲν ἐργάζονται, τοὺς ὀνομάζει ἄτακτους, φανερώνοντας μὲ μία λέξη πολλὴ κακία. Γιατί ὁ ἄτακτος εἶναι καὶ ἀνευλαβὴς καὶ αὐθάδης στὰ λόγια καὶ πρόχειρος σὲ κατηγορίες, καὶ γι' αὐτὸ εἶναι ἀκατάλληλος γιὰ τὴν ἡσυχία καὶ δοῦλος τῆς ἀκηδίας. Παραγγέλλει λοιπὸν νὰ τοὺς ἀποφεύγουμε, δηλαδὴ νὰ φεύγουμε μακριά τους, σὰν νὰ ἔχουν μεταδοτικὴ ἀρρώστια. Κι ἔπειτα, μὲ τὴ φράση "καὶ μὴ κατὰ τὴν παράδοσιν ἥν παρέλαβον παρ' ἡμῶν", φανερώνει πώς αὐτοὶ εἶναι ὑπερήφανοι καὶ καταφρονητὲς καὶ ἀνατροπεῖς τῶν ἀποστολικῶν παραδόσεων. Καὶ στὴν συνέχεια λέει: "οὐδὲ δωρεὰν ἄρτον ἐφάγομεν παρὰ τινος, ἂλλ' ἐν κόπῳ καί μόχθῳ, νύκτα καὶ ἥμεραν ἐργαζόμενοι, πρὸς τὸ μὴ ἐπιβαρῆσαι τίνα ὑμῶν".

Ὑπομονή - Ἀναθέρμανση τοῦ πνευματικοῦ ζήλου

    

 ΤΑ ΠΑΘΗ ΚΑΙ Η ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΠΩΣ ΘΕΡΑΠΕΥΟΝΤΑΙ

18) Ὑπομονή - Ἀναθέρμανση τοῦ πνευματικοῦ ζήλου

Ἡ καταπολέμηση τῆς ἀκηδίας-ψυχικῆς ἀτονίας μέ τήν ὑπομονή, τήν εὕρεση τρόπων ἀναθέρμανσης τοῦ ζήλου καί τήν ἐργασία.

Δέν πρέπει νά μένουμε ἀδρανεῖς, ἀλλά νά καταπολεμοῦμε τήν ἀκηδία καί τήν ψυχική ἀτονία. Γιά τήν καταπολέμησή τους, θά πρέπει νά ἐπινοοῦμε τρόπους ἀναθέρμανσης τοῦ ζήλου μας γιά τά πνευματικά, γιά τόν Θεό. Ἡ ἐργασία καί ἡ ὑπομονή βοηθοῦν. Ἡ προσευχή στήν ‘Υπεραγία Θεοτόκο πρέπει νά μᾶς συνοδεύει πάντα καί ἰδιαίτερα ὅταν πειραζόμαστε ἀπό τήν ἀκηδία-κατάθλιψη. «Σᾶς κυριεύει ἡ ἀκηδία. Τί νὰ κάνετε; Νὰ ἐπινοήσετε», συμβουλεύει ὁ Ἅγιος Θεοφάνης ὁ Ἔγκλειστος, «τρόπους ἀναθερμάνσεως τοῦ ζήλου καὶ τῆς φιλοπονίας σας. Ποιὸς δὲν ἔχει βασανιστεῖ ἀπ’ αὐτὴ τὴ ψυχικὴ ἀτονία; Τσακιζόμαστε γιὰ νὰ τὴν νικήσουμε. Ἀλλὰ βλέπουμε ὅτι ματαιοπονοῦμε. Ἔτσι, δὲν μᾶς ἀπομένει τίποτ’ ἄλλο ἀπὸ τὸ νὰ τὴν ὑπομείνουμε καρτερικά, περιμένοντας τὴν ἐπέμβαση τοῦ Κυρίου. Ὅταν Ἐκεῖνος εὐδοκήσει, θὰ μᾶς δώσει νέα ζωή, θὰ μᾶς παρηγορήσει καὶ θὰ μᾶς δυναμώσει. Δοκιμάστε, πάντως, καὶ τοῦτον τὸν τρόπο:

Ἀποβολή τῆς ἀθυμίας καί Πνευματική χαρά-Ἐργασία

    

ΤΑ ΠΑΘΗ ΚΑΙ Η ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ 

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΠΩΣ ΘΕΡΑΠΕΥΟΝΤΑΙ

9) Ἀποβολή τῆς ἀθυμίας καί Πνευματική χαρά

Ἀποβολή τῆς ἀθυμίας μέ τήν καλλιέργεια τῆς πνευματικῆς χαρᾶς

Γιά νά διώξουμε τήν δαιμονική λύπη-κατάθλιψη, θά πρέπει νά καλλιεργοῦμε τήν πνευματική χαρά. Δέν πρέπει νά ἀφηνόμαστε νοσηρά στήν κατάσταση τῆς ἀθυμίας, ἀλλά ἐνεργητικά νά τήν ἐκδιώκουμε. Αὐτό θά τό πετύχουμε εἴτε λέγοντας τήν εὐχή τοῦ Ἰησοῦ εἴτε ψέλνοντας ἤ σκεπτόμενοι τήν Θεία Ἀγάπη, πού μᾶς ἔβαλε στόν δρόμο τῆς σωτηρίας. Ἄς εὐγνωμονοῦμε τόν Χριστό Μας, πού μᾶς ἔσωσε μέ τήν Θεία Οἰκονομία καί μᾶς ἔκανε πολίτες τῆς Ἁγίας ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας.

«Γιά νά διατηρήσης τήν ψυχική εἰρήνη», διδάσκει ὁ Ἅγιος Σεραφείμ τοῦ Σάρωφ, «πρέπει νά διώξης μακριά τήν ἀθυμία καί νά προσπαθῆς νά εἶσαι χαρούμενος, κατά τόν λόγο τοῦ σοφοῦ Σειράχ: Πολλούς ἀπώλεσεν ἡ λύπη, καί οὐκ ἔστιν ὡφέλεια ἐν αὐτῇ»(Σοφ. Σειρ. λ΄25)»¹.

Ἐργασία καί προσευχή. Ἡ πρώτη διώχνει τήν πλήξη καί ἡ δεύτερη τή θλίψη.

Στό κακοτράχαλο μονοπάτι τῶν θλίψεων θυμόμαστε τόν Θεό καί ζητᾶμε ταπεινά τή βοήθειά Του.

«Η ΤΕΘΛΙΜΜΕΝΗ ΟΔΟΣ ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗΣ ΖΩΗΣ»
Ὁσίου Θεοφάνους τοῦ  Ἐγκλείστου
ΧΕΙΡΑΓΩΓΙΑ ΣΤΗΝ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΖΩΗ
[ἀποσπάσματα ἐπιστολῶν]

      Ἀπό τά πρῶτα βήματα τῆς χριστιανικῆς του ζωῆς ὁ ἄνθρωπος συναντάει πολλές δυσκολίες. Καί ὅσο προχωράει, τόσο μεγαλώνουν οἱ δυσκολίες. Τό εἶπε, ἄλλωστε, ὁ Κύριος: «Στενή ἡ πύλη καί τεθλιμμένη ἡ ὁδός ἡ ἀπάγουσα εἰς τήν ζωήν» (Ματθ. 7, 14).
Ὅποιος, λοιπόν, ἀποφασίζει νά τραβήξει αὐτόν τό δρόμο καί νά περάσει αὐτή τήν πύλη, πρέπει νά ὁπλιστεῖ μέ μεγάλη ἀνδρεία, γιά ν ἀντιμετωπίσει νικηφόρα κάθε λογῆς ἐπιθέσεις, ἀντιδράσεις, ἐμπόδια καί πειρασμούς .

Ἐργασία καί προσευχή. Ἡ πρώτη διώχνει τήν πλήξη καί ἡ δεύτερη τή θλίψη.

Στό κακοτράχαλο μονοπάτι τῶν θλίψεων θυμόμαστε τόν Θεό καί ζητᾶμε ταπεινά τή βοήθειά Του.

«Η ΤΕΘΛΙΜΜΕΝΗ ΟΔΟΣ ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗΣ ΖΩΗΣ»
Ὁσίου Θεοφάνους τοῦ  Ἐγκλείστου
ΧΕΙΡΑΓΩΓΙΑ ΣΤΗΝ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΖΩΗ
[ἀποσπάσματα ἐπιστολῶν]

      Ἀπό τά πρῶτα βήματα τῆς χριστιανικῆς του ζωῆς ὁ ἄνθρωπος συναντάει πολλές δυσκολίες. Καί ὅσο προχωράει, τόσο μεγαλώνουν οἱ δυσκολίες. Τό εἶπε, ἄλλωστε, ὁ Κύριος: «Στενή ἡ πύλη καί τεθλιμμένη ἡ ὁδός ἡ ἀπάγουσα εἰς τήν ζωήν» (Ματθ. 7, 14).
Ὅποιος, λοιπόν, ἀποφασίζει νά τραβήξει αὐτόν τό δρόμο καί νά περάσει αὐτή τήν πύλη, πρέπει νά ὁπλιστεῖ μέ μεγάλη ἀνδρεία, γιά ν ἀντιμετωπίσει νικηφόρα κάθε λογῆς ἐπιθέσεις, ἀντιδράσεις, ἐμπόδια καί πειρασμούς .
Γι’ αὐτό κι ἐσεῖς τώρα προχωρῆστε μπροστά μέ θάρρος, μέ γενναιότητα καί σταθερότητα. Τρέξτε σάν τόν ἀπόστολο Παῦλο, πού ἔλεγε: «Οὕτω τρέχω, ὡς οὐκ ἀδήλως» (Α΄ Κορ. 9, 26). Δηλαδή: Νά, ἔτσι τρέχω, μέ τά μάτια στηλωμένα στό τέρμα. Σέ ποιό τέρμα; Σ’ ἐκεῖνο πού ποθεῖτε νά φτάσετε κι ἐσεῖς – στή θέα τοῦ Θεοῦ, στή μέθεξή Του, στή βασιλεία Του.

Μοναξιά καί πλήξη

ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ-Η ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ

Σέ πνευματικό του παιδί πού ἔπασχε ἀπό πλήξη-ἀκηδία καί μοναξιά ὁ Ὅσιος Θεοφάνης ὁ Ἔγκλειστος ἔγραφε:

«Η χάρη του Θεού να ‘ναι μαζί σου!

“Είμαι μόνη”, γράφεις, “και αισθάνομαι πλήξη”. Είναι φυσικό αυτό το αίσθημα. Νομίζω, ωστόσο, μετά τις αποφάσεις που πήρες και τα όσα συνακόλουθα σε συμβούλεψα να κάνεις, δεν θα έπρεπε να αισθάνεσαι έτσι. Ακόμα και μόνη, δεν θα ένιωθες μοναξιά, αν βίωνες την παρουσία του Κυρίου, που είναι κοντά σου, όπως άλλωστε και ο φύλακας άγγελός σου˙ είναι κοντά σου όχι νοερά, αλλά πραγματικά. Η επίγνωση, λοιπόν, της παρουσίας του Θεού δεν θα άφηνε το αίσθημα της μοναξιάς ούτε την πλήξη , που το ακολουθεί, να κυριαρχήσουν στην καρδιά σου.

Ἡ ἐργασία πού γίνεται μέ ἡρεμία καί προσευχή ἁγιάζεται.

Ἁγίου Παϊσίου

– Δεν είναι καλύτερα, Γέροντα, μια δουλειά να γίνη πιο αργά, για να έχει κανής την ηρεμία του;
– Ναι, γιατί, όταν εργάζεται κανείς με ηρεμία, διατηρεί την γαλήνη του και αγιάζει όλη την ημέρα του. Δυστυχώς, δεν έχουμε καταλάβει πως, όταν κάνουμε γρήγορα μια δουλειά, αποκτούμε μια νευρικότητα. Και η εργασία που γίνεται με νευρικότητα δεν είναι αγιασμένη. Σκοπός μας δεν πρέπει να είναι να φτιάξουμε πολλά και να είμαστε όλα αγωνία. Αυτό είναι δαιμονική κατάσταση.
Το εργόχειρο που γίνεται με ηρεμία και προσευχή αγιάζεται και αγιάζει και τους ανθρώπους που το χρησιμοποιούν και έτσι έχει νόημα, όταν η λαϊκοί ζητούν να πάρουν εργόχειρα από μοναχούς για ευλογία. Ενώ εκείνο που…… γίνεται με βιασύνη και νευρικότητα μεταδίδει αυτήν την δαιμονική κατάσταση και στους άλλους.